Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) yemine zeolit katılmasının büyüme, yemden yararlanma ve bazı kan parametreleri üzerine etkisi

Abstract

Tezde, gökkuşağı alabalığı (Onchorynchus mykiss) yavrularında, yemde farklı oranlarda doğal zeolit katılmasının büyüme performansı, spesifik büyüme oranı, yem alımı, yem dönüşüm oranı, protein verimlilik oranı, amonyak boşaltım miktarı ve bazı biyokimyasal kan parametrelerine olan etkileri araştırılmıştır. Çalışmada ortalama ağırlığı 7,91 olan yavru alabalıklar 300 l hacme sahip 18 adet tanka yerleştirilmiş ve her bir tanka 20 adet olacak şekilde stoklanmıştır. Deneme sistemi yarı kapalı sistem olarak kurulmuş ve şehir şebeke suyu kullanılmıştır. Balıklar; protein oranı %45, yağ oranı ise %15 olacak şekilde hazırlanan zeolit içermeyen kontrol grubu (K), %0,5 (Z05), %1 zeolit (Z1), %2,5 (Z25) zeolit, iki kat mineral + %1 zeolit (ZM1) ve iki kat mineral + %2,5 zeolit (ZM25) içeren toplam altı adet yem ile 75 gün boyunca, günde 3 öğün doyana kadar yemlenmiştir.Deneme sonunda gruplar arasındaki en iyi ağırlık artışı 73,13 g ile Z05 grubunda ve en düşük 54,40 g ile Z25 grubundadır (p<0,05). Z25 grubu dışındaki tüm gruplarda deneme sonu vücut ağırlığı, ağırlık kazanımı, spesifik büyüme oranı, yem alımı, yem dönüşüm oranı ve protein verimlilik oranı değerlerinde istatistiksel yönden fark görülmemiştir (p>0,05). İstatistiksel fark görülmemekle birlikte, Z05 grubu son vücut ağırlığı, ağırlık kazanımı, yem dönüşüm ve protein verimlilik oranlarında en iyi değerlere ulaşmıştır.Yapılan ikinci çalışmada deneme gruplarında amonyak boşaltım miktarları ölçülmüştür. Her saat başı alınan su örnekleri kolorimetrede okunarak balıkların saatlik ve toplam amonyak boşaltımları izlenmiştir. Altı saat sonunda toplam amonyak miktarı en düşük Z25 grubunda (4,64±0,73 mg NH3-N/g balık/6 saat) ve en yüksek kontrol grubunda (6,09±1,03 mg NH3-N/g balık/6saat) ölçülmüştür. İstatistiksel olarak fark olmamakla beraber (p>0,05), Z25 grubunun su ortamına kontrol grubuna göre %24 daha az amonyak bıraktığı saptanmıştır.Son denemede, zeolit katkılı yemlerin bazı kan parametrelerine etkisini incelemek amacıyla her tanktaki balıklardan kan örnekleri alınarak kolesterol, trigliserid, HDL, LDL ve VLDL değerleri incelenmiştir. Analiz sonuçlarına bakıldığında, Z25 grubu hariç tüm gruplar kendi aralarında veya kontrol grubu ile karşılaştırıldığında herhangi bir fark gözlenmemiştir (p>0,05). Ancak, Z25 grubunun trigliserid ve VLDL değerleri diğer gruplardan daha düşük çıkmıştır (p<0,05). Z25 grubunun yem değerlendirmesinin en düşük olması ve buna paralel olarak en düşük trigliserid ve VLDL değerlerine sahip olması, zeolitin yüksek oranlarda uygulanmasının balık kanında olumsuz etki gösterebileceği söylenebilir.Sonuç olarak, yavru alabalık yemlerine zeolitin %0,5 oranında eklenmesinin ağırlık artışı (%8) ve yem dönüşüm oranında (%7) iyileşmeye, yüksek oranda (%2,5) eklenmesi ise ağırlık artışı, yem dönüşüm oranı, spesifik büyüme oranı, trigliserid ve VLDL değerlerinde olumsuz etkiye neden olmuş, fakat amonyak boşaltımında en az boşaltım yapan grup Z25 grubu olarak belirlenmiştir.Anahtar sözcükler: zeolit, alabalık, yem dönüşüm oranı, spesifik büyüme oranı, ağırlık artışı, amonyak boşaltımı, trigliserid, VLDL

The present thesis was performed to evaluate the effects of adding different levels of natural zeolite to young rainbow trout (Onchorynchus mykiss) diets on final body weight, weight gain, specific growth rate, feed intake, feed conversion rate, protein efficiency rate, ammonia excretion and some biochemical blood parameters. In the study 20 rainbow trouts for each tank which weighs 7,91 g were stocked into 18 tanks that holds 300 l of water. Experimental system was designed as semi-recirculating aquaculture system and tap water was used for media. Fish were fed to appearent satiation with 6 diets containing 45% crude protein and 15% crude fat for 75 days which includes no zeolite (K), 0,5% zeolite (Z05), 1% zeolite (Z1), 2,5% zeolite (ZM25), double mineral + 1% zeolite (ZM1) and double mineral + 2,5% zeolite (ZM25) .At the end of the trial, Z05 group showed the best weight gain (73,13 g) and Z25 grouped showed the poorest weight gain (54,40 g) (p<0,05). Except from the Z25 group, all the other groups and control group showed no significant difference in final body weight, weight gain, specific growth rate, feed intake, feed conversion rate and protein efficiency rate with or within the groups (p>0,05). Although the Z05 grup showed no significant difference, it showed the best results in final body weight, weight gain, specific growth rate, feed intake, feed conversion rate and protein efficiency.In the second trial, lowest ammonia excretion (4,64±0,73 mg NH3-N/g fish/6 hour) was seen in Z25 group and highest (6,09±1,03 mg NH3-N/g fish/6 hour) was seen in control group. Although it was not significant (p>0,05) lowest ammonia excretion was calculated in Z25 group which had 24% lower ammonia compared to control group.In last trial, blood samples were collected from all tanks to analyse some biochemical blood parameters like cholesterol, triglycerides, LDL, HDL and VLDL. As a result, except from the Z25 group all the other groups had similar values with no significance (p>0,05). However the Z25 group had significantly (p<0,05) lowest trigycerides and VLDL values which lead us to think, if zeolites had any adverse effects on fish blood parameters.Consequently, addition of 0,5% natural zeolites had a positive effect on weight gain (8%) and feed conversion rate (7%). Elevated addition of zeolites (2,5%) lead the Z25 group to show poor results in weight gain, feed conversion rate, specific growth rate, triglycerides and VLDL but less ammonia excretion.Keywords: zeolite, rainbow trout, feed conversion rate, specific growth rate, weight gain, ammonia excretion, triglycerides, VLDL