1995-2000 döneminde İMKB`de işlem gören hisse senetlerinin piyasa değeri (firma büyüklüğü) ve fiyat/kazanç oranına göre oluşturulan potföylerinin performanslarının incelenmesi

Abstract

ÖZET Yatırımcının en az risk ile en çok kazanç beklentisi, herhangi bir kişinin giriştiği bir faaliyetten en yüksek faydayı sağlama düşüncesi kadar rasyoneldir. Ancak şu bir gerçektir ki, insan psikolojik ve sosyolojik faktörler ile iç içedir. Başka bir deyişle bir takım yatırımcılar düşük bir risk düzeyi ile az bir geliri miktarını kabullenebileceklerken, bazı yatırımcılar ise daha yüksek bir getiri için daha yüksek düzeyde bir riske kazanabilmektedir. Finansal piyasaları milyonlarca yatırımcının işlem yaptığı bir oluşum olarak düşünürsek, piyasanın ortalama getirişi bu piyasalarda işlem yapan tüm yatırımcıların ortalama getirişi kadar olacaktır. Etkin Piyasa Kuramı' na göre etkin bir piyasada, pazar portföyünün getirişinin üzerinde bir getiri sağlanması olanaksızdır. Ancak 1970' li yılların sonlarına doğru yapılan araştırmalarda fiyat / kazanç oranı, firma büyüklüğü, piyasa değeri / defter değeri vb. oranlara göre oluşturulan portföylerin, pazar portföyüne göre daha yüksek performans sağladıkları gösterilmeye çalışılmıştır. Yapılan bazı araştırmalarda ise bu etkilerin gözlenemediği savunulmuştur. Sözü edilen ikilemden dolayı finans yazınında anomali kavramı hala bir bilinmeyen olarak yer bulmaktadır. Bu çalışmada, İMKB' de 1995 - 2000 döneminde fiyat / kazanç oranı ve firma büyüklüğü (piyasa değeri) anomalilerinin varlığı araştırılmaya çalışılmıştır. Bu nedenle, birinci bölümde genel hatlarıyla Finansal Piyasalar ve biraz daha ayrıntılı olarak da Sermaye Piyasası, ikinci bölümde Etkin Piyasa Kuramı, Denge Modelleri ve Finansal Varlık Riskinin Ölçülmesi, üçüncü bölümde ise genel anlamı ile anomali, anomaliye yol açan olası nedenler, anomali çeşitleri ve performans kriterlerine değinilerek fiyat / kazanç oranı ve firma büyüklüğü anomalileri incelemeye çalışılmıştır.

ABSTRACT The highest earnings with the lowest risk expectation of an investor is as rational as anyone' s hope to get the maximum benefit from any activity he or she is andertaking. But it is a fact that a person is exposed to psychological and sociological factors. In another words, some investors may accept low earnings with a low risk level while others may endure a higher risk level for higher earnings. When we take the financial markets as a formation in which millions of investors trade, the average earnings of all investors who trade in these markets. According to the Efficient Market Theory, it is impossible to have earnings higher than the earnings of the market portfolio in an efficient market But it was tried to be shown with the researches done in the late seventies that the portfolios formed based on some ratios, such as price - to - earnings ratios, size, market value - to - book value ratios etc., had higher performances than that of the market portfolio. Besides that it also has been argued that these effectshavent been seen in some studies. Because of this dilemma in the finance literature, the concept of anomaly stil remains as an unknown. In this study, it has been tried to investigate the existence of the price - to - earnings ratio and size effect ( market value ) anomalies in the IMKB for the 1995 - 2000 period. For this purpose, the Financial Markets in general and the Capital Markets in a little bit more detailed way have been studied in the first section. The Efficient Market Theory, Equilibrium Models and Financial Asset Risk Measurement have been studied in the second section. In the third section, anomaly in general terms, the probable causes of an anomaly, anomaly types, and the performance criteria have been mentioned and the price - to - earnings ratio and size anomalies have been tried to be investigated.