Doğum tipi değişkeninin anne bebek etkileşimi ve annenin bebeğini algılaması üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Abstract

Araştırma, Sivas Devlet Hastanesi doğumhane, aseptik ve septik servislerine başvuran 230 annenin bebekleri ile etkileşimi ve algılamasının doğum tipi değişkenine göre etkilerinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi.Araştırma verilerinin toplanması araştırmacı tarafından 4 aşamada gerçekleştirildi. 1. Aşamada; doğumhaneye başvuran annelerin tanıtıcı bilgilerini içeren ?Anne-Yenidoğan Tanıtıcı Özellikler Soru Formu? bilgilendirilmiş onamları alınarak yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulandı.2. Aşamada; normal vajinal yolla doğum yapan annelere doğumdan hemen sonra sezaryen ile doğum yapan annelere ise anestezinin etkisi geçtikten sonra (yaklaşık 45-60 dk) ?Anne-Bebek Etkileşim Ölçeği- ilk temas? ölçeği gözlem yöntemi ile uygulandı. Arkasından; normal vajinal ve sezaryen ile doğum yapan annelere ilk gün ?Yenidoğanı Algılama Ölçeği-I? yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulandı.3. Aşamada; normal vajinal ve sezaryen ile doğum yapan annelere ?Anne-Bebek Etkileşimi Ölçeği-ikinci gün? gözlem yöntemi ile uygulandı.4. Aşamada; normal vajinal ve sezaryen ile doğum yapan anneler doğumlarından bir ay sonra evlerinde ziyaret edilerek ?Yenidoğanı Algılama Ölçeği-II? yüz yüze görüşme yöntemi ile uygulandı.Araştırmadan elde edilen veriler bilgisayarda SPSS paket programı kullanılarak değerlendirildi. Değerlendirme yöntemlerinde yüzdelik, ortalama, standart sapma, t testi, kikare testi, tek yönlü varyans analizi, ileri analiz Bonferroni testi, iki yönlü varyans analizi kullanılarak değerlendirildi.Vajinal yolla doğum yapan annelerin ilk temas anne-bebek etkileşim puan ortalamalarına göre %58.2 oranında 5-7 puan aldığı ve sezaryen doğum yapan annelerin 5-7 puan alma oranlarının anlamlı derecede %72.2 oranı ile daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Sezaryen doğum yapan annelerin anne-bebek arasında etkileşimin başlatılmasında ebe/hemşireye ihtiyaç duyduğu belirlendi.Sezaryen ile doğum yapan annelerin %53.9'unun ikinci gün anne-bebek etkileşim ölçeğinden 5-7 puan aldığı ve bu annelerin anlamlı derecede vajinal doğum yapan annelere göre anne-bebek arasında etkileşimi başlatabilmesi için ebe/hemşirelerden özel destek almasına gereksinimi olduğu belirlendi (p<0.05).Annelerin bebeklerini negatif algılamaları ile doğum şekilleri (X2=10.235, p=0.118), annelerin pozitif algılaması ile doğum şekilleri arasındaki fark (X2=1.410, p=0.235) istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0.05).Doğum tipi değişkenlerinden sezaryen yol ile doğumun anne-bebek etkileşimini olumsuz etkilediği, yenidoğan bebeği algılaması üzerine etkisi olmadığı sonucuna varıldı. Ayrıca sezaryen doğum yapan annelerin etkileşimi başlatabilmek için diğer annelere oranla daha fazla ebe/hemşireye gereksinimi olduğu saptandı.Bu sonuçlara göre ebe/hemşireler doğum öncesi dönemde, gerekli bir durum olmadıkça annelerin normal doğumu tercih etmeleri için bilgi vermeli, anne-bebek etkileşimini başlatmada annelere profesyonel destek sağlamalıdır.Anahtar Kelimeler: anne-bebek etkileşimi, yenidoğanı algılama, normal doğum, sezaryen doğum, ebe

The research is carried out on behalf of examining changeable effects of 230 Mother?s, applied to Sivas Public Hospital delivery room, aseptic and septic service, interraction with babies and their sense according to birth type variables.Collecting the research data has been done on four phase by the researcher. On first phase; face-to-face discussion has been done by taking ?mother-newborn introductory question form?, which is consist of some introductory informations about mothers applied to delivery room, into consideration.On 2. phase; ?mother-baby interaction meausere-first contact? measure has been applied to mothers, who has experienced normal vaginal birth, just after the birth and to those who has experienced ceserean birth after the effects of anesthesia passed (almost 45-60 min.). Then, ?the sense of newborn measure-1? has been applied to both mothers who has experienced normal vaginal birth and cesearen birth by means of observation method.On 3. phase; ?measurement of mother-baby interraction-second day? has been applied to to both mothers who has experienced normal vaginal birth and cesearen birth by means of observation method.On 4. phase; ?sense of newborn measurement ?II? has been applied to both mothers who has experienced normal vaginal birth and cesearen birth by means of face-to-face discussion method after one month of birth.on their houses.The data taken from the research is evaluated by using the SPSS programme on computer. Some types of evaluation such as percentage, average, standart deviation, t test, kikare test, one-way varience analysis, advanced analysis Bonferroni test, two-way varience analysis have been used for evaluation.It is stated that mothers gave birth through vaginal way have 5-7 point on the rate of %58.2 in terms of first touch mother-baby interraction point, and the rate of taking 5-7 point of mothers gave birth through cesarean is higher on the rate of %72.2. It is determined that mothers gave birth through ceserean way need nurse-midwife for starting the interraction between mother and baby.It is defined that %53.9 of mothers gave birth through ceserean has taken 5-7 point on the measurement of second day mother-baby interraction, and these mothers need more nursery support for starting the interraction between mother and baby than the mothers gave birth through vaginal way. (p<0.05)The difference between mother?s negative sense of baby and birth type (X2=10.235, p=0.118), and mother?s positive sense of baby and birth type (X2=1.410, p=0.235) isn?t determined to be statically significant.It is concluded that ceserean way as a birth type variable has a negative effect on mother-baby interraction, and there is no any effect on sense of newborn baby. Moreover, it is understood that mothers gave birth through ceserean way need more nursey support in order to start an interraction between mother and baby that the other mothers.Considering the results, nurse-midwife should inform the mothers before birth in order to prefere normal birth if everything is in order, and should support the mothers for starting the interreaction between mother-baby.Key Words: mother-baby interraction, sense of newborn, normal birth, cesarsean birth, midwife,