Lapseki (Çanakkale) yöresinin neojen stratigrafisi ve Gastropoda-Pelecypoda faunası

Abstract

oz LAPSEKİ (ÇANAKKALE) YÖRESİNİN NEOJEN STRATİGRAFİSİ VE GASTROPODA-PELECYPODA FAUNASI Bu çalışma ile Lapseki (Çanakkale) yöresi civarında yüzlek veren Neojen yaşlı birimlerin Gastropoda ve Peleeypoda faunasına bağlı olarak paleontolojisi ve stratigrafisi incelenmiştir. Çalışma bölgesinden toplam 10 adet ölçülü stratigrafi kesiti alınmış ve bu kesitlerden Gastropoda sınıfına ait 13 cins ve 22 tür, Peleeypoda sınıfına ait 10 cins ve 16 türün tanımlaması yapılmıştır. Faunanın stratigrafik seviyeleri incelendiğinde, çalışma bölgesi için alttan üste doğru Alt Romaniyen, Alt Romaniyen'nin en üstü-Alt Kuvalnikiyen, Üst Romaniyen-Üst Kuvalnikiyen, Tireniyen ve Monastriyen katlarına karşılık geldiği bulunmuştur. Faunanın paleocoğrafik yayılımı ve paleoekolojik özelliklerine göre, havzanın Alt Romaniyen' de, Dasik Havza ile benzer olduğu belirlenmiştir. Bu dönemde havzanın tatlı sularla beslenen acısu karakterinde bir iç deniz olarak geliştiği tespit edilmiştir. Alt Romaniyen' in en üstü-Alt Kuvalnikiyen' de, Öksinik-Kaspik havzalarla aynı faunayı içeren acısu özelliğindeki havzaya az da olsa tatlı su girdisi olduğu saptanmıştır. Üst Romaniyen-Üst Kuvalnikiyen' de ise tuzluluğun düşerek daha tatlı su özelliğine geçiş belirlenmiştir. Havzanın en genç istifi, Kuvaterner'deki deniz seviyesi yükselmeleri ile meydana gelmiş Tireniyen ve Monastriyen taraçalan olup, bu taraçalarda bol miktarda denizel fauna tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Neojen, Gastropoda, Peleeypoda, paleontoloji, stratigrafi, Romaniyen, Kuvalnikiyen, Tireniyen, Monastriyen, paleoekoloji, paleocoğrafya, Dasik, Öksinik, Kaspik. 111

ABSTRACT GASTROPODA VE PELECYPODA FAUNA AND NEOGENE STRATIGRAPHY LAPSEKİ (ÇANAKKALE) REGION In this study, paleontology and stratigraphy of Neogene units around Lapseki (Çanakkale) have been studied using Gastropoda and Pelecypoda fauna. In the investigated area, thirteen genus, twenty two species belonging to the Gastropoda and ten genus, sixteen species belonging to the Pelecypoda have been described from the ten measured stratigraphic sections. From bottom to top; Lower Romanian, late Lower Romanian-Lower Kujalnikien, Upper Romanian-Upper Kujalnikien, Treenean and Monastrian stages have been distinguished from the stratigraphic level of the fauna. First fossiliferious level has showed similarities with the Lower Romanian fauna of the Dasic Basin. According to the paleogeographic and paleoecological characteristics of the fauna; during the late Lower Romanian-Lower Kujalnikien typically has been consisted of Euxinic-Caspic Basin fauna. In the Lower Romanian, the Basin was developed as brackish water character feeding by fresh water. Late Lower Romanian=Lower Kujalnikien, Basin was became more brackish character by increasing salinity. During the Upper Kujalnikien=Upper Romanian, feeding by freshwater was increased. In the Treenean and Monastrian times, the marine fauna have been observed. Key words: Neogene, Gastropoda, Pelecypoda, paleontology, stratigraphy, Romanian, Kujalnikien, Treenean, Monastrian, paleogeography, paleoecology, Dasic, Caspic, Euxinic. IV