Bolu Ovası kuzeybatı kesiminin jeolojik incelenmesi

Abstract

Çalışma alanı, Bolu (KB) yöresini kapsamakta ve 1/25.000 ölçekli Bolu G 27-a4 ve G 26-b3 paftalarının alt yarıları ile sınırlandırılmış bulunmaktadır. Bu çalışmada, inceleme alanının jeolojisi ve tektoniği ayrıntılı olarak araştırılmıştır.Yapılan çalışmada, öncelikle belirlenen alanın 1/25.000 ölçekli jeoloji haritası hazırlanmış ve jeolojik kesitler çıkarılmıştır. Bölgede yüzeyleyen kayaç birimleri ayrıntılı olarak incelenmiş ve çalışma alanının stratigrafisi ortaya konmuştur.Bu stratigrafik birimler, istif içerisinde aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;Karadere Metamorfitleri (Prekambriyen), Işığandere formasyonu (Ordovisiyen-Alt Silüriyen), Kocadere formasyonu (Ordovisiyen- Alt Devoniyen), Hızardere formasyonu (Albiyen-Maastrihtiyen), Arkotdağı Karışığı (Maastrihtiyen), Sarıkaya formasyonu (Üst Kretase sonu- Paleosen- Alt Eosen), Çukurca formasyonu (Orta Eosen), Örencik formasyonu (Pliyosen) ve Kuvaterner oluşukları.İncelenen alan, Kuzey Anadolu Fay Zonunun kuzey kesiminde yer almaktadır. Bölgede, kırık tektoniği egemendir. Çalışma alanında esas olarak iki fay türü yer almaktadır. Bunlar, Bindirme fayları ile Doğrultu atımlı faylardır. Bindirme faylarının oluşumlarının son evresinde meydana gelmiş olan doğrultu atımlı fayların (yırtılma fayları), bindirme faylarını kestikleri saptanmıştır. Çalışma alanında yüzeyleyen birimlerden tabakalanma ve eklem sistem ölçümleri ile yapılan analizler sonucunda bölgenin KB-GD doğrultulu bir sıkışma rejimi etkisi altında kaldığı saptanmıştır. KB-GD doğrultulu sıkışma rejimi, Türkiye ve yakın çevresini Alt-Orta Miyosen başından itibaren etkilemeye başlayan ve halen günümüzde de etkileyen Neotektonik dönemi ifade etmektedir.Anahtar Kelimeler: Bolu Ovası, Kuzey Anadolu Fay Zonu, Jeoloji.

The investigated area is located NW of Bolu and covers south half parts of Bolu G 27-a4 and G 26-b3 sheets of 1/25.000 scale map. In this study geology and tectonic structure of this area were studied in detail.The geological map af the area in 1/25.000 scale was prepared and geological cross-sections were drawn. The lithological units croping out in the area were investigated in detail and stratigraphy of the investigated area was identified. The stratigraphic units differentiated in the area from the bottom to top area as follows:The basement rocks in the area investigated consist of Precambrian aged Karadere Metamorfitleri. Abone his formation Ordovician-Lower Silurian aged Işığandere formation. Abone his formation are Ordovician-Lower Devonian aged Kocadere formation, Albian-Maastrichtian aged Hızardere formation, Maastrichtian aged Arkotdağı melange, Upper Maastrichtian-Paleocene-Lower Eocene aged Sarıkaya formation, Middle Eocene aged Çukurca formation, Pliocene aged Örencik formation and Quaternery aged alluvial deposits.Study area is located at the northern part of the Anatolian Fault Zone. There are two different main fault types in the area. These are ? thrust faults and strike-slip faults. It is obseved that strike-slip fault (tear fault) were developed during the late stages of thrust fault since they cut these faults.Analysing the measurement of the joint systems and bedding planes, it was concluded that the region has been influenced by NW-SE directed compression regime. This regime represents the neotectonical period which has started to affect the Turkey and vicinity since the beginning of Lower-Middle Miocene. This effects is still on process.Key Words: Bolu plain, Nort Anatolian Fault Zone, Geology.