Lise öğrencilerinde problemli internet kullanımı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma lise öğrencilerinde problemli internet kullanımı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla analitik kesitsel olarak yapılmıştır.Araştırmanın evrenini Sivas il merkezinde bulunan ortaöğretim okullarında (31 lise) öğrenim gören 18964 öğrenci, örneklemi ise basit rastgele örnekleme yöntemiyle bu evrenden seçilen 3 genel lise, 2 anadolu lisesi, 1 mesleki ve teknik lise, 1 özel lise olmak üzere toplam 7 lisede öğrenim gören 1000 öğrenci oluşturmuştur.Araştırma kapsamındaki lise öğrencilerinin problemli internet kullanım düzeyleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Ceyhan, Ceyhan ve Gürcan (2007) tarafından geliştirilen Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği (PİKÖ), Pender (1987) tarafından geliştirilen ve Esin tarafından uyarlanan (1997) Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği ve tanıtıcı bilgileri içeren Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde t testi, varyans analizi ve korelasyon kullanılmıştır.Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği toplam puan ortalaması 66.17±24.60'dir. Araştırma kapsamına alınan öğrencilerden, erkeklerde, lise ikinci sınıflarda, 1500 TL ve üzeri aylık geliri olanlarda, internete evden bağlananlarda, interneti günlük beş saatten fazla kullananlarda, her gün birkaç kez interneti kullananlarda, internet kullanımında belli bir zaman dilimi belirtmeyen ancak rastgele zamanlarda kullananlarda ve interneti sohbet, oyun, müzik, alışveriş, program yükleme, e-posta amacıyla kullananlarda Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği puan ortalamaları yüksek bulunmuştur. Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) puan ortalaması ise 121.57±19.96 olup, puan ortalamalarının erkek öğrencilerde, lise ikinci sınıflarda, anne ve babası üniversite mezunu olanlarda, 1500 TL ve üzeri aylık geliri olanlarda, günde 1 saatten az interneti kullananlarda, internete internet kafeden bağlananlarda, iki günde bir kez internete bağlananlarda, haber, müzik, alışveriş, program yükleme, ödev, araştırma amacıyla interneti kullananlarda yüksek olduğu belirlenmiştir.Problemli internet kullanımı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında negatif yönde zayıf ilişki bulunmuştur (r=-0.129).Anahtar kelimeler: Lise öğrencileri, problemli internet kullanımı, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, hemşirelik.

This study was carried out as the analytical cross-sectional to determine the relation between problematic internet usage and healthy life style behaviours in high school students.Population of study consisted 18964 students that has been studied in high schools in the province of Sivas (31 high schools) and the sample of study consisted 1000 students selected from total of 7 high school in this population consisted of 3 public high schools, 2 anatolian high schools, a vocational and technical high school, a private high school with simple random sampling method.Problematic Internet Usage Scale by developed Ceyhan, Ceyhan and Gürcan (2007) the, Healthy Life Behaviors Scale developed by Pender (1987) and adapted by Esin (1997) and a Personal Information Form that contains identifying informations were used to determine relation between the level of problematic internet usage and healthy life style behaviours in high school students in this study. Independent sample t test, analysis of variance and correlation were used in statistical analysis of data.According to data collected from study, the mean score of Problematic Internet Usage Scale was 66.17±24.60. It was found that the score of Problematic Internet Usage Scale was higher in students that were male students, who has been studied in second high school grades, had monthly income over 1500 Turkish lira, used internet in home, used the Internet more than five hours per day or several times in every day and those did not specify a certain time period for internet usage, but used it at random times for chat, games, music, shopping, program installation and e-mail. It was determined that the mean score of Healthy Life Behaviors Scale was 121.57±19.96 and was higher in students that were male students, who has been studied in second high school grades, his/her mother or father had university graduate, had monthly income over 1500 Turkish lira, used the Internet less than 1 hour a day, used internet in internet cafes for news, music, shopping, installing programs, homework and research.It was found that there is a negative weak correlation between problematic internet usage and healthy lifestyle behaviors (r =-0.129).Key words: High school students, problematic internet usage and healthy lifestyle behaviors, nursing.