Bolu Ovası yakın kuzeydoğusunun jeolojik incelenmesi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisan Tezi BOLU OVASI YAKIN KUZEYDUĞUSUNUN JEOLOJİK İNCELENMESİ Mehmet Ali OLGUN Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. T. Fikret SEZEN Çalışma alam, Bolu (KD) yöresini kapsamakta ve 1/25.000 ölçekli Bolu G 27 a 3 - b 4 paftası ile sınırlandırılmış bulunmaktadır. Bu çalışmada, inceleme alanının jeolojisi ve tektoniği ayrıntılı olarak araştırılmıştır. Yapılan çalışmada, öncelikle belirlenen alanın 1/25.000 ölçekli jeoloji haritası hazırlanmış ve jeolojik kesitleri çıkartılmıştır. Bölgede yüzeyleyen kayaç birimleri ayrıntılı olarak incelenmiş ve çalışma alanının stratigrafisi ortaya konmuştur. Bu stratigrafik birimler, istif içerisinde aşağıdaki gibi sıralanmaktadır; Işığandere formasyonu (Ordovisiyen-Alt Siluriyen); Soğukçam formasyonu (Dogger-Malm); Hızardere formasyonu (Albiyen-Maastrihtiyen); Arkotdağı Karışığı (Maastrihtiyen); Sankaya formasyonu ( Üst Kretase Sonu Paleosen-Alt Eosen); Melendere formasyonu (Alt Eosen); Çukurca formasyonu (Orta Eosen); örencik formasyonu (Pliyosen) ve Kuvaterner oluşukları. İncelenen alan, Kuzey Anadolu Fay Zonunun Kuzey kesiminde yer almaktadır. Bölgede, kırık tektoniği egemendir. Çalışma alanında esas olarak iki fay türü yer almaktadır. Bunlar, `Bindirme fayları veya ters faylar` ile `Doğrultu atımlı faylar` dır. Bindirme veya ters fayların oluşumlarının son evresinde meydana gelmiş olan doğrultu atımlı fayların (yırtılma fayları), bindirme ve ters fayları kestikleri saptanmıştır. Yapılan paleosismik çalışma ile alanın depremselliği yorumlanmıştır.11 Çalışma alanında yüzeyleyen birimlerden ölçülen tabakalanma ve eklem sistem ölçümleri ile yapılan analizler sonucunda bölgenin KB-GD doğrultum bir sıkışma rejimi etkisinde kaldığı saptanmıştır. KB-GD doğrultulu sıkışma rejimi, Türkiye ve yakın çevresini Alt- Orta Miyosen başından itibaren etkilemeye başlayan ve halen günümüzde de etkileyen Neotektonik dönemi ifade etmektedir. Anahtar kelimeler: Bolu ovası, Kuzey Anadolu Fay Zonu, Jeoloji, Paleosismik

m ABSTRACT M.Sc Thesis GEOLOGICAL INVESTIGATION OF NEARLY NORTHEASTERN PART OF THE BOLU PLAIN Mehmet Ali OLGUN Cumhuriyet University Graduate School of Natural and Applied Sciences Geological Enginering Department Supervisor: Assoc. Prof. Dr. T. Fikret SEZEN The investigated area is located NE of Bolu and is covers Bolu G 27 a 3 - b 4 sheets of 1/25.000 scale map. In this study geology and tectonic structure of this area was studied in detail. The geological map of the area in 1/25.000 scale was prepared and geological cross-sections were drawn. The lithological units croping out in the area were investigated in detail and the stratigraphy of the investigated area was identified. The stratigraphic units differentiated in the area from the bottom to the top are as follows: The basement rocks in the area investigated consist of Ordovician-Lower Silurian aged Işığandere formation. Above this formation are Dogger-Malm aged Soğukçam formation; Albian-Maastrichtian aged Hizardere formation; Maastrichtian aged Arkotdağı melange; Upper Maastrichtian-Paleocene-Lower Eocene aged Sankaya formation; Lower Eocene aged Melendere formation; Middle Eocene aged Çukurca formation; Pliocene aged Örencik formation and Quaternary aged alluvial deposits. Study area is located at the northern part of North Anatolian Fault Zone. There are two different main fault types in the area. These are `thrust faults and/or reverse faults` and `strike-slip faults`. It is observed that strike-slip faults (tear faults) were developed during the late stages of thrust and/or reverse faults since theyIV cut these faults. The seismicity of the stud area was interpreted by means of paleoseismological invetigation. Analysing the measurement of the joint systems and bedding planes, it was concluded that the region has been influenced by NW-SE directed compression regime. This regime represent the neotectonical period which has started to affect the Turkey and vicinity since the beginning of Lower-Middle Miocene. This effects is stil on process. Key Words: Bolu plain, North Anatolian Fault Zone, Geology, Paleoseismicity