Oswestry Dısabılıty İndeks skorlama sisteminin Türkçe versiyonunun lomber disk hernisi tanılı olgularda geçerlilik ve güvenilirliğinin saptanması

Abstract

Lomber disk hernili hastaların sınıflaması, izlenmesi, tedavisi ve tedavi sonuçları genellikle klinik bulgular, fizik bakı ve radyolojik verilere göre değerlendirilmektedir. Ancak bu veriler sadece hastalığın fiziksel boyutunu ortaya koymaktadır. Son zamanlarda fiziksel boyutun yanı sıra hastayı fiziksel, ruhsal ve sosyal bir bütün olarak ele alan ve toplam yaşam kalitesini ortaya koyan ölçekler geliştirilmiştir.ODI ölçeği günümüze kadar birçok araştırmada ve klinik uygulamada kullanılmıştır. İngilizce olarak 10 soruluk formatta geliştirilen ODI ölçeğinin farklı kültürlere ve farklı dillere sahip hasta popülasyonlarında da kullanılabilmesi için birçok kez geçerlilik ve güvenilirli testleri yapılmıştır. Ülkemizde yapılan bir çalışmada bel ağrısı hastalarında ODI ölçeğini uygulanmış ve etiyolojisi belirtilmeksizin bel ağrısı yakınması olan hasta populasyonunda güvenilir olduğu; ancak farklı spinal patolojiler için yeniden sınanması gerektiği bildirilmiştir.Bu çalışmada erişkin, lomber disk hernisi tanısı almış, Türk hasta popülasyonunun yaşam kalitesini değerlendirmek üzere Oswetry Disability İndeks skorlama sisteminin, KF?36 skorlama sistemi temel alınarak güvenilirliği ve geçerliliğinin saptanması amaçlanmıştır.Araştırmaya Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ağrı Kliniği'ne başvuran lomber disk hernisi tanısı alan, 18 yaş üzeri,136 hasta katılmıştır. Araştırmaya dahil edilen hastalara uygulama öncesi sözlü ve yazılı bilgi verilmiş ve yazılı onamları alınmıştır.Hastalara tanımlayıcı özelliklerinin sorgulandığı bir anket formu ile KF-36 ve ODI ölçekleri uygulanmıştır. Tanımlayıcı bölümde yaş, cinsiyet, eğitim, medeni hal, meslek ve kronik hastalık durumları sorgulanmıştır. Tüm uygulamalar Anestezioloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı'nda görevli bir araştırma görevlisi hekim tarafından yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak yapılmıştır.Elde edilen veriler bilgisayar ortamında SPSS 13.0 istatistik paket programı ile değerlendirilmiştir. Bu araştırmada yapılan istatistiksel değerlendirmelerde, Cronbach Alfa katsayısı, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (T Testi), Mann-Whitney-U testi, Kruskal Wallis Varyans Analizi , Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.Anketlerin 16 adeti eksik ya da hatalı doldurulduğu için çalışma dışı bırakılmış ve 120 hastanın sonuçları değerlendirilmiştir. ODİ anketinin yanıtlanma süresi 5.5±1.4 dakika ve KF-36 anketini yanıtlama süresi 6.2±1.1 dakika olarak saptanmıştır. Çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması 50,0±14,1 (minimum:24; maksimum:79) olarak iken bunların 38'i erkek (%31,7) ve 82'si (%68,3'ü) kadın olarak saptanmıştır. İncelenenlerin % 63,3'ü ilköğretim düzeyinde eğitim görmüş olup hastaların büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır. Hastaların çoğunluğunun (% 86'sı) evli, kadın hastaların % 60,8'inin ev hanımı olduğu bulunmuştur. Hastaların büyük bir bölümünde (%87,5) bir başka kronik hastalık saptanmamıştır.Değerlendirme sonucunda ODI ölçeğinin oldukça güvenilir sınırlar içinde olduğu gözlenmiştir (0.60-0.80 ölçek oldukça güvenilir kabul edilir). ODİ ölçeğinin tüm alt ölçeklerinin katılımı ile yapılan değerlendirmesinde Cronbach Alfa katsayısının 0,771 olduğu ve alt ölçeklerin her birinin çıkarılması halinde katsayının düştüğü gözlenmektedir. Bu durum her bir alt ölçeğin ODİ güvenilirlik katsayısına olumlu katkı sağladığı şeklinde yorumlanabilir.ODİ ölçeğinin alt ölçeklerinin birbirleri arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Uyuma--ağırlık kaldırma ve oturma?kişisel bakım değişkenleri dışında diğer alt ölçekler arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı korelasyon saptanmıştır. Alt bileşenlerle ODİ toplam puanları arasındaki korelasyon katsayılarının 0,5 üzerinde olması, bileşenlerle toplam puan arasında güçlü bir ilişki olduğunu düşündürmektedirODI ölçeğinin geçerliliğinin değerlendirilmesinde daha önce Türk popülasyonunda geçerlilik ve güvenilirliği kanıtlanmış olan KF-36 ölçeği kullanılmıştır. ODI ölçeği İle KF-36 ölçeği arasındaki korelasyon katsayılarının dağılımında tüm alt ölçekler arasında ve ODI toplam puanı ile KF-36 toplam puanı arasında anlamlı negatif korelasyon olduğu gözlenmektedirDaha önce Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliği kanıtlanmış olan ODI ölçeğinin, bu çalışmada spinal patoloji açısından diğer çalışmalara göre daha standart bir popülasyonda da geçerli ve güvenilir olduğu gösterilmiş; ölçeğin yaşam kalitesini belirlemek için basit, kolay ve hızla uygulanabilen bir test olduğu kanısına varılmıştır. ODİ'nin Türkçe versiyonu lomber disk hernisi ile ilgili araştırmalar arasında karşılaştırma yapmaya izin verecektir.ODİ'nin Türkçe versiyonu iyi kavranabilirliğe, iç tutarlılığa, güvenilirliğe sahiptir ve Türkçe konuşan popülasyonda lomber disk hernisinin neden olduğu disabilitenin değerlendirmesinde yararlı ve yeterli bir araçtır.

The HNP(Hernie Nucleus Pulposus) patients classification, evaluation, treatment and treatment results are generally evaluated with clinical findings, physical aspects and radiological images. But these datas present only the physical part of the disease. New scales were developed due to patients physical, social, mental condition so that patient?s life quality could be measured.The ODI scala has been used in many studies and clinical practice. 10 questioned scale in English, that was prepared to examine different cultures and different languages, makes ODI scala as a useful and reliable test. ODI scale has been used only in a study in our country with patients who had back pain. The ethiology of the back pain had no importance. In that study the ODI scale was found to be a trustable test but needed to be developed due to different spinal pathologies.In our study we analized the quality of the patients with back pain in Turkish population, The Oswetry Disability Index scales trustability and effectivity that has been stuied on the base of KF?36 scoring system.In this study 136 HNP patients older than 18 years old has beeen observed in Celal Bayar University and Reanimation Algology Clinic. Written and verbal information were given to patients and written confirmation were get.Descriptive questions asked to the patients and KF-36 anf ODI scales were used. The descriptive questions were age, gender, education, marital status, profession and chronical disease. All questions were asked to the patients face to face by a doctor that studies in Anesthesiology and Reanimasyon Clinic.The results were analyzed by SPSS 13,0 statistical program. In this study we used Cronbach Alfa coefficient, T test, Mann-Whitney-U test, Kruskal Wallis Varians Analyse , Pearson correlation analyse as statiscal evaluation.False and incomplete 16 patients were taken out of this study. 120 patient results were evaluated. The answering time was 5.5±1.4 minutes in ODI and 6.2±1.1 minutes in KF-36. The avarage age was 50.0±14,1(minimum:24; maximum:79), 38 (%31,7) of them was male and 82 (%68,3) of them was female. A great amount of the patients (% 63,3) were primary school educated. % 86 of the patients were married ,% 60,8 of the women were house wives. 87,5 of the patients had no chronical disease.At the end, ODI scala has found in trustable borders (0.60-0.80 is very trustable). Cronbach Alfa coefficient was 0,771 and it has been observed that the coefficient had decreassed when the submeasurements were taken out. Submeasurements increased ODİ trustable coefficience.The relationship of submeasurements in ODİ scala?s has been stuied with Pearson corelation analyse. Except sleeping?weight lifting and sitting?personel care variabilities, the other submeasurements had positive statistical correlation. The correlation of ODI?s component and total points were over than 0,5. It showed a great strong relationship between component and total pointTo show the effectiveness of ODI scala, we used KF-36 scale that is useful and reliable and used before in Turkish population. The distrubution of correlation coefficient between ODI and KF-36 and between all submeasurements and ODI total points and total points of KF-36 had a negative correlationAlthough ODI scala?s Turkish version?s reliablity and effectivity was reported before, in this study, the scale?s effectiveness and reliability was observed in a more standard population with spinal pathology. The scale is an useful and pratical test to evaluate the quality of the patients. ODİ?s Turkish version can allow to compare the other studies about lomber disc herniation.ODİ?s Turkish version is a well understood test, has inner consistence, and trustable. And is a helpful and qualified tool to evaluate the disability of lomber disc herniation of the population who speaks Turkish