Çanakkale ilinin hava kalitesinin inorganik kirleticiler ve meteorolojik parametreler açısından araştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında Çanakkale Merkez, Lapseki ve Çan'da mevcut hava kalitesini farklı özellikteki bölgelerinde belirlemek amacıyla, iç ortamlar ve eş zamanlı dış ortamlarda hava kalitesi ve meteorolojik ölçümler yapılmıştır. Ağustos 2013-Nisan 2014 tarihleri arasında (9 ay) gerçekleştirilen çalışmada, toplam Partikül Madde (PM), Karbondioksit (CO2), Karbon monoksit (CO), Ozon (O3) ve meteorolojik parametreler anlık ölçüm yapan cihazlarla 122 farklı iç ortam ve eş zamanlı olarak dış ortamlarda ölçülmüştür. Genel olarak, dış ortam sıcaklığı ile dış ortamda ölçülen toplam PM ve CO2 konsantrasyonları arasında korelasyonlar bulunmuştur (p<0,05). Dış ortamda yapılan hava kalitesi ölçümleri sonuçlarına göre, toplam PM konsantrasyonu ve bağıl nem seviyelerinin özellikle kış döneminde Çan ilçesinde daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Çalışma sonucunda iç ortam hava kalitesinin evden eve farklılık göstermekle beraber, ilçeler arasında da farklılıklar gösterdiği gözlenmiştir. İç ortam havasında ölçülen ortalama PM seviyesi Merkez, Lapseki ve Çan'da sırasıyla 179.815 sayı/L, 247.090 sayı/L ve 268.345 sayı/L'dir. İç ortamda ölçülen ortalama CO2 seviyesi Merkez, Lapseki ve Çan'da, sırasıyla 768 ppm, 796 ppm ve 830 ppm'dir. İç ortamda ölçülen ortalama sıcaklık 22 oC ve ortalama bağıl nem seviyesi %49'dur.Ölçülen hava kalitesi parametreleri için hesaplanan İç ortam/Dış ortam (I/D) oranları, toplam PM ve CO2'nin kaynağının iç ortam olabileceğine işaret etmektedir. Bu nedenle yeterli seviyede havalandırmanın yapılmalıdır. Bazı hava kalitesi parametrelerinin zamansal olarak değişim gösterdiği; genellikle kış aylarında yüksek olduğu gözlenmiştir.

In this thesis, indoor and outdoor quality were monitored together with the meteorological measurements, in parallel, to determine the current air quality in different regions of Çanakkale city, which are Central, Lapseki and Çan towns. Particulate matter (PM), Carbon dioxide (CO2), Carbon monoxide (CO), ozone (O3) and meteorological parameters were measured in 122 different indoor sampling sites and their outdoors, in parallel, by real-time instruments between August 2013 and April 2014 (for 9 months). In general, total PM concentration and CO2 levels measured at outdoors were found to be correlated with the outdoor temperature (p<0,05). According to the outdoor air quality measurement results, total PM concentrations and relative humidity levels were found to be higher in Çan town during the winter season, compared to other study sites. In conclusion, indoor air quality showed spatial variation from home to home, together with the variation between the towns. Average concentration values of indoor total PM and CO2, measured in Central, Lapseki, and Çan towns were 179.815 counts/L and 768 ppm, 247.090 counts/L and 796 ppm, and 268.345 counts/L and 830 ppm, respectively. Average values of indoor temperature and relative humidity were occured as 22 oC and 49%, respectively.Calculated indoor to outdoor (I/O) ratios for measured air quality parameters are indicating that the major sources of total PM and CO2 might be indoors originated. Thus, adequate ventilation is crucial. Moreover, some of the air quality parameters showed temporal variations, which were generally observed to be higher in the winter.