Evde yaşayan bireylerin yaşam kalitesine etki eden etmenlerin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETÇİĞDEM AKALEVDE YAŞAYAN YAŞLI BİREYLERİN YAŞAM KALİTESİNE ETKİEDEN ETMENLERİN DEĞERLENDİRİLMESİAraştırma evde yaşayan 65 yaş ve üzeri yaşlıların yaşam kalitesinin ve yaşamkalitesine etki eden etmenlerin değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarakyapılmıştır. Araştırmaya Sivas İl merkezinde evde yaşayan 12.344 65 yaş ve üzeriyaşlı bireyden, örnekleme yöntemi ile 403 birey alınmıştır. Veri toplama aracıolarak, ?65 Yaş ve Üzeri Bireylere Yönelik Sosyo-Demografik Bilgi Formu? ve?Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-36)? kullanılarak, bireylere araştırmacı tarafındanuygulanmıştır. Elde edilen veriler, yüzdelik değerlendirme, student t test, tekyönlü varyans analizi kullanılarak hesaplanmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, bireylerin %81,1'inin (n=327) biryada birden fazla protez kullandığı, bunun %39'unun 1 ve %5,5'inin (n=22) 3tane protez kullandığı, bu protezlerinde, %60'ının (n=242) gözlük, %56'sının(n=228) takma diş olduğu, % 82,6'sının (n=333) bir ya da birden fazla kronikhastalığının %75,7'sinin (n=305) 1, %2,2'sinin (n=9) 3 ve daha fazla kronikhastalığı olduğu belirlenirken, birinci sırada (%43,9) kardio-vasküler sistemhastalıkları yer almıştır. Sürekli ilaç kullanma durumları sorulduğunda ise%66,3'ünün (n= 267) sürekli ilaç kullandıkları belirlenmiştir. Bireylerin yaşının,cinsiyetinin, medeni durumunun, eğitim düzeyinin, emekliliğinin, sosyalgüvencesinin, gelirinin, çocuk sahibi olmasının ve çocuk sayısının, zamanınıdeğerlendirme şeklinin, protez kullanmasının ve sayısının, kronik hastalık varolmasının ve sayısının, ilaç kullanmasının yaşam kalitesini etkileyen etmenlerolduğu, buna karşılık aile tipi, konut tipi, yaşadığı kişiler ve komşuluk ilişkilerininyaşam kalitesini etkilemediği bulunmuştur.Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini etkileyenetmenler ele alınarak, yaşlılık sorunlarına yönelik öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yaşam kalitesi, yaşlılar, yaşlılık, yaşam kalitesini etkileyenetmenler.93

SUMMARYÇİĞDEM AKALEVALUATE THE FACTORS WHİCH AFFECT THE LİFE QUALİTY OFPEOPLE 65 AND OVER LİVİNG İN THE HOUSEThe Research has been done to evaluate the factors which affect the lifequality of people 65 and over, living in the house. 403 people are taken to thesurvey by the method of illustrating among 12.344 people 65 and over living inthe house, centre of Sivas. Sociodemographic information form and life qualitycriterion (SF-36) have been used to the people 65 and over as data collectingequipment and this is applied by the researcher. The data which are obtained arecounted by using assessment of percentage, independent sample test and one wayanova.According to the findings which are obtained from research, 81,1 %of peoplehave used one or more prosthesis. 39% of these people have used one prosthesis.5,5% of the people have used 3 prosthesis?s. Of the people who have usedprosthesis, 60% have worn glasses and 56% have had false teeth. 82,6% have hadone or more chronic illnesses. 75,7% of these people have had only one chronicillness. 22,2% of these people have had three or more chronic illnesses. In the firstline there are cardio vascular system illnesses. Permanent drug usage has beenquestioned to these people. It is observed that 66,3 % of these people have useddrugs permanently. Age ,sex, marital status, education level, retirement socialinsurance, income, having child and number of child , style of spending time,using prosthesis of a person are effective factors of life quality. On the otherhand, type of family and house, parents, neighborhood relationship isn?t effectivefactors of life quality.According to the results obtained from the research, as the factors whichaffect the life quality of old people are analyzed, advices related to the old age arepresented.Key words: Life quality, old people, old age, the factors affecting life quality99