Gebelere uygulanan bilişsel davranışçı tekniklere dayalı doğum korkusuyla başetme eğitim programının doğum korkusu ve doğum sürecine etkisi

Abstract

Araştırma, gebelere uygulanan bilişsel davranışçı tekniklere dayalı doğum korkusuyla başetme eğitim programının doğum korkusu ve doğum sürecine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Ön test-son test kontrol gruplu deneysel tasarım tipinin uygulandığı araştırmanın örneklemini power analizi ile belirlenen 52 deney, 59 kontrol grubu olmak üzere toplam 111 gebe oluşturdu. Veriler Kasım 2012-Ekim 2013 tarihleri arasında Ön Değerlendirme Formu, Genel Sağlık Anketi-28 (GSA-28), Kişisel Bilgi Formu, Wijma Doğum Beklentisi / Deneyimi Ölçeği (W-DEQ) A versiyonu, Durumluk Kaygı Ölçeği (DKÖ), Sayısal Değerlendirme Skalası (SDS), Doğum Süreci Değerlendirme Formu ve Doğum Eylemine Verilen Tepkiler Formu ile toplandı. Araştırmaya katılmayı kabul eden, 20-35 yaş arasında, en az ortaokul mezunu, son adet tarihine göre 20-32. gebelik haftasında olan, tekil gebelik yaşayan, normal vajinal yoldan doğum yapmakta her hangi bir engeli olmayan, riskli gebelik yaşamayan, infertilite tedavisi alarak gebe kalmayan ve Malatya il sınırlarında ikamet eden primigravidalar deney ve kontrol gruplarına alındı. Deney grubunda yer alan gebeler üç hafta süren ve altı oturumdan oluşan bilişsel davranışçı tekniklere dayalı doğum korkusuyla başetme eğitim programına alındı. Kontrol grubuna herhangi bir girişim uygulanmadı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin (sayı, yüzde, ortalama, standart sapma) yanı sıra Ki-kare ve Fisher Kesin Ki-Kare testi, student t testi ve McNemar-Bowker testi kullanıldı. Deney ve kontrol grubunun eğitim programı öncesi ilk değerlendirmede W-DEQ A Versiyonu puan ortalamaları arasında önemli fark bulunmadı (p>0,05). Eğitim programı sonrası deney grubunun W-DEQ A Versiyonu puan ortalaması kontrol grubundan istatistiksel olarak önemli düzeyde düşük bulundu (p<0,001). Doğumun aktif fazında deney grubunun doğum ağrısına yönelik SDS puan ortalaması kontrol grubundan istatistiksel olarak önemli düzeyde düşük (p<0,001), doğum eyleminden memnuniyet puan ortalaması kontrol grubundan istatistiksel olarak önemli düzeyde yüksek bulundu (p<0,05). Doğumun ikinci evresinin deney grubunda daha kısa sürdüğü (p<0,05), fundal baskının daha az uygulandığı belirlendi (p<0,05). Deney grubundaki gebelerde doğumun aktif fazında korku ifadesi, yakınma (p<0,001), yalnız kalmak istememe, gerginlik, ağlama, doğumdan kaçma/kaçınma, kontrol kaybı, iletişimden kaçınma, iletişimde sorun yaşama, kendisine zarar verecek davranışlarda bulunma, normal solunumda değişim, dudak ısırma tepkileri (p<0,05) daha az görüldü.Sonuç olarak, bilişsel davranışçı tekniklere dayalı doğum korkusuyla başetme eğitim programının gebelerin doğum korkusunu azalttığı ve doğum sürecini olumlu etkilediği belirlendi. Bilişsel davranışçı tekniklere dayalı doğum korkusuyla başetme eğitim programının bütün gebelere uygulanması önerilebilir.

The present study was carried out in order to understand the effect of based on cognitive behavioral techniques coping with fear of childbirth education program on the fear of birth and the birth process. The pre-test/post-test experimental design with control groups was adopted. The sample comprised 111 pregnant women selected by power analysis. Of these, 52 were in the experimental group and 59 were in the control group. The data were collected between November 2012 and October 2013 by means of Pre-assessment Form, General Health Survey-28 (GHS-28), Personal Information Form, Wijma Delivery Expectancy / Experience Scale (W-DEQ) Version A, State Anxiety Scale (SAS), Quantitative Evaluation Scale (QES), Birth Process Evaluation Form and Reactions to Birth Action Form. The pregnant women who agreed to participate in the study, 20-35 years of age, at least secondary school graduates, 20-32. weeks gestation according to the last menstrual period, with singleton fetus, do any of the normal vaginal delivery without barriers, with no risk about pregnancy, taking infertility treatment to conceive, residing in the province of Malatya and primigravidas were included experimental and control groups. The pregnant women in the experimental group were placed in a coping with childbirth fear education program comprising three weeks and six sessions where cognitive behaviorist techniques are used. No intervention was applied to the control group. Descriptive statistics (frequency, percentage, mean, standard deviation) and chi-square, Fisher's exact chi-square test, Student's t-test and McNemar-Bowker test were adopted in the evaluation of the data. In the first evaluation of the control and experimental groups, no significant difference was found in terms of W-DEQ Version A mean scores (p>0.05). After the education program, the experimental group's W-DEQ Version A mean score was found to be significantly lower than that of the control group (p<0.001). At the active stage of birth, the experimental group's mean SAS for delivery pain score was found to be significantly lower than that of the control group (p<0.001) and mean satisfaction with childbirth action score was found to be significantly higher than that of the control group (p<0.05). It was also found that the second stage of birth is shorter (p<0.05) and fundal pressure was applied less frequently (p<0.05) in the experimental group. In the experimental group, statement of fear, complaint (p<0.001), dislike of being alone, tension, crying, avoiding/escaping birth, loss of control, avoiding communication, having communication problems, doing self-destructive behaviors, change in normal respiration, and biting lips reactions were observed less frequently (p<0.05). In conclusion, it could be argued that the coping with childbirth fear education program where cognitive behaviorist techniques are used influenced the birth process positively. Therefore, implementation of the coping with childbirth fear education program where cognitive behaviorist techniques for all pregnant women be offered.