Gebelik ve doğum sonrası dönemde anne-bebek bağlanma düzeyi ve etkileyen faktörler

Abstract

Bu çalışma gebelik ve doğum sonrası dönemde anne-bebek bağlanma düzeyini ve bunu etkileyen faktörler ile gebelikteki bağlanma düzeyi ile doğum sonrası dönemdeki bağlanma düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.Kesitsel tipte tanımlayıcı bir araştırmadır.Araştırma 1 Mart-1 Eylül 2013 tarihlerinde basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen farklı sosyo-ekonomik yapıya sahip 12 mahallede 227 gebe ile ev ziyareti şeklinde yapılmıştır.Araştırma bulgularımıza göre, gebelerin Prenatal Bağlanma Envanteri puan ortalaması 57.1±11.5, doğum sonrası Anne-Bebek Bağlanma Ölçeği puan ortalaması da 1.2±1.5 olarak belirlenmiş, Beck Anksiyete Envanteri puan ortalaması gebelikte 19.2±10.1 iken doğum sonrası 11.8±8.2 olarak saptanmıştır. Kadınların %50.7'sinin gebelik dönemi, %36.6'sının da doğum sonrası Epidemiyolojik Araştırmalar Merkezi Depresyon Skalası puanı 16 ve üzerinde bulunmuştur. Gebelik ve doğum sonrası depresyon düzeyi ile doğum sonrası anne-bebek bağlanması arasında negatif bir ilişki olduğu (sırasıyla r=0.174, p=0.009; r=0.221, p=0.001) saptanmıştır. Gebelikteki anksiyete düzeyi ile prenatal ve doğum sonrası anne-bebek bağlanma düzeyi arasında ilişki olmadığı, doğum sonrası anksiyete düzeyi ile doğum sonrası anne-bebek bağlanma düzeyi arasında ise negatif bir ilişki belirlenmiştir (r=0.151, p=0.023). Prenatal bağlanma düzeyi arttıkça doğum sonrası anne-bebek bağlanma düzeyinin de arttığı saptanmıştır. Stresle başa çıkmada kendine güvenli yaklaşım tarzını kullanma ile kadınların gebelik dönemi bağlanma düzeyi arasında pozitif ilişki belirlenmiştir (r=0.299, p=0.000). Kadınların iyimser yaklaşım tarzını kullanmaları ile gebelik dönemi ve doğum sonrası anne bebek bağlanma düzeyleri arasında da pozitif ilişki saptanmıştır (sırasıyla r=0.242, p=0.000; r=0.167, p=0.012).Sonuç; gebelik dönemindeki anksiyete ve depresyon düzeyi doğum sonrası döneme göre daha yüksektir. Gebelik ve doğum sonrası depresyon düzeyi ile doğum sonrası anksiyete düzeyi doğum sonrası anne-bebek bağlanmasını olumsuz etkilemektedir. Prenatal bağlanma düzeyi arttıkça doğum sonrası bağlanma düzeyi de artmaktadır.

This study was conducted with aiming to determine level of mother-baby bonding and influencing factors during pregnancy and postpartum period, to examine relationship between bonding level during pregnancy and postpartum period.This is a descriptive cross-sectional study. This study has been done from 1st of March to 1st of September 2013 with twelve districts who has different socioeconomic structure which was selected by simple random sampling method in the form of home visits with 227 pregnants.According to finding of this study, the mean Prenatal Attachment Inventory scores of the pregnant women was 57.1±11.5, mean scores of Mother-to-Infant Bonding Scale was 1.2±1.5; hile mean Beck Anxiety Inventory scores was 19.2±10.1 during pregnancy it was determined as 11.8±8.2 in postpartum period. The Center for Epidemiologic Studies Depression Scale score was found to be 16 and over in 50.7% of them during pregnancy and 36.6% of them during postpartum period. A negative association was found between depression level during pregnancy and postpartum period with mother-baby bonding in postpartum period (respectively, r=0.174, p=0.009; r=0.221, p=0.001). Although no association was found between anxiety level during pregnancy with prenatal and postpartum mother-baby bonding level, a negative relations was found between anxiety level and mother-baby bonding level in postpartum period (r=0.151, p=0.023). It was found that the prenatal bonding level increase, the level of postpartum bonding is also increased. A positive association was found between use of self-confident approach in coping with stress and bonding level during pregnancy also between use of optimistic approach and mother-baby bonding level during pregnancy and postpartum period (respectively r=0.299, p=0.000; r=0.242, p=0.000; r=0.167, p=0.012).In conclusion; anxiety and depression level was higher during pregnancy than postpartum period. Depression level during pregnancy and postpartum period and anxiety level were negatively effecting mother-baby bonding in postpartum period. The prenatal bonding level increase, the level of postpartum bonding is also increased.