Isınma egzersizlerinin amatör erkek sporcular ve sedanterlerde pro-inflamatuar, anti-inflamatuar sitokinler ile kas hasarı belirteçleri üzerine olan etkileri

Abstract

Amaç. Egzersiz ile iskelet kasında mikro hasarlar oluşmaktadır. Bu hasarlara cevap olarak, protein ve enzim yapısında birçok madde salgılanmaktadır. Bu maddelerin içinde kas hasarı belirteçleri ve sitokinler de bulunmaktadır. Aynı zamanda egzersiz ciddi bir şekilde immün sistemde değişiklik yapar. Benzer değişiklikler; ameliyat, travma, yanıklarla ve sepsiste oluşmaktadır. İmmün sistemde yer alan sitokinler ise hücresel düzenleyici proteinlerdir. Planlanan bu çalışmada germe egzersizlerinin yer aldığı ısınma programlarının etkisini belirlemek amacı ile submaksimal bir test olan Bruce protokülü kullanılarak, egzersizden hemen sonra alınan kan örneklerinde antiinflamatuar sitokinlerden interlökin-6 (IL-6), interlökin-10 (IL-10), solüble tümör nekröz faktör reseptörü (sTNF-R), proinflamatuar bir sitokin olan tümör nekröz faktör-alfa (TNF-?) bulguları değerlendirildi. Aynı zamanda kas hasarı belirteçleri kreatin kinaz (CK), troponin, aspartat aminotransferaz (AST) ve inflamasyon belirteci olan C- reaktif protein (CRP) ile glukoz seviyelerine bakılıp ısınma egzersizlerinin bu değerler üzerindeki akut etkisi araştırılarak ısınma egzersizlerinin kas hasarı oluşturup oluşturmadığı değerlendirildi. Metod. Amatör olarak spor yapan, aynı yaş grubunda 30 sağlıklı erkek sporcu grubu ve spor yapmayan, aynı yaş grubunda 30 sağlıklı erkek sedanter grup olmak üzere, gönüllüler arasından yapılan ankete göre, teste uygun olanlar seçildi. Karşılaştırma grubunda ise aynı denekler kullanıldı, çalışma iki aşamada gerçekleşti. Deneklere önce koşu bandında Bruce protokolü ile egzersiz testi yapıldı ve kan örnekleri egzersiz öncesi ve egzersizden sonra heparinize tüplere alındı. 15 gün sonra ısınma egzersizleri uygulanarak Bruce protokolü tekrarlandı. Deneklere aynı zamanda egzersiz öncesi ve sonrası tansiyon, nabız, vücut kompozisyonu ve hematolojik ölçümler yapıldı. Bulgular. Sporcu ve sedanterlerde ısınma yapılan ve yapılmayan egzersizde IL-6 değerleri genelde düştü (p>0,05). Isınma egzersizleri ile TNF-? değerleri sedanterlerde %50, sporcularda %41 oranında yükseldi ancak bu yükseliş anlamsızdı (p>0,05). Sporcularda TNF-? değerleri sedanterlerden %41 oranında daha fazlaydı (p>0,05). Isınma egzersizleri ile IL-10 değerleri sedanterlerde anlamlı olarak düştü (p<0,05). Sporcularda ısınma yapılan çalışmada %20 oranında anlamsız bir artış oldu (p>0,05). sTNF-R tüm gruplarda, çalışmanın her iki tipinde de anlamlı olarak yükseldi (p<0,05). Kas hasarı enzimleri ise tüm gruplarda egzersizden sonra yükseldi. CK değerleri sporcularda sedanterlerden anlamlı olarak daha yüksek çıktı (p<0,05). Sporcularda CK değerleri, ısınma yapılan çalışmada ısınma yapılmayan çalışmaya göre % 12 oranında daha düşüktü (p>0,05). CRP değerleri, egzersizden sonra, sporcularda %5, sedanterlerde, %14 oranında yükseldi (p>0,05). AST oranları egzersizden sonra yükselmiş, troponin değerleri ise değişmemiştir. Isınma egzersizleri ile sporcu ve sedanterlerde tokluk kan şekeri yükseldi. Hemogram değerleri ise çalışmanın her aşamasında egzersizden sonra kademeli olarak monosit değerleri hariç artış gösterdi (p<0,05). Sonuç. submaksimal egzersiz protokolü ile uygulanan çalışmamızda, antiinflamatuar sitokinler ile proinflamatuar sitokin ve kas hasarı belirteçlerden CK düzeyi her aşamada sporcularda daha yüksekti. Özellikle sporcularda ısınma egzersizleri ile antiinflamatur sitokinlerin düzeyi anlam ifade etmeden artmış ve CK düzeyi azalmıştır. Sonuç olarak, ısınma egzersizleri ve içinde yer alan germe egzersizlerinin, antiinflamatuar sitokinlerden IL-10 ile sTNF-R'yi artırarak aynı zamanda CK düzeylerini azaltarak, özellikle sporcularda kas hasarını azalttığını ve bağışıklık sistemine katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz.Anahtar Sözcükler: Egzersiz, sitokinler, kas hasarı, ısınma, kan hücreleri

Purpose. Exercise causes micro-damages in skeletal muscle. In response to these damages, several substances are secreted in structure of protein and enzyme. Among these substances, there are muscle damage markers and cytokines. Exercise, also, makes a serious change in the immune system; similar changes occur in surgery, trauma, burns and sepsis. And the cytokines contained are cellular regulatory proteins in immune system. In this study planned, for the purpose of determining the effect of warm-up programmes containing stretching exercises, a submaximal test, Bruce protocol will be used and the findings for Interleukin-6 (IL-6), Interleukin-10 (IL-10), soluble tumour necrosis factor receptor (sTNF-R) from anti-inflammatory cytokines, tumour necrosis factor-alpha (TNF- ?) which is a proinflammatory cytokine in the blood samples to be taken just after the exercise were evaluated. Also, the muscle damage indicators creatine kinase (CK), troponin, aspartate aminotransferase (AST) and the inflammation marker; C-reactive protein (CRP) and the glucose levels will be studied and the effect of warm-up exercises on these values was explored and whether the warm-up exercises caused muscle damage was evalauted. Method. According to the survey made among the volunteers, as a sportive group of 30 healthy men at the same age group, doing physical exercise amateurishly and a sedentary group of 30 healthy men at the same age group, the ones suitable for the test were chosen and in the comparison group, same subjects were used; the study was carried out in two stages. First, the subjects made an exercise test with Bruce protocol on treadmill and their blood samples were taken into heparinise tubes before and after the exercise. After 15 days, warm-up exercises were applied and Bruce protocol was repeated. Also, before and after the exercise, blood pressure, pulse, body composition and haematological measurements of the subjects were made. Findings. At the exercise with and without warm-up in sportive and and sedentary group, IL-6 values showed insignificant decreases in general (p>0.05). Warm-up exercises and TNF-? values increases by 50% in sedentary group and 41% in sportive group, but this increase was insignificant (p>0.05). In sportive group, TNF-? values were higher than sedentary group at the rate of 41% (p>0.05). Warm-up exercises and IL-10 values decreased significantly in sedentary group (p<0.05). In sportive group, there was a insignificant increase at the rate of 20% in the warm-up study (p>0.05). sTNF-R increased significantly in both types of study in all groups (p<0.05). And the muscle damage enzymes increased after the exercise in all groups. CK values were found significantly higher in sportive group than sedentary group (p<0.05). In the sportive group, CK values were lower by 12% in the study with warm-up than the one without warm-up (p>0,05). CRP values tended to increase by 5% in sportive group, 14% in sedentary group after the exercise (p>0,05). AST values increased after the exercise and troponin values didn?t change. Along with warm-up exercises, postprandial blood glucose increased in sportive and sedentary groups. And the hemogram values, except monocyte values, increased gradually after the exercise at every stage of the study (p>0,05). Conclusion. In accordance with these information, in our study performed with a submaximal exercise protocol, anti-inflammatory cytokines and proinflammatory cytokine and CK level from muscle damage markers are higher at every stage in the sportive group. The level of anti-inflammatory cytokines increased insignificantly and CK level decreased in the sportive group, especially with the warm-up exercises. Consequently, we can say that warm-up exercises and the stretching exercises contained thereof increase IL-10 and sTNF-R from anti-inflammatory cytokines and also decrease CK levels, and thereby contribute to the minimise the muscle damage and contribute to the immune system, especially in the sportsmen.Key Words; Exercise, cytokines, muscle damage, warm-up, blood cells