Mağaralardaki damlataş sularının hidrojeokimya ve klimatoloji açısından değerlendirilmesi

Abstract

Türkiye'nin farklı karst tiplerinin gözlendiği Konya Kapalı Havzası ile Batı Toros Karst Kuşağında hâkim olan çevresel koşulların, günümüzde oluşumu devam eden mağara damlataşlarının morfolojik, mineralojik yapısı ile katı ve sıvı fazların fizikokimyasal özelliklerine etkilerinin araştırılması sunulan tez projesinin konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada, farklı disiplinlerden gelen araştırma konuları kullanılarak kimyasal ve fiziksel analiz yöntemleriyle yerkabuğunun ve onun içerisinde yer alan büyük boşlukları oluşturan mağaralar ve onlardan elde edilen örnekler ele alınmıştır.Mağara tavanlarından süzülen suların oluşturduğu damlataşları, mağaraların fiziksel, kimyasal, izotopik, minerolojik, kristallografik özelliklerini ve ayrıca mağaraların iklimi hakkında bize bilgiler verirler. Bu çalışmada Güneybatı Anadolu'da bulunan Sırtlanini (AYDIN), Gökçeler (MUĞLA), İnönü (ISPARTA) ve Dede Tarlası (KONYA) mağaraları jeolojik ve klimatolojik unsurlar bakımından incelenmiştir. İncelenen mağaralar Batı Anadolu Karst Kuşağı içerisindeki Jura-Kretase yaşlı kireçtaşlarında gelişmişlerdir. Her bir mağara bulunduğu kayaç kütlesindeki kırık ve çatlak sistemlerine paralel gelişmiştir ve mağaraların gelişiminde bu çatlak ve kırık sistemlerinden süzülen sular büyük rol oynarlar.Kırık ve çatlak sistemlerinden süzülen, mağaralardaki damlataşları oluşturan bu sulardan elde edilen analiz sonuçlarına ve aynı bölgedeki meteoroloji istasyonlarının geçmişe yönelik kayıtlarının karşılaştırılması sonucunda, geçmişten günümüze Güneybatı Anadolu'da artan bir sıcaklık ve azalan bir yağış eğilimine bağlı olarak gelişen kuraklık koşullarından bahsedebiliriz. Bu sayede geçmişteki iklimsel değişim grafikleri ve bunların etkileri belirlenerek, günümüzdeki iklimsel değişimlerim nedeni anlaşılmaya çalışılmıştır.

This thesis project includes the subjects which are the enviromental conditions that reigns in Konya Basin and West Taurus Line where the varied karst types of Turkey are observed; morphologichal, mineralogical structure of the cave speleothem that still progress their formation and the inquisition of the effects of liquid and solid phases on their phisicochemichal features. In this work, by using chemical, physical methods and the research subjects which derive from the different disciplines, the caves forming the large cavities which take place inside of the earth?s crust and the samples obtained from them are researched.The speleothems formed by the waters flowing from the ceiling of the caves, inform us about the physical, chemical, isotopic, mineralogic, crystallaographic characteristics and especially the climate of the caves. In this work, the caves of Sırtlanini (AYDIN), Gökçeler (MUĞLA), İnönü (ISPARTA) ve Dede Tarlası (KONYA) which place in Anatolia, are researched in the terms of geological and climatological factors. The researched caves have grown in the limestones aged of Jura-Kratase and placing in the West Anatolia Karst Line. Each of the caves grows as parallel to the fissure and fractured systems which exist in rock mass and the waters flowing from these fissure and fractures sytems, play a big role during the formation of caves.As a result of the comparison with the former records of meteorological stations at the south-west Anatolia and the analysis results which obtained from the water that formed the speleothems, percolated from the fissure and fractured systems; growing drought conditions depending on an increasing temperature and a decreasing rainfall trend can be seen in this region until today. Thus , the cause of current climatic changes, has been tried to understand by determining the former climatic changes and their effects.