Esansiyel hipertansiyon hastalarında kan basıncı değişkenliği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki

Abstract

Cinli H. İ. Esansiyel Hipertansiyon Hastalarında Kan Basıncı Değişkenliği İle Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişki, Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Manisa, 2012.GİRİŞ VE AMAÇ: Hipertansiyon dünyada erişkin nufusun %26,4'ünde görülmektedir. Türkiyede yaklaşık 15-16 milyon hipertansiyon hastasının olduğu öngörülmektedir. Ülke genelinde yaygınlığı, yandaş hastalık ve risk faktörleri ile birlikteliği ile göz önüne alındığında hipertansiyon ülkemiz için önemli bir sağlık sorunudur. Hipertansif hastalarda yaşam kalitesini inceleyen birçok çalışma olmasına karşın, literatürde 24 saat içindeki kan basıncı değişimi ve kan basıncındaki değişkenliğin yaşam kalitesi üzerine etkilerini ortaya koyan çok fazla çalışmaya rastlanmamaktadır. Çalışmamızda esansiyel hipertansiyon tanısı almış kişilerin sağlıkla ilgili yaşam kalitelerini, 24 saat içindeki kan basıncı degişikliklerinin ve kan basıncı değişkenliğinin yaşam kalitesi üzerine etkisini araştırmak amaçlanmıştır.HASTALAR VE YÖNTEMLER: Çalışmaya Eylül 2011 ile Haziran 2012 tarihleri arasında Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları Nefroloji ve Genel Dahiliye polikliniğine başvuran 18-70 yaş arası hastalar alındı. Esansiyel hipertansiyon tanısı alan ve ilaç öyküsü olmayan toplam 73 hasta çalışmaya alındı. Hipertansiyon saptanan hastalara, 24 saatlik kan basıncı izlemi amacıyla ambulatuvar kan basıncı izleme cihazı takıldı. Hastalara SF-36 anket formu verilerek gözetimimiz altında formdaki soruları yanıtlaması istendi. 8 ana başlıktan olusan 36 soru içeren SF-36 ile hipertansiyon hastalarının yasam kaliteleri ölçüldü.Hipertansif hasta grubu, ambulatuvar kan basıncı izlemine göre; dipper hipertansiyon: Gece/ gündüz kan basıncı oranı 0.8-0.9 olması, non-dipper hipertansiyon: Gece /gündüz kan basıncı oranı 0.9-1.0 olması, inverted- dipper (reverse dipper) hipertansiyon: Gece / gündüz kan basıncı oranının >1 olması, beyaz önlük hipertansiyon: Klinik kan basıncı ölçümleri 140-90 üzerinde holterde ise 135-85 den düşük saptanması şeklinde 4 gruba ayrıldı. Hastaların kan basıncı değişkenliği; değişim katsayısı (VC)=100xstandart sapma/ortalama kan basıncı formülü ile hesaplandı.İstatistiksel değerlendirmede gurupların karşılaştırması için ANOVA testi ve students t testi uygulandı. Değişkenler arası ilişkiyi araştırmak için pearson korelasyon testi kullanıldı. P < 0,05 olması anlamlı kabul edildi.BULGULAR: Araştırmamıza alınan hastaların yaş ortalaması 43,2 ± 13,6 ve %49,3'ü (s=36) erkek, %50,7'si (s=37) kadındı. AKBM verilerine göre hastaların %39,7'si (s=29) dipper hipertansiyon, %31,5'i (s=23) non dipper hipertansiyon, %15,1'i (s=11) revers dipper hipertansiyon, %13,7'si (s=10) beyaz önlük hipertansiyonundan oluşmaktaydı. Hipertansif grupların AKBM verileri karşılaştırıldığında bayaz önlük gurubunda kan basıncı paremetreleri anlamlı olarak daha düşüktü. NTSBP ve NTMAP parametrelerinde revers-dipper ile dipper grubu karşılaştırdığımızda; revers dipper grupta kan basıncı ortalaması istatistiksel olarak anlamlı yüksekti (p:0,018), (p:0,045).Çalışmamızda hipertansif guruplar kısa form SF-36 alt ölçek puanlarına göre karşılaştırıldı. Fiziksel fonksiyon puanı beyaz önlük gurubunda daha yüksek ama istatistiksel olarak anlamlı değildi. Genel sağlık, vitalite, sosyal fonksiyon, duygusal rol güçlüğü puanı non-dipper gurubunda daha düşük ama istatistiksel olarak anlamlı değildi. Kan basıncı değişkenliği ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi incelediğimizde; 24HDBPVC ile fiziksel rol güçlüğü arasında negatif yönde orta düzeyde ve anlamlı ilişki saptandı (r=-0,240), (p=0,041); DTDBPVC ile fiziksel rol güçlüğü arasında negatif yönde orta düzeyde ve anlamlı ilişki saptandı (r=-0,256), (p=0,028).Çalışmamızda genel olarak kan basıncı ortalamaları yüksek olanların yaşam kalitesi puanları daha düşük saptandı. İstatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ise NTSBP ile fiziksel fonksiyon (p=0,033), NTDBP ile ağrı (p=0,016), 24HSBP ve DTSBP ile genel sağlık parametresi arasında saptandı (p=0,024), (p=0,006).SONUÇ: Çalışmamızda yaşam kalitesinin genel sağlık, vitalite, sosyal fonksiyon, duygusal rol güçlüğü paremetreleri non dipper gurupta daha düşük saptandı. Ancak istatistiksel olarak anlamlı degildi. İstatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde etmek için çalışmanın daha geniş ölçekte yapılması gerektiğini düşünüyoruz. 24HDBPVC ve DTDBPVC ile fiziksel rol güçlüğü arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki saptandı. Çalışmamızda genel olarak kan basıncı ortalamaları yüksek olanların yaşam kalitesi puanları daha düşük saptanmıştır. İstatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ise NTSBP ile fiziksel fonksiyon, NTDBP ile ağrı, 24HSBP ve DTSBP ile genel sağlık parametresi arasında saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, dipper, non dipper, revers dipper, beyaz önlük, yaşam kalitesi, SF-36.

SUMMARYCinli H.İ The Relationship Between Blood Pressure Variability and Quality of Life in Essential Hypertension Patients. Celal Bayar University, Faculty of Medicine, Internal Medicine, Thesis of Speciality, Manisa 2012INTRODUCTİON: Hypertension is observable in %26,4 of the adult population in the world. It is predicted that there are almost 15-16 million hypertension patients in Turkey. Hypertension is an important health problem because of its prevalence and the risk factors. Although there are so many researches which examine the quality of life in hypertension patients, the number of studies focusing on 24 hour blood pressure variability and the effect of that variability on quality of life are limited. In our study, we aimed to examine the quality of life, the effects of the 24 hour blood pressure variablity and blood pressure variability on quality of life in hypertension patients.PATİENTS AND METHODS: In this research we included the patients who have applied to Celal Bayar University Faculty of Medicine, Internal Medicine Department between September 2011 and June 2012 and who are between 18 and 70 years old. 73 patients who were diagnosed as hypertension and had no drug treatment history have been taken to the study. Ambulatory blood pressure record device was placed to the patients who were diagnosed as hypertension. The hypertension patients were also asked to answer the questions of SF-36 survey. The quality of life of the patients were measured by this survey which has 8 main sections and a total of 36 questions.Hypertension patients were divided into 4 categories by ambulatory blood pressure monitoring: dipper hypertension: Night/day hypertension ratio is 0.8-0.9; nondipper hypertension: Night/day hypertension ratio is 0.9-1.0; inverted dipper (reversed dipper) hypertension: Night/day hypertension ratio > 1; white-coat hypertension: Clinical blood pressure measurement is bigger than 140-90; holter blood pressure measurement is less than 135-85. Blood pressure variability was measured by using the following formula: variability coefficient (VC)=(100xstandart deviation)/mean blood pressure.For group comparision in statiscical assessment, ANOVA and student t test are used. Pearson correlation test was used to search the relationship between the variables (P <0.05).FİNDİNGS: The average age of the patients was 43,2 ± 13,6. %49,3(s=36) were men and %50,7(s=37) were women. According to ABPM data, the hypertension category ratios of patients were: %39,7(s=29) dipper hypertension, %31,5(s=23) non dipper hypertension,%15,1(s=11) reverse dipper hypertension and %13,7(s=10) white-coat hypertension. White-coat hypertension blood pressure parameters were lower than the other groups according to ABPM data. Reverse dipper and dipper comparision in terms of NTSBP and NTMAP parameters showed that reverse dipper has a higher statistical blood pressure average (p:0,018), (p:0,045).Hypertension patients were compared by using SF-36 subscale points. Physical function point were higher in white-coat group but it was not statisticially significant. General health, vitality, social function and emotional well-being points were lower in non-dipper group but it was not statistically significant. When blood pressure variability and quality of life relation is examined, a negative and statistically significant relationship was observed between 24HDBPVC and physical well being (r=0,240), (p=0,041); and between DTDBPVC and physical well being (r=0,256)(p=0,028).In our study, the quality of life points were observed to be lower in those who have a higher blood pressure average. There were statistically significant results between NTSBP and physical function (p=0,033), between NTDBP and pain (p=0,016) and between 24HSBP and DTSBP and general health parameters (p=0,024), (p=0,006).CONCLUSİON: General healt, vitality, social function and emotional well-being parameters of quality of life were observed to be lower in non-dipper group but it was not statistically significant. We think that a more extensive research is needed to get statistically significant results. A negative statistically significant relationship was observed between 24HDBPVC and DTDBPVC and physical well being. The patients who have a higher blood pressure average were observed to have a lower quality of life point. There were statistically significant results between NTSBP and physical function, NTDBP and pain, 24HSBP and DTSBP and general health parameters.Key Words: Hypertension, dipper, non dipper, reverse dipper, white-coat, quality of life, SF-36.