Kadınlara doğum sonu dönemde verilen aile planlaması eğitiminin etkin yöntem kullanmalarına etkisi

Abstract

VII. ÖZET Araştırma, kadınlara doğum sonu dönemde verilen aile planlaması eğitiminin, etkin yöntem kullanmaları üzerindeki etkisini saptamak amacıyla deneysel olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Sivas îli Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi'nde doğum yapan, 30 deney ve 30 kontrol grubu olmak üzere toplam 60 kadın oluşturmuştur. Doğumdan sonra her iki gruptaki kadınların tanıtıcı özelliklerini (sosyodemografik özellikleri, doğurganlık özellikleri ve önceki aile planlaması deneyimleri ve bu doğumlarına iliş kin özellikler) belirlemek amacıyla Form I ve aile planlaması konusundaki bilgi düzeylerini saptamak amacıyla Form II (öntest) uygulanmıştır. Deney grubundaki kadınlara aile planlaması konusunda bireysel eğitim verilmiştir. Eğitim doğumdan üç hafta sonra tekrarlanmıştır. Araştırmada yer alan tüm kadınlar doğumdan üç ay sonra evlerinde ziyaret edilerek, aile planlaması konusundaki bilgi düzeylerini saptamak amacıyla Form II (sontest) ve kullanmaya başladıkları gebelikten korunma yöntemini belirlemek amacıyla Form V uygulanmıştır. Deney ve kontrol grubunda yer alan kadınların, aile planlamasına ilişkin öntest-sontest bilgi puan ortalamaları ve kullandıkları aile planlaması yöntemine bakılarak yapılan eğitimin etkinliği değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; frekans dağılımı, ki-kare, Fisher'in kesin ki-kare, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, iki eş arasındaki farkın önemlilik testi ve Kolmogrof Simirnov testi kullanılmıştır. 54Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; deney ve kontrol grubundaki kadınların tanıtıcı özellikleri benzer bulunmuştur. Kadınların aile planlamasına ilişkin öntest bilgi puan ortalamaları arasında önemli bir fark bulunmamasına rağmen, sontest bilgi puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmuştur. Deney ve kontrol grubundaki kadınların doğumdan üç ay sonra kullandıkları aile planlaması yöntemine bakıldığında ise, etkili yöntem kullanma oranı de ney grubunda %89.7 olarak bulunurken, kontrol grubunda bu oranın yalnızca %36.9 olduğu belirlenmiştir. Gruplar arasında görülen bu farklar, deney grubundaki kadınlara verilen aile planlaması eğitimine bağlanmıştır. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda; riskli ve istenmeyen gebeliklerin Önlenmesinde ebe-hemşirelerin eğitici rolleri ve yapacakları eğitimin etkinliğini artıracak sistemlerin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur. 55

VIII. SUMMARY Effect of Education Given to Women in Postpartum Period for Family Planning on Using Effective Methods This research has been carried out expermentally to determine the effect of education given to women in postpartum period for family planning on using effective methods. Sixty women, 30 experimental group and 30 control group who have newly given birth were selected from Birth and Child Care Hospital of Sivas. In order to determine the identification features (socio-demog- raphic, ability to give birth, previous experience in family planning and related features) Form I, to determine information level Form II (pretest) were applied. One-to-one training was done for the 30 women in experi ment group. This program was repeated three weeks from the giving birth. Women in experimental and control group were visited three months later. In this visiting period, Form II (posttest) was applied to determine their information level releated with family planning. In addition Form V was applied to determine contraceptive methods they have been using. The effectiveness of training session in both groups were evalua ted depending on the contraceptive methods they have been using, and the average level of the results of pretest-posttest dealing with family planning. Frequency, chi-square, Fischer's exact chi-square, significance test of difference between the averages of dependent and independent groups and test of Kolmogrof Simirnov were used in the evaluation of the data. 56According to the finding obtained in this research, identification features of the women in control and experiment group were found simi lar. Although there is no significant difference between the averages of pretest information, significant difference was found between the avera ges of posttest information. In analyzing the contraceptive methods they are using three months later, the ratio for using effective contraceptive methods, it is determined that the results are 89.7% in experimental group, but 36.9% in control group. It is found that this gap between the groups is because of the training given to the women in experimental group. In the light of the results obtained, recommendations have been made to develop systems increasing the effectiveness of the education given by the midwife-nurses in preventing undesired and risky pregnancy. 57