Divriği tesis artıklarının fiziksel ve kimyasal yöntemlerle zenginleştirilmesinin araştırılması

Abstract

IV ÖZET Yüksek Lisans Tezi DİVRİĞİ TESİS ARTIKLARININ FİZİKSEL VE KİMYASAL YÖNTEMLERLE ZENGİNLEŞTİRİLMESİNİN ARAŞTIRILMASI Ash İNAN Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Mehmet CANBAZOGLU Bu tezde, Divriği demir cevheri zenginleştirme tesisinde ortaya çıkan artıkların içerdiği değerli metallerin, çeşitli zenginleştirme yöntemleriyle kazanımı araştırılmıştır. Öncelikle, ince boyutta gravite ayırmasının yeni yöntemi olan Multi Gravite Seperatörü (MGS) ile zenginleştirme araştırmaları yapılmıştır. --_45um boyutuna indirilen numunelerle yapılan araştırmada istenilen verim ve tenöre ulaşılamamıştır. Doğrudan MGS deneylerinde metal kazanma verimleri ancak şu değerlere ulaşabilmiştir; Ni: %37.19, Cu: %43.38, Co: %59.60. Manyetik ayırmadan sonra yapılan MGS deneylerinde ise metal kazanma verimleri Ni: %42.90, Cu: %54.70, Co: %45.10'a ulaşabilmiştir. MGS araştırmalarının ardından, oksijen basıncı altında, otoklavda amonyaklı ortamda ve sülfürik asitli ortamda liçing araştırmaları yapılmıştır. Amonyaklı ortamda; süre, sıcaklık, tane boyu, NH/(NH4)2COs oranı parametrelerinin metal kazanımlarına etkileri incelenmiştir. Ancak istenilen verim ve tenörde bir ürün elde edilememiştir. Bu deneylerde elde edilen metal kazanma verimleri Ni: %36.24, Cu: %17.05 ve Co: %50.92 olmuştur. Sülfürik asitli ortamda yapılan liçing araştırmalarında, sıcaklık, süre, oksijen basıncı, pH parametrelerinin metal kazanım verimlerine etkisi incelenmiştir. 110°C, P02: 4atm, pH: 0,5 ve 4 saatlik Iiç süresi optimum parametreler olarak belirlenmiştir. Bu parametreler kullanılarak yapılan araştırmalarda bakırın %76.40; nikelin %64.10 ve kobaltın %65.01 verimle elde edilebileceği ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Multi Gravite Seperatörü, Oksijen Basıncı Altında Liçing, Amonyak, Sülfürik Asit

SUMMARY MsC Thesis INVESTIGATION OF NICKEL, COBALT AND COPPER RECOVERY FROM DIVRIGI IRON PLANT TAILINGS BY PHYSICAL AND CHEMICAL METHODS Aslı INAN Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Mining Engineering Supervisor : Prof. Dr. Mehmet CANBAZOGLU This thesis work cantains investigations of the valuable metals which are available in Divriği Iron plant tailings to beneficiate by various methods. Firstly, the benefication studies were started by MGS, which is a new method of the gravity seperation for fine sizes. The sufficient efficiency and grade values were not able to reached in the investigation up +45 micron sized samples. For MGS experimensts, the efficiencies of Ni, Cu and Co were recovered by 37.19%, 43.38% and 59.60 %,respectively. In the other experiments which were made after the MGS were the magnetic seperations, and the efficiencies obtained were to be 42.90% (Ni), 54.70% (Cu) and 45.10% (Co). Then, leaching tests including ammonia leaching under oxygen pressure and sulphuric acid leaching under oxygen pressure were performed. The parameters were examined in the ammonia leaching under pressure as following; temperature, leach time, particle size and NH3/(NIL})2 CO3 ratio. However, the sufficient efficiencies could not be reached. These values were recovered as following; 36.24% (Ni), 17.05% (Cu) and 50.92% (Co). In the sulphuric acid leaching under oxygen pressure, the effects of temperature, oxygen pressure, leach time and pH were investigated to recover the methods. As a result, Ni, Cu and Co efficiencies were recovered to be; 64.10%, 76.40% and 65.01%. According to these results, it is recommended that the best results were determined by the sulphuric acid leaching method under oxygen pressure method. KEY WORDS: Multi Gravity Seperator (MGS), Leaching Under Oxygen Pressure, Ammonia, Sulphuric Acid.