Operasyon planlanan 9-16 yaş arası çocuklarda anne tutumu ile preoperatif anksiyete düzeyi arasındaki ilişki

Abstract

Anksiyete; nedeni bilinmeyen, içten gelen, belirsiz, korku, kaygı, sıkıntı, kötü birşey olacakmış endişesi ile yaşanan bir bunaltı hissidir. Cerrahi işlem gerekliliği kararı hem çocuklar hem de aileleri için stres oluşturan çok önemli bir faktördür. Hasta ameliyat olacağını bildiği için ve sonrasını bilmediği için korkar ve anksiyete hisseder. Çocuğun kendisini ve dünyayı algılamasını ve olaylar karşısında göstereceği tepkileri belirleyen en önemli etmen anne babanın ona karşı olan davranışlarıdır. Anne baba tutumu çocuğun olumlu kişilik oluşturmasında çok önemlidir. Anne-baba tutumlarıyla ilgili çeşitli sınıflandırmalar vardır. Genel olarak anne babanın çocuk yetiştirme tutumları; aşırı koruyucu, aşırı izin verici, baskıcı-otoriter, dengesiz-kararsız-ilgisiz ve demokratik tutum olarak sınıflandırılmaktadır.Yaptığımız çalışmada; elektif cerrahi operasyon planlanan 9-16 yaş arasındaki çocukların preoperatif anksiyete düzeyi ile anne tutumu arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık. Çalışmamızda Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Anestezi Polkliniği'ne başvuran ve cerrahi operasyon planlanan 26'sı kız ve 38'i erkek olmak üzere toplam 64 çocuğa 20'şer sorudan oluşan durumluk kaygı envanteri ve sürekli kaygı envanteri uygulandı. Çocukların annelerine ise 60 sorudan oluşan aile hayatı ve çocuk yetiştirme tutum ölçeği (PARİ) uygulandı. İki bağımsız ortalama Student t Testi, ikiden fazla bağımsız ortalama ANOVA Testi ve devamında post-hoc Tukey Testi ile karşılaştırıldı.Çalışmamızda çocukların sürekli kaygı düzeyinin ve durumluk kaygı düzeyinin birbirine paralel olarak arttığı bulunmuştur. Ayrıca; aşırı koruyuculuk tutumu arttıkça sürekli kaygı düzeyinin arttığı, demokratiklik ve eşitlik tutumu azaldıkça durumluk kaygı düzeyinin arttığı bulunmuştur. Sosyoekonomik gelir düzeyi düşük olan ailelerde ve anne-babanın öğrenim düzeyinin düşük olduğu ailelerde aşırı koruyuculuk tumunun arttığı, baba yaşı arttıkça ve kardeş sayısı arttıkça demokratik ve eşitlik tumunun azaldığı bulunmuştur. Operasyon kararı verilen çocukların olumsuz aile tutumları incelenerek çocuğun preoperatif anksiyete düzeyini arttıracak etmenler belirlenmelidir. Preoperatif dönemde aile yeteri kadar bilgilendirilmeli, eğitim programları verilerek ailenin olumsuz tutumları azaltılmalı ve böylece çocuğa yansıyan anksiyete azaltılarak çocuğun preoperatif anksiyete düzeyinin azaltılması sağlanmalıdır. Böylece preoperatif-perioperatif-postoperatif komplikasyonların azaltılması, postoperatif ağrının, analjezik kullanımının, hastanede kalış süresinin, tedavi maliyetinin azaltılması ve çocuğun postoperatif olumsuz davranışlarının azaltılması sağlanmalıdır. Yaptığımız çalışmanın ailelere, sağlık personeline ve eğitimcilere ışık tutmasını ve yol göstermesini hedefledik.

Anxiety is a feeling of discomfort, fear, annoyance which happens with a worry of something bad is going to happen and the reason why it happens is unknown. The decision of if surgical procedure is necessary or not is a very important factor that puts both children and their family in stress. The patient is afraid and feels anxious because he/she will be operated and he/she doesn't know what's going to happen. The most important factor that determines child's undestanding of himself/herself and the world and his/her reactions to events is his/her parents' attitudes. Parents' attitudes are very important for child to form a positive personality. There are several classifications about parents' attitudes. Generally parents' attitudes of raising their child are clasified as overprotective, over giving permission, repressive-authoritarian, unstable-hesitant-careless and democratic attitude. In our study; we aimed to search the relationship between preoperative anxiety level of 9-16 years old children that elective surgery is planned and their mother's attitude.In our study, we administered State and Trait Anxiety Inventory which consists of 20 questions to totally 64 children who applied Manisa Celal Bayar University Faculty of Medicine's anesthesia policlinic and who will be operated. 26 of the children were girls and 38 of them were boys. And we administered Parents Attidute Research Instrument (PARI) that consists of 60 questions to children's mothers. We compared two independent mean Student t Tests, more than two independent mean ANOVA Tests, and after all we compared them with post-hoc Tukey test.In our study, we found that children's trait anxiety level increases paralelly with their anxiety of state. Besides, we found that when overprotective attitude increases permanent anxiety level also increases. When democratic and equality attitude decreases anxiety of state increases. Also we found that in families whose socio economic income is low and parents' whose education level is low overprotective attitude increases and when father's age and number of brothers and sisters increases democratic and equality attitude decreases. By inspecting parents' negative attitudes of children who will be operated, factors that will increase child's preoperative anxiety level should be determined. In preoperative period parents should be informed sufficiently, the negative attitudes of parents have to be decreased by giving education programmes and thus the preoperative anxiety of child should be reduced by decreasing the anxiety that is reflected to child. Thereby, preoperative-perioperative-postoperative complications, postoperative pain, analgesic usage, time of staying in hospital, cost of treatments and child's postoperative negative attitudes should be decreased. With this study, we intended to enlighten and guide the families, medical personnel and educators.