Hekimhan havzası (Malatya Kuzeybatısı) üst kretase-tersiyer yaşlı karbonat kayaçların organik petrografik ve organik jeokimyasal özellikleri

Abstract

Bu çalışma, Hekimhan Havzası'ndaki Üst Kretase yaşlı karbonat kayaçların organik jeokimyasal ve organik petrografik yöntemlerle hidrokarbon potansiyellerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Bölgedeki sedimanter istif, Üst Jura-Alt Kretase yaşlı karbonatlı kayaçlarla başlamakta, Üst Kretase yaşlı ofiyolitler ve volkanik kayaçlar, Paleosen yaşlı evaporitler, Üst Paleosen-Orta Eosen yaşlı karbonatlar, Üst Eosen-Alt Oligosen yaşlı killi ve karbonatlı, Oligosen yaşlı aglomera ve volkanik kayaçlarla devam etmekte olup, Kuvaterner birimlerle son bulmaktadır. Kavakdere ve Güzelyurt formasyonu örneklerinin TOC değerleri genel olarak düşük (<% 0.5) olup, hidrokarbon kaynak kaya potansiyelleri yoktur. Ayrıca, PI değerleri de düşük olup (0-0.12) olgunlaşmamış aşamayı gösterir. Hidrojen İndeksi, Kavakdere formasyonu örneklerinde 0-629 mgHC/gTOC, Güzelyurt formasyonu örneklerinde ise 0-42 mgHC/gTOC arasında değişir. HI-OI ve HI-Tmax diyagramlarında örneklerin tip II/III karışımı ve tip III kerojen alanında olduğu, ortalama 433 oC Tmax değeri ise hidrokarbon türümü için olgunlaşmamış-erken olgun düzeyi ifade etmektedir. Organik petrografik incelemelere göre egemen organik madde amorftur (% 65-90). Bu çalışmada ayrıca GC, GC-MS analizleri de yapılmıştır. Biyomarker verileri de organik jeokimyasal ve organik petrografik verileri desteklemektedir.Bu çalışma sonunda, Kavakdere ve Güzelyurt formasyonlarına ait kireçtaşlarının petrol kaynak kaya özelliğinde olmadığı belirlenmiştir.

This study aims to determine of the hydrocarbon potentials of with organic petrographic and organic geochemical methods that are found at Upper Cretaceous carbonate rocks in Hekimhan Basin. The sedimanter units at this region begins with Upper Jurassic-Lower Cretaceous carbonate rocks, Upper Cretaceous ophiolithes and volcanic rocks, Paleocene evaporities, Upper Paleocene-Middle Eocene carbonates, Upper Eocene-Lower Oligocene clay and with carbonate, it goes on Oligocene aglomerate and volcanic rocks and ends with Quaternary units. Generally, TOC values of Kavakdere and Güzelyurt formation samples are low (<0.5 %), and they have no hydrocarbon source rock potential. Also, PI values are low (0-0.12), they indicate immature stage. The Hydrogen Index values varied between 0-629 mgHC/gTOC in Kavakdere formation samples and range between 0-42 mgHC/gTOC in Güzelyurt formation samples. It can be seen that the samples in the HI-OI and the HI-Tmax diagrams are mainly of type II-III mixed, and in the area of type III, with average Tmax value is 433 oC and corresponding to the immature and early mature stage for hydrocarbon generation. According to organic petrographic determinations, dominate organic matter is amorphous (65-90 %). Also, GC and GC-MS analyses were done in this study. Biomarker data support that the organic geochemical and organic petrographic data.At the end of this study it can be seen that Kavakdere and Güzelyurt formation carbonates have no hydrocarbon source rock potential.