Anadolu Cyprinion macrostomus Heckel, 1843 (Teleostei: Cyprinidae) ve Garra rufa Heckel, 1843 (Teleostei: Cyprinidae) populasyonlarının filocoğrafyası: Mitokondri DNA`sının PCR-RFLP varyasyonu

Abstract

Cyprinidae dünya genelinde en çok yaygınlık gösteren familyalardan biri olup, Cyprinion macrostomus HECKEL,1843 (TeleosteirCyprinidae) ve Garra rufa HECKEL,1843 (Teleostei:Cyprinidae) türleri bu familya içerisinde sınıflandırılmaktadır. Bugüne kadar, bu türlerin fîlogeni ve filocoğrafyaları çalışılmamıştır. Bu nedenle, söz konusu türlerin filogenetik ve fîlocoğrafik ilişkileri mitokondriyal NADH-3,4 dehidrojenaz (ND-3/4) kullanılarak polimeraz zincir reaksiyonu-restriksiyon parça uzunluk polimorfizmi (PCR-RFLP) testi ile araştırılmıştır. Buna bağlı olarak, kullanılan on dört ve sekiz restriksiyon enzimi, C. macrostomus ve G. rufa populasyonları için, sırasıyla toplam on dört ve yirmi kompozit haplotip ortaya çıkarmıştır. RFLP filogenetik analizleri, C.11 macrostomus için üç, G. rufa içinse beş mitokondriyal DNA soy hattının varlığını ortaya çıkarmıştır. Akdeniz Havzası'nda yer alan C. macrostomus'ım, Asi soy hattının diğer populasyonlar için ortaya konan bütün haplotipleri arasında en farklısı olduğu saptanmıştır. G. rufa populasyonlarında belirlenen bütün haplotiplerin birbirinden oldukça farklı oldukları saptanmıştır. MtDNA PCR- RFLP verileri, Türkiye'nin jeolojik tarihi ile birleştirildiğinde, C. macrostomus türünün Dicle ve Fırat Nehir Havzalarının yukarısına, Würm ve Geç Riss buzul dönemi (67000 ve 134000 yıl önce) süresince dağılmış olabileceğini göstermektedir. Akdeniz'e akan nehirlerden alman G. rufa populasyonlarının mtDNA haplotipleri arasındaki derin genetik farklılık, bu türün muhtemelen Messinien Tuzluluk Krizi öncesinde bu alanlara dağıldığı ve her bir Akdeniz populasyonunun Messinien Tuzluluk Krizi esnasında (yaklaşık 7.8-8.8 milyon yıl önce) izole olduğunu ileri sürmektedir. Anahtar Kelimeler: Cyprinion, Garra, RFLP, MtDNA, Polimorfizm, ND-3/4, Moleküler Filogeni

Cyprinidae is one of the most widely distributed families across the World and Cyprinion macrostomus HECKEL, 1843 (TeleosteirCyprinidae) and Garra rufa HECKEL, 1843 (TeleosteirCyprinidae) are classified within this family. Up to date, molecular phylogeny and phylogeography of these species have not been studied. For mis reason, the phylogenetic and phylogeographic relationships of species in question were investigated using mitochondrial NADH-3,4 dehydrogenase (ND-3/4) gene using polymerize chain reaction-restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) assay. Fourteen and eight restrictionIV enzymes produced a total of fourteen and twenty composite haplotypes for C macrostomus and G. rufa populations, respectively. Phylogenetic analyses of RFLP data showed three and five mitochondrial DNA lineages for C. macrostomus and G rufa, respectively. So called Asi lineage of C. macrostomus from Asi River in the Mediterranean Basin has the most diverged mtDNA haplotype among the all haplotypes detected for the other populations. All mtDNA haplotypes detected in the populations of the G. rufa were highly divergent from each other. Evaluation of mtDNA PCR-RFLP data coupled with geological history of Turkey indicated that C. macrostomus species has been dispersed to upper Tigris and Euphrates River basin during the Wurm and Late Riss glacial period (67 000 and 134 000 years ago). Deep genetic divergence among the mtDNA haplotypes of G. rufa populations from Rivers draining into the Mediterranean put forward that this species probably distributed during the pre-Messinian Salinity Crisis and each Mediterranean population isolated during the Messinian Salinity Crisis (c. 7.8-8.8 million years ago). Key Words: Cyprinion, Garra, RFLP, MtDNA, Polymorphism, ND-3/4, Molecular Phylogeny.