Deri leishmaniosisi etkinlikleri üzerine, endemik ve endemik olmayan bitkilerin (özütlerinin) antileishmanial etkilerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, halen kullanımda olan antileishmanial ilaçlara daha etkili alternatifler bulmak için, in vitro koşullarda 30 bitki ekstraktının aktivitesi araştırılmıştır. Çalışmamızda Şanlıurfa ve Adana yörelerinden elde edilen 8 farklı Leishmania tropica susu kullanılmıştır. Bitki ekstraktlannın L. tropica promastigotlan üzerine dördüncü gün sonunda olan inhibitor etkilerinin araştırıldığı çalışmamızda, promastigot proliferasyon düzeyi hemositometri yöntemiyle sayılmıştır. Bitki ekstraktlannın L. tropica suşlarına olan aktivitelerinde önemli bir fark bulunamamıştır. Sivas yöresinden toplanmış 26 bitkiden elde edilen 30 metil alkol ekstraktı, 8 farklı L. tropica susuna karşı çalışılmıştır. Bu ekstraklardan 16'sınm IC50 konsantrasyonları, Glukantim®'le kıyaslandığında antileishmanial aktivite yönünden etkin bulunmuştur. Çalıştığımız bitki ekstraktlan ile aynı konsantrasyondaki Glukantim® deneylerinin sonucunda, Glukantim®'in IC50 değeri 2 mg/ml olarak saptanmıştır. Farklı 6 familyadan 26 bitkinin çalışıldığı bu araştırmada en etkili türler sırası ile, Allium scorodoprasum ssp.' rotundum (IC50 0,1 mg/ml), Allium nevsehirense - soğanı (IC50 0,3 mg/ml), Tanacetum balsamita ssp. balsamita (IC50 0,4 mg/ml), Tanacetum parthenium -çiçekleri (IC50 0,4 mg/ml), Pimpinella anicetum (IC50 0,4 mg/ml), Tanacetum densum ssp. amani (IC50 0,4 mg/ml), Origanum acutidens (IC50 0,4 mg/ml), Thymus pectinatus var. pectinatus (IC50 0,5 mg/ml), Tanacetum densum ssp. sivasicum (IC50 0,7 mg/ml), Tanacetum parthenium -yaprak ve dallan (IC50 0,7 mg/ml), Allium sivasicum -soğanı (IC50 0,9 mg/ml), Salvia ruselli (IC50 0,9 mg/ml), Allium nevsehirense -toprak üstü kısımları (IC50 1 mg/ml), Allium sivasicum -toprak üstü kısımlan (IC50 1 mg/ml), Salvia cryptantha (IC50 1 mg/ml), Allium dictyoprasum (IC50 2 mg/ml) olmuştur. Glukantim®' le kıyaslandığında antileishmanial aktivite saptanamayanlar ise, Salvia virgata (IC50 2 mg/ml), Achillea teretifolia (IC50 3 mg/ml), Salvia candidissima (IC50 3 mg/ml), Helichrysum chionophylum -yaprak ve dalları (IC50 3 mg/ml), Helichrysum arenarum ssp. aucheri (IC50 4 mg/ml), Helichrysum chionophylum - 92çiçekleri (IC50 4 mg/ml), Astragalus densifolius (IC50 5 mg/ml), Helichrysum plicatum ssp. plicatum (IC50 5 mg/ml), Pelargonium endlicherianum (IC50 5 mg/ml), Astragalus melanophourius (IC50 6 mg/ml), Thymus sipyleus ssp. sipyleus (IC50 6 mg/ml), Helichrysum noeanum (IC50 6 mg/ml), Thymus sipyleus ssp. rosulens (IC50 7 mg/ml), Salvia syriaca (IC50 7 mg/ml) olarak bulunmuştur. 93

SUMMARY The present work was designed to study the in vitro susceptibility of exctracts of 30 plants in order to determine more effective alternatives to antileishmanial drugs which currently being used for treatment. Eight different Leishmania tropica strains were used in this study and they were collected from the region of Adana and Şanlıurfa. The inhibitor effects of plant exctracts on proliferation of L. tropica promastigotes on day fourth was evaluated by using of haemocytometer tecnique. There was no significant different effects of plant exctracts on activities among L. tropica strains. Thirty methil alcohol exctracts which obtained from 26 different plants that were harvested in the region of Sivas, were studied against to 8 different L. tropica strains. Sixteen of those exctracts in the IC50 concentrations were found that they have an antileishmanial activity compared to Glucantime®. Glucantime® IC50 value was found as 2 mg/ml when it was compared to same concentration of plant excracts. In this study, 26 plants were studied in the 6 different family and the most effectives strains were as follow: Allium scorodoprasum ssp. rotundum (IC50 0,1 mg/ml), Allium nevsehirense -bulb (IC50 0,3 mg/ml), Tanacetum balsamita ssp. balsamita (IC50 0,4 mg/ml), Tanacetum parthenium -flowers (IC50 0,4 mg/ml), Pimpinella anicetum (IC50 0,4 mg/ml), Tanacetum densum ssp. amani (IC50 0,4 mg/ml), Origanum acutidens (IC50 0,4 mg/ml), Thymus pectinatus var. pectinatus (IC50 0,5 mg/ml), Tanacetum densum ssp. sivasicum (IC50 0,7 mg/ml), Tanacetum parthenium -aqueous and chloroform parts (IC50 0,7 mg/ml), Allium sivasicum -bulb (IC50 0,9 mg/ml), Salvia ruselli (IC50 0,9 mg/ml), Allium nevsehirense -aerial (IC50 1 mg/ml), Allium sivasicum -aerial (IC50 1 mg/ml), Salvia cryptantha (IC50 1 mg/ml), Allium dictyoprasum (IC50 2 mg/ml), respectively. Those plants did not show antileihmanial activity when they were compared to Glukantim® were as follow: Salvia virgata (IC50 2 mg/ml), Achillea teretifolia (IC50 3 mg/ml), Salvia candidissima (IC50 3 mg/ml), Helichrysum chionophylum - aqueous and chloroform parts (IC50 3 mg/ml), Helichrysum arenarum ssp. aucheri (IC50 4 mg/ml), Helichrysum chionophylum -flowers (IC50 4 mg/ml), Astragalus densifolius (IC50 5 94mg/ml), Helichrysum plicatum ssp. plicatum (IC50 5 mg/ml), Pelargonium endlicherianum (IC50 5 mg/ml), Astragalus melanophourius (IC50 6 mg/ml), Thymus sipyleus ssp. sipyleus (IC50 6 mg/ml), Helichrysum noeanum (IC50 6 mg/ml), Thymus sipyleus ssp. rosulens (IC50 7 mg/ml), Sa/v/a syriaca (IC50 7 mg/ml). 95