Spondiloartritli olgularda ev egzersiz programının uyku bozuklukları, fonksiyonellik ve yaşam kalitesi üzerine olan etkileri

Abstract

Giriş: Spondiloartritler (SpA) ortak klinik bulgu ve belirtileri olan, başlıca aksiyal iskelet ve sakroiliak eklemlerde inflamasyon ve sakroiliit ile karakterize, periferik eklemleri de tutabilen, eklem dışı bulguları olabilen, genetik yatkınlığı tanımlanmış bir hastalık grubudur. Hastalarda uyku problemleri de sıklıkla görülmekte, hastalar ağrıdan sonra en çok uyku bozukluklarının düzeltilmesini istemektedirler. Amaç: Spondiloartritli hastalardaki uyku bozukluğunun etkilerini değerlendirmek ve 12 haftalık ev egzersiz programının uyku kalitesi, yorgunluk ve yaşam kalitesi üzerine olan etkilerini değerlendirmekMetot: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana bilim Dalı Polikliniklerine, 01 Kasım 2016 - 31 Temmuz 2017 tarihleri arasında başvuran ASAS/EULAR kriterlerine göre SpA olarak sınıflanan 100 hasta dahil edilmiştir. Hastalar başlangıçta uyku kalitesi (PUKI), yorgunluk (FSS), yaşam kalitesi (ASQoL), hastalık aktivitesi (BASDAI) ve fonksiyonel durum (BASFI) açısından değerlendirilmişlerdir. Daha sonra random ikiye ayrılan gruplardan birine mevcut medikal tedavilerine ilaveten, temelde fleksibilite, mobilite ve postür egzersizlerinden oluşan 10 adet egzersiz, 12 haftalık ev programı ve minimum 2gün/hafta frekansı olacak şekilde uygulanmıştır. Kontrol grubu ise mevcut medikal tedavisine devam etmiştir. Kontrol grubuna 12 hafta sonunda egzersiz programı verilmiştir. Bulgular: SpA hastalarının %74'ünde, sağlıklı gönüllülerin ise %26.7'sinde uyku kalitesini kötü olarak bulduk (p=0.000). SpA hastalarında PUKI ile değerlendirdiğimiz uyku kalitesinin alt parametrelerinde, gündüz işlev bozukluğu hariç tüm diğer parametrelerin ( öznel uyku kalitesi,uyku latansı,uyku süresi,alışılmış uyku etkinliği, uyku ilacı gereksinimi) sağlıklı gönüllülere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı şekilde bozuk olduğunu gösterdik.(uyku ilacı gereksinimi için p=0.038, diğer parameterelerde p=0.000). Ankilozan spondilit ve nraks-SpA hastaları arasında uyku kalitesi ve yorgunluk açısından bir fark saptamadık. PUKI indeksindeki alt parametrelerde de iki hastalık grubu arasında fark saptamadık. Uyku kalitesi ile en çok yaşam kalitesi, daha sonra sırasıyla hastalık aktivitesi ve ağrı arasında bir ilişki olduğunu gösterdik. 12 haftalık fleksibilite, postür ve mobilizasyon egzersizlerinden oluşan ev egzersiz programı ile hastaların uyku kalitesi, yorgunluk, fonksiyonel durum ve yaşam kalitesi parametrelerinde kontrol grubuna kıyasla anlamlı şekilde düzelme olduğunu gösterdik (p=0.000, p=0.002, p=0.011, p=0.004, sırasıyla). 12 hafta sonunda her 2 grupta BASDAI ile değerlendirilen hastalık aktivitesi anlamlı şekilde düzeliyordu. Sonuç: Spondiloartritli hastalarda sağlıklı kişilere göre uyku kalitesi daha kötüdür ve bu hastalar daha fazla yorgunluk hissetmektedirler. Ankilozan spondilitli hastalarla nraks-SpA arasında uyku kalitesi ve yorgunluk durumu açısından bir fark yoktur. 12 haftalık ev egzersiz programı bu sorunların tedavisinde etkindir.

Objectives: Spondyloarthritis (SpA) is a group of diseases characterized by common clinical signs and symptoms, characterized by genetic predisposition, which may be characterized by inflammation and sacroiliitis and peripheral joints, mainly in the axial skeleton and sacroiliac joints. Sleep problems are often seen in patients, and patients are asked to improve sleep quality the most, after pain.Methods: We have included 100 patients classified as SpA according to the ASAS / EULAR criteria who applied between 01 November 2016 and 31 July 2017, at Manisa Celal Bayar University Hafsa Sultan Hospital Department of Physical Medicine and Rehabilitation Policlinics. Patients were initially assessed for sleep quality (PSQI), fatigue (FSS), quality of life (ASQoL), disease activity (BASDAI) and functional status (BASFI). Then this group divided into two subgroups randomly and one of this groups treated with exercises consisting mainly of flexibility, mobility and posture exercises, in addition to the existing medical treatments. Exercise program was applied as a 12-week home program with minimum 2 day/week frequency. Control group continued with current medical treatment. They received exercise program after 12th week assesment. Results: We found poor sleep quality in 74% of SpA patients and 26.7% of healthy volunteers (p = 0.000). When we evaluate sleep quality with the PSQI, all other domains except for daytime dysfunction (subjective sleep quality, sleep latency, sleep duration, habitual sleep efficiency, sleep medication requirements) have shown that impaired in a statistically significant manner when compared to healthy volunteers. (sleeping pills p = 0.038 for other parameters, p = 0.000 for other parameters). We did not find a significant difference in sleep quality and fatigue between the AS and the Nraks-SpA within the SpA group. We also found no difference between this two disease groups in the domains of the PSQI. Sleep quality was the most strongly related with quality of life, followed by disease activity and pain, respectively. Via 12 weeks flexibility, posture and mobilization home exercise program, we achieved significantly improved sleep quality, fatique, functional status and quality of life parameters when compared to the control group. (P = 0.000, p = 0.002, p = 0.011, p = 0.004, respectively). Both of the groups improved disease activity (BASDAI) after 12 weeks.Conclusion: Sleep quality in SpA patients is markedly impaired and these patients feel fatique more than healthy population. There is no difference between AS and nraks-SpA patients for sleep quality and fatique assesment. 12 weeks home exercise program which consists flexibility, mobilization and posture exercises mainly are effective in the treatment of this problems.