In vitro çoğaltılan ve doğal ortamda yayılış gösteren Digitalis trojana Ivan. türünde progesteron 5ß-reduktaz gen ifadesinin ve kardenolid üretiminin karşılaştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında, Kazdağı endemik bitkisi ve tıbbi öneme sahip olan Digitalis trojana Ivan. türününün Mayıs ve Temmuz aylarında Kazdağından farklı yüksekliklerinden toplanan bitki örneklerinde ve in vitro üretilen bitki örneklerinde ß-kardenolitlerin biyosentezinde kilit role sahip progesteron 5ß-reduktaz geninin ifadesi belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır.Çalışmada ayrıca Digitalis trojana türünün in vitro çoğaltımı gerçekleştirilmiştir. Bitkinin yaprak eksplantlarından sürgün rejenerasyonunun 0,1 mg/l NAA ve 3 mg/l BAP içeren MS ortamında meydana geldiği ve bu ortamın türün kısa sürede etkili bir şekilde in vitro çoğaltımı için kullanılabilir olduğu belirlenmiştir.Ayrıca bitki örneklerinin taban yapraklarındaki kardenolitlerin katı faz ekstraksiyonu yapılmış ve örneklerdeki lanatosit C, digoksin, digitoksin ve gitoksigenin miktarları HPLC ile belirlenmiştir. HPLC analizi sonucunda Temmuz ayında toplanan bitki örneklerindeki kardenolit içeriklerinin (?g/g KA) Mayıs ayında toplanan bitki örneklerinin içeriklerinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bitkilerdeki kardenolid içeriklerinin yüksekliğe göre değiştiği belirlenmiştir. Yapılan analiz sonucunda in vitro üretilen bitkilerden sadece 1 mg/l NAA ve 5 mg/l BAP içeren MS besin ortamında üretilen 12 haftalık bitkilerde lanatosit C (10,288 ?g/g KA) ve digoksin (2,068 ?g/g KA) tespit edilebilmiştir.

In this research, gene expression of progesterone 5ß-reductase which plays a key role in the biosynthesis of cardenolides, was determinated and compared between natural plants collected in May and July from Kazdagı Mountain in different locations and in vitro propagated plants of Digitalis trojana Ivan. an endemic plant of Kazdagı Mountain.In addition that, micropropagation of D. trojana was carried out. MS medium supplemented with 0,1 mg/l NAA and 3 mg/l BAP can be used as a shoot induction medium from leaf explants.Cardenolides were extracted from basal leaves of plants by solid phase extraction and lanatoside C, digoxin, digitoxin and gitoxigenin contents in plants determinated by HPLC. HPLC analyses show that the plants collected in July presented lanatoside C, digoxin, digitoxin and gitoxigenin (?g/g dry wt) contents higher than the plants collected in May. Also, cardenolides contents of plants show variations by height. In addition, 12-weeks-old plants that in vitro propagated in MS medium supplemented with 1 mg/l NAA ve 5 mg/l BAP were contained lanatoside C (10,288 ?g/g dry wt) and digoxin (2,068 ?g/g dry wt).