Çanakkale bölgesinde yetiştirilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin kalite özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Çanakkale ilinde tarımı yapılan, Sagittario, Kaşifbey ve Gönen ekmeklik buğdaylarının bazı kalite özellikleri incelenmiştir. Çalışmada 26 adet ekmeklik buğday numunesi kullanılmış ve bu numuneler 2009 yılı yetiştirme sezonunda Merkez, Gelibolu ve Biga bölgelerinden temin edilmiştir. Bin tane ağırlığı, yaş gluten, gluten indeks, Zeleny sedimantasyon, modifiye sedimantasyon ve ham protein değerleri tespit edilmiştir. Yüksek molekül ağırlıklı (HMW) ve düşük molekül ağırlıklı (LMW) gluten alt ünitelerinin bant desenlerinin tespit edilmesi, mevcut genetik benzerlik ve farklığın gösterilmesi için sodyum dodesil sülfat poliakrilamid jel elektroforez yöntemi (SDS-PAGE) kullanılmıştır. Sagittario, Kaşifbey ve Gönen buğday çeşitlerinde sırasıyla bin tane ağırlığı 39-51 g, 32-38 g, 35-46 g; yaş gluten miktarları 20,6-32,1 g, 20,8-30,8 g, 22,1-29,9 g; Zeleny sedimantasyon değerleri 32-47 mL 27-43 mL, 22-45 mL; modifiye sedimantasyon değerleri 32-62 mL, 24-46 mL, 19-65 mL; ham protein değerleri % 9,2-% 14,4, % 10,0-% 13,6, % 10,0-% 13,2 aralığındadır. Her üç çeşidin SDS-PAGE glikoprotein boyama sonuçları incelendiğinde, HMW bölgede belirgin şekilde bantlar görülmüştür. Çeşit ve kalite özellikleri arasındaki ilişkiye bakıldığında, çeşit faktörünün sadece bin tane ağırlığı üzerinde belirleyici olduğu sonucuna varılmıştır. İncelenen diğer özelliklerde de çeşit faktörünün etkisi beklenmesine rağmen, istatistiksel olarak önemsiz çıkması, örneklerin küçük hacimli olmasına atfedilmiştir. Bu çalışmada kalite parametreleri arasında önemli korelasyonlar gözlenmiştir (p?0,01). Bunlar; yaş gluten ve ham protein arasında (r=0,939**), Zeleny sedimantasyon ve yaş gluten arasında (r=0,719**), modifiye sedimantasyon ve yaş gluten arasında (r=0,708**), Zeleny sedimantasyon ve modifiye sedimantasyon arasında (r=0,904**) belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: SDS-PAGE, gluten, kalite, buğday

In this research, some of the quality properties of Sagittario, Kaşifbey and Gönen wheat varieties which are agricultured in region of Çanakkale, were analyzed. 26 bread wheats, grown in Merkez, Gelibolu and Biga locations during 2009 growing season, were used in experiments. One thousand kernel weight, wet gluten, gluten index, Zeleny sedimentation, modified sedimentation and row protein values were determined. Sodium dodecylsulphate polyacrilamide gel electrophoresis (SDS-PAGE) method was used to determine band patterns of high molecular weight (HMW) and low molecular weight (LMW) glutenin subunits and to show homogeneity and/or heterogeneity. Sagittario, Kaşifbey and Gönen wheat varieties had 3.9-5.1 g, 3.2-3.8 g, 3.5-4.6 g one thousand kernel weight amounts, 20.6-32.1 g, 20.8-30.8 g, 22.1-29.9 g wet gluten amounts; 32.0-47.0 mL, 26.7-42.7 mL, 22.3-45.3 mL Zeleny sedimantation values; 32.0-62.0 mL, 24.7-46.7 mL, 19.0-65.0 mL modified sedimentation values; 9.2%-14.4%, 10.0%-13.6%, 10.0%-13.2% row protein values, respectively. There were intense bands at the HMW region of the SDS-PAGE gels of three cultivars when stained for glycoproteins. Consequently, variety properties were just found to have a significant effect on one thousand kernel weight. Although the genotype factor expected to influence on the other properties, a statistically insignificant effect is probably based on the small volume of samples. The values of corelation were found significant among some quality properties (p?0,01). These are between; the wet gluten and row protein (r=0.939**), Zeleny sedimentation and the wet gluten (r=0.719**), modified sedimentation and the wet gluten (r=0.708**), Zeleny sedimentation and modified sedimentation (r=0.904**).Keywords: SDS-PAGE, gluten, quality, wheat