Vergilendirme açısından finansal kiralama işlemleri ve Türkiye uygulaması

Abstract

ÖZET Ekonomide yatırım fon arz ve talep dengesini sağlamak amacıyla oluşturulan ve farklı yapılara sahip bir çok finansman tekniği mevcuttur. Bu yatırım finansman teknikleri içersinde önemli bir yere sahip olan finansal kiralamanın işlem hacmi her geçen gün artmaktadır. İlk olarak A.B.D.' nde uygulanmasına başlanılan ve 1970' li yıllardan sonra gelişmekte olan ülkelere yayılan bu tekniği, Türk finans sektörü 1985 tarihinde yayınlanan 3226 sayılı FKK ile tanımıştır. Orta ve uzun vadeli bir finansman kaynağı olan finansal kiralama yatırımcılara, nakit akışlarına uygun bir ödeme planı ile yatırımlarını genişletebilme imkânı tanımaktadır. Alternatif bir yatırım finansman yöntemi olarak Türk mali mevzuatına giren finansal kiralama sayesinde işletmelerin orta ve uzun vadeli kaynak bulma sorunlarını çözümleyerek yatırımların hız kazanması amaçlanmıştı. Ancak, kanunun yürürlüğe girdiği Haziran 1985 tarihinden bu güne geçen 12 yıllık süre içersinde yapılan kiralama işlemleri yatırımların artması yönünde pek etkili olamamıştır. Yatırımcıların, kanunun kiralama tekniğini teşvik etmek amacıyla öngördüğü vergi teşvik ve istisnalarından yararlanmak amacıyla finansal kiralamaya başvurdukları ve bu başvurularına konu varlıkları ise özel gereksinimleri için kullandıkları gözlenmektedir. Mevzuatımızda kiralama işlemlerinin, tekniğin asıl amacının dışında vergiden kaçma veya vergiyi ertelemek için kullanılmasını engelleyici önlemlerin yer almaması, mali idare elemanları ile kiralama işlemlerine taraf olanlar arasında işlemlerin vergilendirilmesi konusunda çeşitli ihtilafların çıkmasına neden olmaktadır.3226 sayılı FKK' unun 1 nci maddesinde kanunun amacının finansman sağlamaya yönelik finansal kiralamayı düzenlemek olduğu belirtilmektedir. Bu sebeple, kanunun amacının dışında kullanılmasına neden olan bu uygulamalara son verecek yasal düzenlemeler üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Aksi taktirde finansal kiralamanın yatırım finansman tekniği olarak kendisinden beklenenleri yerine getirmesini bekleyemeyiz.

SUMMARY There are many financing techniques established to provide the stability of the investment Hind offer and request in economy. The performance volume of financial leasing that has an important place in those financing investment techniques is rising every passing day. Turkish financial sector acknowledged this technique, firstly applied in USA and spread to the developing countries after 1970s, with FKK numbered 3226 in 1985. Financial leasing, the source of the medium and long fixed terms, provides the possibility to the enterprising people to develop their investments with a suitable payment plan depending on their cash flows. Thanks to the financial leasing entered into the Turkish financial regulations as an alternative investment It was aimed to increase the investments of the establishments by solving their finding trouble of the medium and long fixed term source. But, the leasing procedures, from the law become effective in June 1985 till today in 12 years, had not been very effective to increase the investment. It is observed that the enterprising people who applied to financial leasing which the law wanted to encourage the leasing techniques made use of tax encouragement and exceptions and used the wealth based on their application for their private needs.The leasing procedures in our regulations cause various conflicts about the taxation between the financial management personnel and leasing side, because there is not any preventive precautions to use it for the main purpose of the techniques other than escaping from payment of the tax or postpone it. In the Article of FKK, numbered 3226, it is mentioned that the aim of the law is to put in order the financial leasing. For that reason, It is very important to consider the necessary legislative regulations to stop these application causing the usage of the law other than its main purpose. Otherwise, we can not wait that the financial leasing as an investment financial technique does not provide the expectations asked from it.