Keçilerde gebeliğin son dönemindeki farklı besleme koşullarının plasenta özelliklerine ve yeni doğanlara etkisi

Abstract

Çalışma, gebeliğin son döneminde farklı besleme koşullarına tabi olan Türk Saanen genotipi süt keçilerinde ana ve oğlağa ait doğum davranışları ve plasenta özelliklerinin ortaya konması, bu özellikler arasındaki ilişkileri ve oğlağın doğum sonrası adaptasyonunu ifade edebilecek bazı hematolojik ve fizyolojik özelliklerin incelenmesini amaçlamaktadır.Farklı besleme gruplarının ananın doğum sornası canlı ağrılığı ve analık puanı üzerindeki etkisi önemli bulunmuştur (P=0.022 ve P=0.028). Analık puanı üzerinde doğum tipi-cinsiyet (DT-C) etkisinin de önemli olduğu tespit edilmiştir (P=0.016).Oğlaklarda gözlenen oğlağın doğum ağırlığı, bireysel doğum süresi (BDS), doğumdan ayağa kalkmasına kadar geçen süre (OAKA), memeye yönelmesine kadar geçen süre (MYS), memeyi tutmasına kadar geçen süre (MTS) ve emmesine kadar geçen süre (ES) özellikleri değerlendirilmiştir. Ayrıca oğlağın canlılığının göstergesi bazı doğum sonrası gözlemlere dayanarak oluşturulan canlılık puanı özelliği de irdelenmiştir. Oğlağa ait gözlemlerde besleme gruplarının ve ana yaşının önemli etkisi gözlenmezken (P>0,05), DT-C faktörünün MTS üzerinde (P=0.0008) ve ES (P=0.016) üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Bununla beraber DT-C, ana yaşı ve besleme gruplarının oğlakların canlılığı üzerindeki etkileri önemsiz bulunmuştur (P>0.05).Plasentaya ait doğumdan atılmasına kadar geçen süre (PLA) üzerinde besleme gruplarının etkisi önemli bulunmuştur (P=0.002), öte yandan plasenta ağırlığı (PA), kotiledon sayısı (KS), plasenta etkinliği (PE), kotiledon yoğunluğu (KY) ve plasentadaki kotiledonların alan (TKA) besleme gruplarının önemli etkisi gözlenmemiştir (P>0.05). Plasentaya ait gözlemlerde DT-C'in PLA (P=0.016) ve KS (P=0.011) üzerinde önemli etkileri bulgulanmıştır. Doğum ağırlığının PA (P=0.001), KS (P<0.0001) ve TKA (P<0.0001) üzerindeki etkileri de önemli bulunmuştur.Çalışmanın bir diğer bölümünde besleme gruplarının oğlaklarda doğum sonrası durumu tanımlamaya yönelik bazı hematolojik analizler ve ilk üç günlük yaştaki vücut sıcaklık değişimleri incelenmiştir. Besleme gruplarının (P=0.0187), DT-C (P=0.0371) ve baba faktörünün (P=0.0001) oğlakların vücut sıcaklık değerleri üzerinde etkili olduğu gözlenmiştir.Hemoglobin değerleri arasında besleme grupları bazında sayısal farklılıklar olmasına karşılık elde edilen değerler istatistiksel açıdan önemsiz bulunmuştur (P=0,8403). DT-C (P=0,0089), ana yaşı (P=0,0003) ve baba faktörünün de (P=0,0001) hemoglobin değerleri üzerinde etkili olduğu gözlenmiştir.Besleme gruplarının hematokrit değerleri üzerinde istatistiksel olarak önemli etkileri gözlenmemiştir (P=0,0902). Elde edilen bulgulara göre hematokrit değerler üzerinde ana yaşının (P=0.0001), DT-C (P=0.0042) ve baba etkisinin (P=0.0001) önemli olduğu görülmüştür.MCHC değerleri incelendiğinde, besleme grupları (P=0,0068), ana yaşı (P=0,0127), DT-C (P=0.0050) ve baba etkisi (P=0.0003) istatistiksel olarak önemli düzeyde tespit edilmiştir.Plasenta gözlemleri ile oğlaklara ait doğum davranışları arasında önemli korelasyonların olduğu gözlenmiştir. PE ve MTS ve ES özellikleri arasındaki ilişkiler önemli olarak bulgulanmıştır (P=0.002, P=0.000). OAKS ile KY arasında negatif yönlü ilişkiler gözlenirken, OAKS ve KY arasındaki ilişki istatistiksel olarak önemlidir (P=0.002), KY ile canlılık puanı arasında pozitif korelasyonun olduğu bulunmuştur (P=0.0022).Gebeliğin son dönemlerinde uygulanan besleme uygulamalarının araştırılması konusunda bir adım atılmış, ancak bu konuda ayrıntılı çalışmalara gereksinim duyulmaktadır.

The study aimed at shedding light on birth behaviours of the mother and kid and the properties of placenta and at investigating the relationship between these properties and some hematological and physiological properties that could account for the postnatal adaptation of the kid of Turkish Saanen goats exposed to different feeding conditions in the pre-partum period.Properties of the mother can be listed as mother's live weight after birth (MLWAB) and ?Motherhood Point? (MP), which is the total value of some behaviors that the mother displayed towards its kid. It was found from the observations that feeding groups had a significant effect on MLWAB (P=0.022) and MP (0.028). It was also found that these feeding groups had a remarkable effect on the properties of Motherhood Point in terms of birth type-sex factor (P=0.016).The characteristics of kids were birth weight, individual birth duration, duration of birth to standing (B-St), duration of birth to going towards the udders (B-Tu), duration of birth to touching the udders (B-Ut) and duration of birth to suckling period (B-Su). Moreover, postnatal vitality point formed on the basis of the postnatal vitality that the kid displayed after birth was also investigated. Inferring from the observations, birth type-sex factor had a significant effect on duration of birth to udder touching (B-uT) (P=0.0008) and duration of birth to suckling (B-Su) (P=0.016). No effect caused by mother age and groups was observed on the behaviours of the kid (P>0.05). Further, it was found that the effects of birth type-sex, mother age and feeding groups on the postnatal vitality of the kid were non-significant (P>0.05). Findings on expulsion of placenta from the birth (PlE), placenta weight (PW), cotyledon number (CN), placental efficiency (PE), cotyledon density (CD) and area and volume of the cotyledons (TCA) on the placenta were examined. In the observations of placenta, it was found that PlE caused a significant difference between the feeding groups at a remarkable level (P=0.002). On the other hand, birth type-sex had a significant effect on PlE (P=0.016) and CN (P=0.011). In terms of other properties of placenta, differences between the feeding groups were not significant (P>0.05). The effects of birth weight on placental weight (PW) (P=0.001), CN (P<0.0001) and total cotyledon area (TCA) (P<0.0001) were found significant.In the critical period there were statistical differences between the feeding groups (P=0.0187), birth type-sex (P=0.0371) and buck effect (P=0.0001).Hematological traits of the study were Hb, PCV and Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration (MCHC). There were numerical differences between the feeding groups on Hb (P=0.8403). Birt type-Sex (P=0.0089), age of mother (P=0.0003) and buck effect (P=0.0001) affected hemoglobin concentration. Feeding groups has no effect on PCV concentration (P=0.0902). PCV was affected by mother age (P=0.0001), birth type-sex (P=0.0042) and buck effect (P=0.0001). MCHC value was affected by feeding groups (P=0,0068), mother age (P=0,0127), birth type-sex (P=0.0050) and buck effect (P=0.0003).It was observed that there were significant correlations between placenta observations and birth behaviors of the kid. Relationship between the properties of placental efficiency (PE) and B-uT and B-Su was significant (P=0.002, P=0.000). While negative relations were observed between cotyledon density (CD) and postnatal kid behaviors, considered to be an indicator of kid postnatal vitality, the relation between duration of birth to standing (B-St) and CD was found significant (r=-0.32 P=0.002). A positive correlation between cotyledon density and postnatal vitality point was observed (P=0.0022).In Fture research is required to investigate the effect of feeding strategies on birth and neonatal behaviour and adaptation parameters in late pregnancy period.