Liderlikte duygusal zeka (liderlik özellikleri ile duygusal zekalı liderlere ulaşılması) Türk silahlı Kuvvetlerinde örnek bir uygulama

Abstract

Ill ÖZET Bu çalışmanın temel amacı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde görev yapan subayların duygusal zeka seviyelerinin ölçülmesi ve temel-alt boyutlarının incelenmesidir. Böylece duygusal zekanın sergilenen askeri liderlik davranışları üzerindeki etkileri araştırılmaktadır. Araştırmanın bir diğer amacı ise duygusal zekayı etkileyebileceği öngörülen çeşitli kişisel değişkenler ile etkili liderlik davranışları için gerekli olan tüm temel yetenek ve becerileri içerdiği ileri sürülen duygusal zeka ve açılımları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Öncelikle farklı liderlik davranışları konusundaki kuramsal yaklaşımlar özetlenmiştir. Kuramsal yaklaşımlar doğrultusunda duygusal zeka yeteneklerinin farkında olan bir liderin, ancak liderlik davranışlarını etkili biçimde sergileyebileceği belirlenmiştir. Duygusal zekanın, askeri liderlik üzerindeki etkilerinin incelenebilmesi maksadı ile 88 ifadeden oluşan duygusal zeka anketi 225 kişiye uygulanmıştır. Uygulama sonunda 213 tanesi değerlendirilmeye alınmıştır. Yapılan araştırma sonunda, KKK'lığı bünyesinde görev yapan farklı yaş gruplarındaki subayların toplam duygusal zekaları, temel boyutları ve açılımları arasında istatistiksel açıdan bir farklılık gözlemlenmemiştir. KHO mezunu subayların ise toplam duygusal zeka seviyeleri ve kişisel beceriler, kişiler arası beceriler, genel ruh durumu temel boyutları ile duygusal benlik bilinci, kendini gerçekleştirme, empati, bireyler arası ilişkiler açılımları yönünden diğer kaynaklardan gelen subayların gerisinde olduğu tespit edilmiştir. Askeri kaynak değişkenin, uyumluluk ve stresle başa çıkma temel boyutları ve açılımları üzerinde ise bir etkisi yoktur. Rütbe değişkeni ile toplam duygusal zeka arasında pozitif bir ilişki vardır. Rütbe arttıkça toplam duygusal zeka ve kişisel beceriler, kişiler arası beceriler, uyumluluk, genel ruh durumu gibi temel boyutlar ile kendine güven, bağımsızlık dışındaki tüm alt boyutların da arttığı gözlemlenmiştir. Rütbe değişkeninin stresle başa çıkma temel boyutu ve açılımları üzerinde bir etkisi yoktur. Medeni durum, çocuk sahibi olup olmama ve eşin iş durumu değişkenleri ise toplam duygusal zeka, temel boyutları ve açılımları yönünden herhangi bir farklılık yaratmamaktadır.

IV ABSTRACT Main purpose of this study is to measure the emotional intelligence level and examine the basic-sub dimensions of emotional intelligence of Turkish Land Forces officers. Thus the impacts of emotional intelligence level on military leaderhip behaviors is studied. The other purpose of the study is to investigate the relation between personel variables which are presupposed that have effects on emotional intelligence and its expansions which are claimed to include all necessary talents and skills for effective leadership behaviors. Taking precedence, theoretical approaches concerning various leadership behaviors are summarized. In direction of theoretical approaches, a leader who is aware of emotional intelligence talents, just defined to exhibit effective leadersip behaviors. In order to study the effects of emotional intelligence upon military leadership, EQ questionnaires, consists of 88 questions each, were applied to 225 subjects. It was resulted that 213 of them is worth to be evaluated. In the end of application, Turkish Land Forces officers while KHO graduates are tend to stay behind of officers who come from other sources under the subjects of total emotional intelligence level and intrapersonal functioning, interpersonel skills, general mood situation basic dimensions and emotional self-awareness, self-actualization, empathy, interpersonal relationships sub-dimensions. Military source variable has resulted to have no effect on adabtability and stress management basic dimensions and on components. There is a positive relation between rank variable and emotional intelligence. The fact that is as the rank increases, total emotional intelligence and intrapersonal functioning, interpersonel skills, adabtability, general mood basic dimensions and all sub- dimensions except self regard, independence are observed to increase as well. There is no relation between rank variable and stress management dimension, its sub-dimensions. Marital status, having a child or not, having a job of a spouse or not variables do not give rise to any change in total emotional intelligence, basic dimensions and expansions.