Tünel tipi bir barınakta büyütülen kuzuların büyüme performansı ve sağlık özellikleri

Abstract

Ülkemiz koyun yetiştiriciliğinde kuzu ölümleri önemli bir sorundur. Bu sorunun çok farklı nedenleri olmakla birlikte öncelikli nedenin sağlıksız barınaklar olduğu düşünülmektedir. Barınak iklimi, özellikle kötü havalandırma nedeniyle oluşan zararlı gazlar kuzuların büyümesini ve sağlığını olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Bu çalışmada, basit ve ucuza mal edilen, bir yanı tamamen açık olan tünel tipi ağılda analarıyla birlikte barındırılan 20 baş Karacabey Merinosu kuzuların büyüme performansları ile sağlıkları izlenmiştir. Yetiştirici koşullarında yapılan çalışmada karşılaştırmak amacıyla, yetiştiricinin kapalı kuzu büyütme barınağında aynı dönemde ve yaşta analarıyla birlikte yetiştirilen 20 baş kuzu oluşturmuştur. Tünel tipi barınak (TA) ve yığma barınak (YA) grubu kuzular doğum ağırlıkları, cinsiyetleri ve doğum tipleri eşitlenerek oluşturulmuştur. Deneme boyunca takip edilen oransal nem ağıllar dışında %18 ile %94, TA için %8 ile %97, YA içinse %24 ile %90 arasında değişmiştir. Barınaklardaki NH3 konsantrasyonu ortalaması ise TA için 6,4 ppm, YA için 15,0 olarak gerçekleşmiştir (P<0,0001). 52 günlük yaşa kadar günlük canlı ağırlık artışı TA için 223,9±21,89 g, YA için 217,9±30,27 g (P=0,8793); aynı değerler ortalama 130 günlük yaşa kadar ise TA için 307,5±13 g ve TA için 341±12 g olarak tespit edilmiştir (P= 0,0059). Denemenin ilk ayında hemoglobin değerleri ve eritrosit sayıları bakımından TA lehine önemli bir fark gözlenmiştir (P=0,0186 ve P=0,0156). Ancak bu fark denemenin ikinci ayında ortadan kalkmıştır. Yığma barınakta mortalite %25 olurken tünel tipi ağılda ölüm gerçekleşmemiştir (P=0,0057). Muhtemelen, yığma barınakta kötü havalandırma koşulları nedeniyle ölen kuzular YA grubu aleyhine ortalamayı düşürmüşler, dolayısıyla bunların ölmesi sonucu iki grubun değerleri birbirine yaklaşmıştır.

Sheep mortality is an important issue in Turkey. The primary source of the problem is thought to be the unsuitability of barns. The barn climate, especially the build-up of harmful gases caused by poor ventilation, can negatively affect the growth and health of lambs. This study monitored the growth performance and health of 20 Karacabey Merino lambs, housed in a hoop barn (HB) that is simple, inexpensive and one side of which is completely open. Over the same period 20 lambs of the same age and breed were raised in an enclosed masonry type lamb barn (MB). The birth weights, sexes and birth types of lambs from both the HB and MB groups were taken into consideration. Relative environment humidity ranged between 18% to 94%; 8% to 97% for HB, and 24% to 90% for MB. The mean concentration of NH3 were 6.4 ppm for HB and, 15.0 ppm for MB (P <0.0001). Daily live weight gains at up to age 52 days were 223,9±21,89 g for HB, and 217,9±30,27 g for MB (P=0,8793); the same values at up to age 130 days were 341 ± 12 g for HB and 307.5 ± 13 g for MB (P = 0.0059). There was a significant difference in haemoglobin and erythrocyte counts in favour of HB during the first month of the experiment (P = 0.0186 and P = 0.0156). However, this difference became more pronounced in the second month of the experiment. The mortality rate in the MB was 25%, whereas there was no mortality in the HB (P = 0.0057). It seems likely that the lambs housed in MB died because of poor ventilation conditions.