Çimento sanayisi çevresinde dane yemlerde ve kanatlı hayvan ürünlerinde olası ağır metal kirliliklerinin araştırılması

Abstract

Bu araştırma, Çanakkale ili Mahmudiye beldesinde faaliyet gösteren çimento fabrikasının değişik yönlerine konumlu 18 köy ve belde de gerçekleştirilmiştir. Araştırma bölgelerinden 4' er kümes seçilmiş, bu kümeslerden 2009 ve 2010 yıllarının Kış, İlkbahar, Yaz ve Sonbahar (Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim) mevsimlerinde her kümesten 4 tavuk, 4 yumurta ve dane buğday örnekleri alınmıştır.Araştırmanın temel amaçlarından birini çimento fabrikası civarında yetiştirilen tavukların karaciğer, but ve göğüs dokularındaki ağır metal (Pb, Cd, Cu, Cr, Co, Mo ve Ni) düzeylerinin belirlenmesi oluşturmuştur. Deneme süresince 2304 tavuk ve bunların karaciğer, but ve göğüs dokularından örnekler, 2304 yumurta ve 576 dane buğday örneği toplanmıştır.Tüm bölgelerde karaciğerlerde bulunan ağır metal düzeylerinin but ve göğüs dokularında rastlanan ağır metal düzeylerinden daha yüksek olduğu (P?0,01), ve kümeslerden alınan dane yemlerin (buğday) ağır metal düzeyi aynı kümesten örneklenen yumurtadan daha yüksek olduğu saptanmıştır (P?0,01).Elde edilen ağır metal değerlerinin hiçbirinin Türk Gıda Kodeksi ve AB tarafından belirlenen yasal tolerans limitini aşmadığı saptanmıştır.

This study was carried out 18 villages and towns fronting to a cement factory in Mahmudiye village of Çanakkale district. 4 poultry houses from each location was selected and 4 chickens, 4 eggs and the samples of seed wheat from each poultry houses were taken in Winter, Spring, Summer and Autumn seasons (January, April, July, October) of 2009 and 2010 years. One of the main aims of the study is to determine the level of some heavy metals (Pb, Cd, Cu, Cr, Co, Mo and Ni) in the livers, legs and chests of the chickens fed near the places of cement factory. In the experimental period, 2304 chickens, the samples of chicken liver, legs and chests, 2304 eggs and 576 seeds of wheat were collected. Heavy metal levels analyzed in the livers of the samples were found higher than the ones in the legs and chest samples (P?0,01) and the heavy metal levels of the seed wheat collected in the poultry houses were found higher than the egg samples in the same poultry houses (P?0,01).