Hastanede yatan toplumda gelişen pnömonili hastalarda sigaranın prognoz ve mortalite üzerine etkisi

Abstract

Toplumda gelişen pnömoni (TGP), infeksiyonla ilişkili ölümlerin önde gelen nedenidir. Sigaranın TGP gelişimine etkisini araştıran çalışmalarda genellikle önemli bir risk faktörü olduğu ve mortalite riskini arttırdığı gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı `Pnömoni veri tabanı` kullanılarak hastanede yatan TGPli hastalarda sigaranın, prognoz ve mortalite üzerine olan etkisinin araştırılmasıdır. Çalışmamıza Kasım 2009 - Mayıs 2013 tarihleri arasında Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları kliniklerine TGP tanısı ile yatırılan 702 olgu alındı. TTD Solunum Sistemi İnfeksiyonları Çalışma Grubu tarafından hazırlanan Pnömoni Veri Tabanı kullanılarak hazırlanan hasta izlem formuna, olguların ilk yatış günü bilgileri, yatış sırasında ve taburcu olduğu günde kontrol bilgileri, 1 aylık tedavi sonuçları, toplam tedavi maliyetleri kaydedildi. Olguların 465'i (%66,2) erkek, 237'si (%33,8) kadındı. Yaş ortalaması 65 olarak saptandı. Olguların %37,2'si daha önce hiç sigara içmemiş, %11,1'i aktif sigara içicisi, %51,7'si daha önce sigarayı içmiş ve bırakmıştı. Olgularda en sık sırasıyla, öksürük, balgam, ateş, halsizlik semptomları olduğu saptandı. Sigarayı içmiş-bırakmış olanlarda balgamın, aktif sigara içicilerinde ise yan ağrısı, baş ağrısı ve GIS semptomlarının daha fazla olduğu görüldü. Eşlik eden ek hastalık olarak en sık KOAH, koroner arter hastalığı ve diabetes mellitus bulunmaktaydı. Sigara içmiş ve bırakmış olan grupta KOAH, koroner hastalığı ve akciğer kanseri oranının diğer gruplara göre anlamlı derecede fazla olduğu saptandı. %22,5 olguda inhaler steroid kullanımı, %15,4 olguda son 3 ay içinde hastaneye yatış öyküsü, %19,7 olguda son 3 ay içinde antibiyotik kullanımı, %7,1 olguda uzun süreli sistemik steroid kullanımı, %5,6 olguda son 3 ay içinde immunsüpresif tedavi kullanım öyküsü bulunmaktaydı. Olguların influenza aşısı yaptırma oranı %21,2, PPV ile aşılanma oranı ise %12,4 olarak saptandı. Her iki aşıyı da yaptırma oranı, sigara içmiş ve bırakmış olan grupta en fazlaydı. %72,9 olgunun akciğer grafisinde konsolidasyon, %40,7 olguda intertisyel/yama tarzı tutulum, %3,2 olguda kavite, %38,2 olguda bilateral tutulum, %35 olguda multilober tutulum, %20,7 olguda plevral effüzyon olduğu saptandı. Sigara kullanımı ile radyolojik bulgular arasında ilişki olmadığı görüldü. Olguların sigara içme durumuna göre laboratuar bulguları değerlendirildiğinde, aktif sigara içicilerinde AST, ALT değerlerinin daha yüksek, SO2 değerlerinin ise daha düşük olduğu saptandı. Ortalama CRP değeri 47,01±69,39 mg/L, PCT değeri 7,64±24,23 mcg/l olarak saptandı. CRP ve PCT düzeyleri ile sigara kullanımı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olmadığı görüldü. Pnömoni ağırlık indekslerinden PSI skorunun sigarayı içmiş ve bırakmış olanlarda daha yüksek olduğu saptanırken, CURB-65 indeksi ile sigara kullanımı arasında ilişki olmadığı görüldü. Olguların sigara içme durumunun, hastanede yatış süresi ve maliyet üzerine etkisinin olmadığı görüldü. 1 aylık tedavi sonuçları değerlendirildiğinde, tedavinin 3-5.günleri arasında beklenen farklı olarak aktif sigara içicilerinde tam iyileşmenin, hiç sigara içmemiş ve içmiş-bırakmış olanlarda kısmi iyileşmenin istatistiksel olarak anlamlı derecede daha fazla olduğu saptandı. Bu sonuç, aktif sigara içen grubun daha genç ve altta yatan hastalığı olmayan grup olmasıyla açıklanabilir. Çalışmamızda toplam mortalite oranı %8,5 olarak bulundu. İleri yaş, komorbid hastalık varlığı ve sigara kullanım öyküsü olması mortaliteyi etkileyen faktörler olarak saptandı. Sonuç olarak, sigara kullanımı TGP gelişiminde ve prognozunda belirleyici birçok faktörü olumsuz etkilediği; ileri yaş ve komorbid hastalık varlığının yanısıra mortaliteyi arttırdığı bulunmuştur.

Community acquired pneumonia (CAP) is leading cause in mortality related with infection. Studies that investigated the effect of smoking on development of CAP have been showed that smoking is risk factor in CAP and increase the CAP related mortality. In this study, we investigated the effect of smoking on prgnosis and mortality in patients with CAP by using the `Pneumonia Data Base`.,ü702 patients hospitalized due to CAP and registered to `Pneumonia Data Base` in Pulmonary Department of Celal Bayar University Faculty of Medicine, Akdeniz University Faculty of Medicine, Dokuz Eylul University Faculty of Medicine, and Ege University Faculty of Medicine between November 2009 and May 2013 were included to the study. `Pneumonia Data Base` that prepared by Turkish Thoracic Society Respiratory Infections Scientific Assembly included the datas about findings of patients at first day hospitalization, controls at hospitalization and discharged date, treatment results at first month and total treatment cost.There were 465 male (66,2%) and 237 female (33,8%) and mean age was 65 years. The percentage of never smoker, current smoker, and ex-smoker were 37,2%, 11%, and 51,7% respectively. The most seen symptoms were cough, sputum, fever, and fatigue. Sputum was mostly seen in ex-smokers whereas chest pain, headache and gastrointestinal system symptoms were mostly seen in current smokers. COPD, coronary artery disease and diabetes mellitus were found as mostly seen comorbidities. The percentage of COPD, coronary artery disease, and lung cancer were found significanltly high in ex-smokers. The percentage of inhaled corticosteroid usage, hospitalization in a previous 3 months, antibiotic usage in a previous 3 months, long term usage of systemic corticosteroid, and immunosuppresive usage in a previous 3 months were 22,5%, 15,4%, 19,7%, 7,1%, and 5,6% respectively. Percentage of immunization with influenza vaccine was 21,2% and 12,4% with PPV. Immunization with influenza an PPV vaccines were higher in ex-smokers.In chest radiography, percentage of consolidation, interstitial/patch involvement, cavitation, bilateral involvement, multilobar, and pleural effusion were 72,9%, 40,7%, 3,2%, 38,2%, 35%, and 20,7% respectively.There was no relation with chest radiography and smoking status. In current smokers, ALT and AST levels were found significantly higher and oxygen saturation were found lower. Mean CRP was 47,01±69,39 mg/mL and mean PCT was 7,64±24,23 mcg/l. There were no relation between smoking status and CRP and PCT.Pneumonia severity index was found significantly higher in ex-smokers whereas there was no relation between CURB-65 and smoking status. No relation was found between smoking status and hospitalization duration and treatment cost.According to treatment results, in 3-5 days, percentage of totally cured patients were high in active smokers and the percentage of partially cured patients were high in never smokers and ex-smokers. This result can be explained by the younger age and low percentage of comorbidty in active smokers. Mortality rate was found as 8,5%. Older age, presence of comorbidity, presence of smoking history were found related with mortality.As a result, we found that smoking affect many factors realted with CAP development and prognosis negatively and it increases the mortality in CAP with other factors like presence of comorbidity and older age.