Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin günlük yaşam aktivitelerini yapabilme durumları

Abstract

Araştırma, KOAH'ı olan bireylerin günlük yaşam aktivitelerini yapabilme durumlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Araştırma, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi ile Sivas Numune Hastanesi Göğüs Hastalıkları kliniğinde KOAH tanısıyla yatan 200 hastayla yapılmıştır. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu, günlük yaşam aktiviteleri (GYA) ve enstrümental günlük yaşam aktiviteleri (EGYA) ölçeği kullanılmıştır. Araştırma da klinikte kişisel bilgi formu doldurulup bir ay sonra KOAH'lı bireylerin evlerine gidilerek GYA ve EGYA ölçeği uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde t testi ve yüzdelik hesaplamalar kullanılmıştır.Araştırmada KOAH'lı bireylerin günlük yaşam aktivitelerinden, banyo (%60.6) ve boşaltım (%59.1) aktivitesinde yarı bağımlı, enstrümental günlük yaşam aktivitelerinden alışveriş yapma (%46.5), yemek hazırlama (%40.9), ev işlerini yapma (%57.1), çamaşır yıkama (%73.7) aktivitelerinde bağımlı, ulaşım araçlarını kullanma (%60.1) ve para idaresinde (%48.5) ise yarı bağımlı oldukları belirlenmiştir. KOAH'lı bireylerden kadınların GYA'den boşaltım aktivitesinde, EGYA'den de telefon kullanma, alışveriş yapma, ulaşım, para idaresi aktivitesinde erkeklerden daha bağımlı olduğu belirlenirken, çamaşır yıkama aktivitesinde ise erkeklerin, kadınlardan daha bağımlı olduğu bulunmuştur. Bireylerin yaşı artıkça banyo, giyinme, hareket, beslenme, telefon kullanma, alışveriş yapma, yemek hazırlama, ev işi yapma, çamaşır yıkama, ulaşım araçlarını ve ilaç kullanma aktivitelerindeki bağımlılık düzeyinin arttığı bulunmuştur. Bireylerin eğitim düzeyi arttıkça boşaltım, telefon kullanma, alışveriş yapma, ulaşım araçlarını kullanma, para idaresi gibi aktivitelerde bağımlılık düzeyinin azaldığı bulunmuştur. Hastalık süresi bireylerin GYA ve EGYA'deki bağımlılık-bağımsızlık durumunu etkilemez iken KOAH dışında sağlık probleminin olması bireylerin giyinme, tuvalet, boşaltım, çamaşır yıkama, aktivitelerini etkilediği belirlenmiştir.KOAH bireylerin GYA'lerini ve EGYA'lerini sürdürmesinde bağımlılık yaşamasına neden olmaktadır. Bu hastaların GYA ve EGYA'ni sürdürmede daha bağımsız olmalarını destekleyen sağlık bakım politikalarının geliştirilmesi önerisin de bulunulmuştur.

The study was designed as descriptive to determine the status of activities of daily living of individuals with COPD.Research were made with 200 patients that hospitalized with a diagnosis of COPD in the clinic of Chest Diseases at Sivas Cumhuriyet University Research and Teaching Hospital Sample Hospital. Personal information form, activities of daily living (ADLs) and instrumental activities of daily living (IADLs) scale was used for collection of data. In the research, one month after the personal information form filled out in the clinic, ADLs and IADLs scales were applied by going to the homes of individuals with COPD. T test and percentage calculations was used to analyze the data.It was determined that individuals with COPD were semi-dependent for activities of daily living including activities of bathroom (60.6%) and elimination (59.1%) and were dependent for instrumental activities of daily living including activities of shopping (46.5%), food preparation (40.9%), doing houseworks (57.1%), laundry (73.7%) and were semi-dependent for utilization transportation vehicles (60.1%) and the management of money (48.5%).It was found that women with COPD were more dependent than men with COPD for elimination of ADL and for IADLS including using the telephone, shopping, transportation, money management, but the men were more dependent than the women for the activity of washing. It was found that when the age of Individuals increased, the level of dependency of the bathroom, dressing, movement, nutrition, telephone use, shopping, food preparation, doing housework, laundry, the use of transportation vehicles, and drug had increased. It was determinated that when the level of education of individuals increased, the level of dependency of activities such as elimination, using the telephone, shopping, using the transportation vehicles and money management had increased. It was identified that while duration of the disease didn?t affect the status of ADL dependence-independence of individuals, having health problems other than COPD affected the activities of dressing, toilet, elimination, laundry activities.COPD causes to live dependence of individuals for the survival of ADLs and IADLs. It was recommed that the development of health care policies that support these patients become more independent for survival of ADLs and IADLs.