1943 Tosya-Ladik deprem kırığının Ladik kuzeyindeki bölümünün paleosismik incelenmesi

Abstract

Bu çalışma ile Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun (KAFZ) özellikle 1943 depremini de üreten ilgili fay segmenti üzerinde paleosismik çalışmalar yapılarak bu fay segmentine ait eski deprem verilerini elde etmek ; fayın neotektonik ve aktif tektonik özelliklerini ortaya koymak ; bu özelliklerinden yararlanarak diri olan bu fayın gelecekteki kırılmaları ile önemli deprem oluşturma potansiyeli üzerine öngörülerde bulunmak amaçlanmaktadır. Çalışma sırasında , 1943 depremi ile tekrar yırtılan Tosya -Ladik fay segmenti üzerinde seçilen lokasyonlarda hendekler açılarak fayın deprem üretme periyotları, gelecekteki deprem üretme olasılık öngörüleri ve fayın paleosismik davranışları gibi konularda veriler elde edilmesine paralel çalışmalar yapılmıştır. Ayrıca, inceleme alanını içeren fay koridorunun ilişkili bölümünde jeolojik harita alımı da gerçekleştirilmiştir.KAFZ içerisindeki pek çok fay segmentinden birisi de aletsel dönemdeki Anadolu'da yaşanan büyük (Ms= 7.6) depremlerden olan 1943 depreminde yırtılan Tosya –Ladik segmentidir. İlgili deprem sırasında, KAFZ'nun Samsun'un güneyinden Tosya- Ladik 'e kadar olan bölümü yaklaşık 280 km. yırtılmıştır. KAFZ üzerinde , son 30 yıl içerisinde paleosismik amaçlı pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak, bunların nerede ise tamamı ilgili zonun Bolu-Gerede ile İstanbul arasındaki kesiminde gerçekleştirilmiştir. KAFZ'nun doğu ve orta bölümlerinde ise paleosismik çalışmalar çok yetersizdir. KAFZ'un doğu ve orta bölümündeki paleosismik çalışma eksikliğini gidermek amacıyla, Tosya-Ladik segmenti üzerinde paleosismolojik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Tosya-Ladik fay segmenti üzerinde (Tatlıcak-Arslantaş arası) belirlenen lokasyonlarda hendekler açılmıştır. Açılan hendeklerde, fay segmenti ile ilişkili toplam 6 adet örnek alınıp C14 yaşlandırması yapılmıştır. Çalışma alanından alınan örneklerin analizi sonucunda 1943 olayı dışında üç olaya daha rastlanmıştır. Ayrıca sagpound gölcüğünün oluşum yaşı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Fakat verilerin yetersizliğinden dolayı bu fay segmenti için deprem tekrarlanma aralığı hakkına net bir şey söylenemez.

The main purpose of this study is to obtain of related data connecting with the old earthquake fault segment of NAFZ which producing earthquake in 1943; is to demonstrate of neotectonics and active tectonic features and is to make prediction on potential of creating major earthquake of this active fault. In this study, trenches were dug at the designated locations on the Tosya-Ladik fault segment that torn with earthquake in 1943 year. The seismic behaviors and generated earthquake time intervals of this fault segment are aimed to achieve with the findings obtained from these trenches. In addition, Geological mapping has been made on the fault corridor that included the relevant studying area.One of the many fault segments in the NAFZ is also Ladik-Tosya segment. This fault segment has been broken again at the one (Ms=7.6) of the earthquakes which occurred at `the instrumental recording period`; between Tosya and Ladik of this segment was torn about 280 km along during this earthquake in 1943 year. There have been numerous studies for paleoseismic aimed on the NAFZ in the last 30 years. However, the majority of these studies were realised between Bolu-Gerede and Istanbul at the concerned fault zone. The paleoseismic studies is very inadequate in central and eastern parts of the NAFZ. This paleoseismic study were carried out on Ladik-Tosya fault segment in order to resolve this deficiency studies. For this purpose, trenches were dug in designated locations on Ladik-Tosya fault segment (between Tatlıcak and Arslantaş). Taken six samples associated with fault segment from three excavated trenches were made analysis for radiocarbon dating. Three more incidents, apart from 1943 incident, were observed as a result of analysis of samples taken from the work area. Also information was gathered regarding to age of formation of a sagpound lakelet. However it is not possible to make a certain statement about repetiton frequency of earthquakes for this faultline segment due to lack of datas.