Bazı zemin parametrelerinin değişik interpolasyon teknikleri ile tahmini:sivas ili örneği

Abstract

Bu çalışmada, Sivas ili yerleşim bölgesindeki bazı zemin parametrelerininanalizi ve değerlendirmesi yapılmıştır. Bu amaçla yerleşim alanındaki 174 farklınoktada yapılmış zemin etüt raporlarındaki bazı zemin parametreleri (Atterberglimitleri, su içeriği, kohezyon, zemin sınıfı gibi) derlenmiş ve bilgisayaraaktarılarak analizler için bir veritabanı oluşturulmuştur. Aynı zamanda öncekiçalışmalardan faydalanılarak bölgenin değişik ölçekli şehir planı, topografik,jeolojik ve mühendislik jeolojisi haritaları bilgisayar ortamına alınaraksayısallaştırılmıştır.Sivas ili yerleşim alanlarının büyük bir kısmını toprak ve alüvyon zeminlerkaplamaktadır. Bunların altında stratigrafik olarak değişik kalınlıklarda traverten,kiltaşı, kumtaşı, çakıltaşı, kireçtaşı, marn ve jips kaya birimleri bulunmaktadır. Bukaya birimleri şehrin bazı bölümlerinde yüzlek vermektedir.Elde edilen veri tabanı kullanılarak tüm yerleşim alanının zeminlerininmühendislik özelliklerinin istatistiksel değerlendirmesi yapılarak dağılımlarılisanslı GS+ programı yardımıyla tahmin edilmiştir. Tahminlerde, kriging vemesafenin tersi (id) adlı iki farklı interpolasyon tekniği kullanılmıştır. Yapılanhesaplamaların sonuçları çapraz doğrulama tekniği ile test edilmiştir. Elde edilensonuçlar iki boyutlu olarak haritalanmış ve yerleşim planı haritasıyla üst üsteçakıştırılmıştır. Böylece yerleşim alanındaki herhangi bir mahalle, parsel veyanoktaya ait bazı zemin parametrelerine yaklaşımda bulunulabilecek durumagetirilmiştir.Yerleşim bölgesi için bilgisayar ortamında oluşturulan temel haritalar vebazı zemin parametrelerinin tahmin sonuçlarına göre oluşturulan dağılım haritalarıSivas ili coğrafi bilgi sisteminin oluşturulmasında, arazi kullanımda, alt yapıprojelendirmelerinde ve özellikle yapılacak ve yapılmış zemin etütlerinindeğerlendirmesine genel bir yaklaşım verecek durumdadır.Anahtar Kelimeler: Zemin parametreleri, Sayısallaştırma, Variogram, Kriging,Çapraz doğrulama

In this study, significant soil parameters in Sivas urban area have beenanalyzed and interpreted. Towards reaching this aim, important data of soilparameters (Atterberg limits, water content, cohesion, soil classification, bearingcapacity and soil safety strength) from studies performed on some 174 locationswere collected and compiled into a digital database. Previous studies were utilizedand city maps, topographic maps, geologic maps and engineering geological mapsof different scales of Sivas city were digitized and stored in computerenvironment.Sivas urban area is mostly covered with soil and alluvial material. Rocksof travertine, claystone, sandstone, gravelstone, marl and gypsum of varyingthickness, which outcrop at some parts of the city, are underlying these materials.Utilizing the prepared database, statistical evaluations of the engineeringproperties of soil types encountered in the region were performed with GS+package. Kriging and inverse distance interpolation techniques were applied. Theoutcomes of the estimations were tested by cross validation technique. The resultswere placed on a 2D map, which then were overlaid on the city map. Thus, soilproperties for a particular location within the urban area can easily be reached.Base maps prepared on the computer and the scatter diagrams of importantsoil parameters can be utilized in the preparation of Sivas City GeographicInformation System works, land use purposes, infrastructure projects andparticularly, in already-prepared and planned soil investigation studies.Key words: Soil parameters, Digitizing, Variogram, Kriging, Cross-validation