Baranadağ ve Kortundağ (Kaman-Kırşehir) yöresi intrüzif kayaçlarının zirkon 207pb/206pb ve apatit fission-track jeotermokronoloji yöntemleriyle incelenmesi

Abstract

Baranadağ ve Kortundağ plütonları coğrafik olarak Kaman (KBKırşehir) yöresinde yer almaktadır ve esas olarak Orta Anadolu KristalinKompleksi (OAKK) içindeki yaygın çarpışma sonrası alkali plütonizmayasahip intrüzyon üyeleridir. Bu intrüziflerin apatit fission-track yöntemiyleyüzeylenme tarihçesinin açığa çıkarılması amaçlandığından dolayı bölgedeKD-GB ve KB-GD doğrultulu haritalanabilir ölçekli faylar değiştirilenharita üzerine yerleştirilmiştir.Baranadağ ve Kortundağ inrüziflerinden alınan tümkayaç örnekleri207Pb-206Pb evaporasyon yaş tayiniApatit fission-track ve tek zirkonçalışmalarında kullanılmak üzere çeşitli laboratuar işlemlerindengeçirilmiştir. Bu işlemler; kırma, öğütme, eleme, sonrasında mikaminerallerini ve aksesuar mineralleri (zirkon, titanit, apatit) diğerlerindenayırmak için ağır sıvılar, manyetik seperatör kullanarak mineral ayırma veörnek hazırlama (apatit mineralleri için epoksiye gömme, parlatma, kimyasaldağlama) olarak sıralanabilir.Baranadağ Kuvars Monzoniti, Hamit Kuvars Siyeniti ve ÇamsarıKuvars Monzoniti birimlerinden ayrılan zirkon mineralleri üzerinde207Pb-206Pb evaporasyon yöntemiyle yaşyürütülen tek zirkon tanelerinintayini çalışmalarında Baranadağ Kuvars Monzoniti için 74.1±4.9My, HamitKuvars Siyeniti için 75.0±11.0My Çamsarı Kuvars Siyeniti için de92.5±5.1My'lık yerleşim/intrüzyon yaşı elde edilmiştir.Baranadağ ve Kortundağ tümkayaç örneklerinden itibaren ayrılanapatitler üzerinde uygulanan apatit fission track yaş tayini yöntemi ileBaranadağ için 57.0 59.8My, Kortundağ için 58.9-60.3My arasında değişenyaşlar Paleosen'e karşlık gelen bir yükselim yaşı elde edilmiştir. Bu intrüzifbirimlerin yükselim tipi, yaşı, oranını belirlemek için iz uzunluk dağılımıverileri HeFTy 4.0 (Ketcham et al. 1999; Ketcham, 2005) bilgisayar programıkullanılarak değerlendirilmiştir. Apatit fisison-track çalışmalarında eldeedilen uzunluk ölçümlerinin değerlendirilmesi ile T-t (sıcaklık-zaman)modelleme diyagramlarının da yaklaşık 58-62My önce gerçekleşen çok hızlıtektonik yüzeylenme ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Sonuç olarak,apatit parçalanma izi yaş tayini çalışma verilerine göre Kaman yöresindekiBaranadağ ve Kortundağ intrüzyonlarına ait Çamsarı, Hamit ve Baranadağbirimleri Paleosen'de yüzeylenmiştir.Anahtar Kelimeler: jeokimya, jeokronoloji, apatit fission-track yaş tayini,yüzeylenme tarihçesi, T-t modellemesi, zirkon 207Pb/206Pb, jeodinamik, OrtaAnadolu

Baranadağ ve Kortundağ plutons occupy as a geographical place inthe region of Kaman (NW Kırşehir) and fundamentally they are theintrusion members which have alkaline plutonism in the widespread post-collision in the Central Anatolia Crystalline Complex. Because of thepurpose of revealing the history of exhumation of this intrusives by themethod of apatite fission-track, they are put in the place on the map whichrevised faults that have a topographic plan with measure of the directionsbelong to NE-SW ve NW-SE in the region.Samples of wholerocks which were taken from Baranadağ andKortundağ intrüsives have been investigated using several laboratoryoperations in order to use in the studies of fisssion track and single zircon207Pb/206Pb evaporation age dating methods. These operations arerespectively; breaking, grinding elimination, after that it can be arranged inorder as; seperating mineral using magnetic seperator and heavy liquits inorder to seperate mica minerals and accessory minerals (zircon, titanite andapatite) from others and preparing sample (mounted in epoxy resin,polished and etching, this operations only for apatite minerals).In the studies of the age dating single zircon grains by the method of207Pb/206Pb evaporation which are being studied on the subject of zirconminerals that are seperated from the units of Baranadağ Quartz Monzonite,Hamit Quartz Syenite and Çamsarı Quartz Syenite; theemplacement/intrusion age is as certained as 74.1±4.9Ma for BaranadağQuartz Monzonite, 75.0±11.0Ma for Hamit Quartz Syenite and 92.5±5.1Mafor Çamsarı Quartz Syenite.In the studies of the age dating by the method of apatite fission-trackwhich are being studied apatites minerals that are seperated from thesamples of wholerocks which were taken from Baranadağ and Kortundağ,the exhumation age as certained as 57.0-59.8Ma for Baranadağ and 58.9-60.3Ma for Kortundağ. Track length distribution data evaluated using theHeFTy Beta (software of Ketcham et al., 1999 and Ketcham, 2005) todetermine the type, age and rate of the exhumation of these intrusive units.Product by evaluation track-length measurements ın the studies of apatitfission track, also diagrams of modelling of T-t (tempature-time) indicaterapid tectonic exhumation were realized araund ~58-62Ma. Consequently,according to data of studies of apatit fission track dating Çamsarı, Hamit,Baranadağ units of the Kortundağ-Baranadağ intrusives in Kaman region,were exhumed in the Palaeocene.Key words: geochemistry, geochronology, apatite fission-track dating,207Pb/206Pb, geodynamic, Centralexhumation history, T-t modelling, zirconAnatolia