Farklı yapımcı ve yapım özelliklerine sahip damlatıcılarda eş su dağılımının incelenmesi

Abstract

ÖZDamla sulama sistemlerinde sulama randımanı damlatıcılardan çıkan debinineşdeşliğine bağlıdır. İdeal olarak, bir sistemde bulunan tüm damlatıcılar eşit miktarda sudağıtmalıdırlar. Sistem performansı üzerine önemli etkiye sahip olan damlatıcı yapımfarklılıkları, tamamı birbirine eşit olması gereken damlatıcı debileri arasındafarklılıkların ortaya çıkmasına neden olan önemli bir etmendir.Bu araştırmada, günümüzde üretilen ve ülkemizde yaygın olarak kullanılanfarklı tip ve özellikteki damlatıcıların benzer veya aynı teknolojilerle üretilmişolmalarına rağmen üretim aşamasında oluşan yapım faklılıklarının eş su dağılımına olanetkilerini belirlemek amacıyla 17 adet damlatıcı ele alınmıştır. Bu damlatıcılara aitbasınç-debi ilişkisinin belirlenmesi amacıyla her bir damlatıcı tipi için 50 adet damlatıcıseçilmiş ve 6 farklı basınçta (0.5-3.0 atm) 3 tekrarlı olarak debileri ölçülmüştür.Araştırma sonucunda; hat içi damlatıcıların hat üstü damlatıcılara, yerli yapım hat içidamlatıcıların da yabancı yapım hat içi damlatıcılara göre, yapım farklılığı katsayıları(Cv) daha düşük ve buna bağlı olarak da damlama türdeşliği (EU), Christiansenyeknesaklık (Cu) ve istatistiksel yeknesaklık katsayıları (Us) daha yüksek çıkmıştır.Anahtar kelimeler: Damlatıcı, yapım farklılığı katsayısı, damlatıcıperformansı, sulama yeknesaklığıI

ABSTRACTThe efficiency of a trickle irrigation system depends directly on the flow rateuniformity of the water discharged from the emission devices throughout the system.Ideally, all drippers should discharge an equal amount of water in the system. However,differences in design and manufacturing of drippers, important factors on irrigationsystem performance, can cause an unequal flow rate of drippers.Although similar or exactly same technologies are employed in manufacturingmany different types of drippers produced today, some variations may arise during theproduction stage. In this research, we investigated the effects of such variations on theuniform water distribution, using 17 different dripper types broadly used in Turkey.Fifty drippers were chosen from each type of dripper systems and their pressure-flowrate relationship were determined under 6 different pressure levels (0.5-3.0 atm) with 3replications. Research results showed that manufacturing variation coefficients (Cv) ofthe foreign manufactured drippers were lower than those manufactured in Turkey. Also,in-line drippers had lower Cv values than on-line drippers. In relation with these, theemission uniformity (EU), Christiansen uniformity (Cu) and statistical uniformity (Us)coefficients were higher in the foreign manufactured drippers and in-line drippers whencompared to local products and on-line drippers, respectively.Key words: Dripper or emitter, coefficient of manufacturing variation, emitterperformance, irrigation uniformity.II