Ulaş (Sivas) batısında Deliler fayının tavan bloğunun tektonik deformasyon biçimi ve kinetiği

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ULAŞ (SİVAS) BATISINDA DELİLER FAYI'NIN TAVAN BLOĞUNUN TEKTONİK DEFORMASYON BİÇİMİ VE KİNEMATİĞİ Ayhan SAĞIROĞLU Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabiiim Dalı Danışman: Doç.Dr. Haluk TEMİZ Bu çalışmada, Sivas Tersiyer havzasının güney kenarının Ulaş (Sivas) batısındaki kesiminin jeolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bölgede temeli Alt- Orta Eosen yaşlı epiklastik kayaçlar ve olistrostromal seviyeler içeren Kaleköy ve Bozbel formasyonları oluşturmaktadır. Bu birimler, OIigosen-Alt Miyosen yaşlı karasal kırıntılı kayaçlardan oluşan Altınyayla formasyonu üzerinde Deliler (Mudarasın)- fayı boyunca tektonik dokanaklı olarak yer alırlar. Neotektonik döneme ait kaya birimleri tabanda Üst Miyosen-Ait Pliyosen yaşlı, göl ortamında çökelmiş Uzunyayla formasyonu karbonat çimentolu çakıltaşları ve kireçtaşları ile başlamaktadır. Bu birimler üzerinde iyi pekişmemiş akarsu çökellerinden oluşan PIiyo-Kuvatemer yaşlı Örenlice formasyonu ve alüvyonlar uyumsuzlukla yer almaktadır. önceki çalışmalarda Deliler Fayı olarak tanımlanan bölge boyunca yapılan çalışmalar, fayın tek bir fay değil, birbirine yaklaşık olarak koşut dört bindirme fayından oluştuğunu ortaya koymuştur. Bu faylar kuzeyden güneye doğru sıra ile Boğazdere, Kaletepe, Alaca ve Kazanpınar bindirmesi olarak tanımlanmıştır. Alt-Orta Eosen yaşlı Bozbel Formasyonu içerisinde yer alan Ziyarettepe Kireçtaşı üyesi'nin kılavuz seviye olarak kullanılmasıyla ayrılma fayının (detachment) derinliği 2.4 km, kısalma miktarı ise %14.7 olarak saptanmıştır. Deliler Fay zonu boyunca Kurtlukaya köyü dolayında Uzunyayla formasyonunun eğim kazanması ve Alaca kuzeydoğusunda kıvamlanması, fayın bu bölümünün Pliyosen'de yeniden hareketlendiğini göstermektedir. Deliler Fayı'ntn tavan, blok kayalarında yapılan kinematik amaçlı çalışmalar KKB-GGD doğrultulu sıkışma yönünü göstermektedir. Bu çalışmada elde edilen veriler, Deliler Fayının sol yanal doğrultu atımlı faydan daha çok kuzeyden güneye doğru gelişen bindirme faylarından oluşan bir bindirme yelpazesi olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Deliler Fayı, Neotektonik, Sivas havzası

11 SUMMARY M.Sc. Thesis TECTONIC DEFORMATION STYLE AND KINEMATICS OF THE HANGINGWALL OF DELİLER FAULT IN THE WESTERN PART OF ULAŞ (SİVAS) Ayhan SA?IRO?LU Cumhuriyet University Institute of Applied and Natural Sciences Geological Engineering Department Supervision Assoc. Prof.Dr. Haluk TEMİZ The aim of this study is to determine geologic features of the southern margin of the Sivas Tertiary basin in the western part cf the- Ulaş (Sivas). The basement of the basin is composed of epiclastic rocks and olistrostroms of the Early-Middle Eocene Kaleköy and Bozbel formations. These formations are thrusted on to the Oligocene-Early Miocene Altinyayla formation continental elastics along the Deliler (Mudarasın) fault. The Neotectonic period rock units are represented by the Late Miocene-Early Pliocene Uzunyayla formation which were made up of carbonate cemented conglomerates and lacustrine limestones at the base. These formations uncomformably overlined by poorly consolidated conglomerates of the Plio-Quatemary Örenlice formation and alluviums. The new observations obtained along the Deliler fault are indicate that the fault is not single fault and represented by four thrust faults which are parallel to each other. These thrusts are defined as Boğazdere, Kaletepe, Alaca and Kazanpinar from north to south. The depth of detachment was determined approximately 2.4 km and the total shortening as %14.7 by using Ziyarettepe member of Bozbel formation as a key level. The Uzunyayla formation limestones are folded along the Deliler fault in the northeast of Alaca and around the Kurtlukaya village. These observations suggest that the eastern part of the Deliler fault was reactivated during Pliocene. The kinematic analyses of the hangihgwall rocks of the Deliler fault reflect NNW-SSE directed compression. The field data obtained in this study show that the Deliler fault is an imbricated fan including southeast-verging thrusts rather than a left lateral strike-slip fault. Key Words: Deliler fault, Neotectonic, Sivas basin