Ekolojik açıdan kentsel alan kullanımları: Çanakkale kent merkezi örneği

Abstract

Bu araştırma Çanakkale kent merkezi ve yakın çevresinde ekolojik faktörlerin de dikkate alındığı bir kentsel alan kullanım planlamasının oluşturulması ve ekolojik açıdan kullanımların uygunluğunun irdelenmesi amacıyla yapılmıştır.Araştırma kapsamında; ?En Yüksek Değerler Haritası Yaklaşımı?na dayanan bir çalışma yapılmıştır. Araştırma alanı için seçilen altı kullanım tipinin uzmanlar tarafından belirlenen öncelik sıralamasına göre (koruma, tarım, orman, rekreasyon, yerleşim, sanayi) bir arada yer aldığı öneri alan kullanım haritası oluşturulmuştur.Araştırmanın sonucunda; yaklaşık 34 km²'lik araştırma alanının; %4,88'i, koruma, %50,00'si tarım, %11,67'si orman, %2,73'si rekreasyon, %29,85'si yerleşim ve %0,44'si sanayi olarak belirlenmiştir.Mevcutta büyük oranda yerleşim kullanımının egemen olduğu araştırma alanının aslında verimli tarım arazileriyle kaplı olduğu ve güncelde yerleşim amaçlı kullanılan alanların büyük bir bölümünün (%59,52) aslında tarım amaçlı kullanılması gerektiği belirlenmiştir. Araştırma alanında orman için de uygun alanların olduğu, fakat bu alanların çoğunlukla yerleşim (%31,38) ve rekreasyon (%25,68) amaçlı olarak kullanıldığı saptanmıştır. Mevcut sanayi alanlarının %41,23'ü tarım, %49,79'u ise yerleşim kullanımı için uygun bulunmuştur.Araştırma alanında %50,00 gibi büyük bir oranla tarım kullanımının birinci öncelik olarak belirlenmesinin yanı sıra, yeni yerleşim alanlarından biri olan Karacaören Kentsel Gelişim Alanı'nın büyük oranda tarım (%41,91) ve orman (%20,70) kullanımına uygun olduğu ve buradaki alan kullanım kararlarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğinin önemle altı çizilmiştir.

This investigation was conducted for both constituting an urban land use planning and criticizing the appropriateness of the uses with respect to ecology by taking into consideration the ecological factors in the centre and the periphery of Çanakkale city.A method based on ?Maximum Values Map Approximation Method? was used in this present study. A suggested land use map of the study area was constructed for these usage types according to the arrangements of their priorities by the experts.After the investigation in this study area of about 34 km², the percentages of the protected, agricultural, forest, recreation, settlement and industries were determined as 4.88, 50, 11.67, 2.73, 29.85 and 0.44 respectively.It was found that the study area, which is largely dominated by the settlements, is in fact covered by rich agricultural lands and majority (59.52%) of the present settlement area should be used for agricultural purposes. Areas suitable for forest were noted in the study area, but majority of these areas were used for settlement (31.38%) and recreation (25.68%). Of the present industrial areas, 41.23% and 49.79% were found suitable for agriculture and settlement, respectively.This study significantly indicated that the agricultural use with 50% of the study area was determined as the primary priority. In addition, Karacaören Urban Development Area was found to be largely suitable for agriculture (41.91%) and forest (20.70%) uses with the suggestion that the use of these areas should be revised.Keywords: Canakkale City, Ecological Planning, Land Use Planning, Maximum Values Map (MVP), Geographical Information Systems (GIS)