Orta ve Güney Anadolu`da yetişkin kafa iskeletlerinde pterion tipleri ve morfometrisi

Abstract

Pterion; os frontale, os parietale, os temporale'nin pars squamosa'sı ile os sphenoidale'nin ala major'u tarafından fossa temporalis'te meydana gelmiş genellikle düzensiz H harfi şeklindeki sutural yapıdır. Pterion tipleri sphenoparietal, frontotemporal, epipteric, stellate olmak üzere 4 tip olarak belirlenmiştir. Pterion; a. meningea media'nın ramus anterior'u, a. cerebri media, Broca'nın motor konuşma alanı, insula'nın ön ucu ve sulcus lateralis'in başlangıcını işaret eder. Pterion; bu bölgede oluşan önemli patolojilere yapılan cerrahi ve mikrocerrahi girişimlerinde yaygın biçimde kullanılan cranium dışı belirleyici noktadır. Pterion ayrıca arkeolojik ve adli örneklerde yaş ve cinsiyet tayini amacıyla kraniyal yapı kapamaları metodolojisinde yaygın olarak kullanılır.Bu araştırmada; Orta ve Güney Anadolu popülasyonuna ait yetişkin kafa iskeletlerinde ki pterion tipleri ve belirli özel noktalara olan uzaklıkları hesaplanarak daha önce yapılmış olan farklı popülasyonlar üzerindeki çalışmalarla karşılaştırılarak literatürde bu alanda yapılan çalışmalara katkıda bulunmayı amaçladık.Bu çalışmada, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü ile Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı ve Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Laboratuarlarında bulunan yetişkin 75 kafa iskeletinden, iki taraflı 150 pterion değerlendirilmiştir. Bunların 47 adeti erkeklere, 28 adeti kadınlara aitti.Cinsiyet gözetilmeden yapılan pterion sınıflandırmasında; sphenoparietal tip % 82, frontotemporal tip % 4.66, epipteric tip % 10.66, stellate tip % 2.66 oranında gözlemlenmiştir. Erkeklerde; sphenoparietal tip % 84.04, frontotemporal tip % 5.31, epipteric tip % 8.51, stellate tip % 2.12 oranında belirlenmiştir. Kadınlarda; sphenoparietal tip % 78.57, frontotemporal tip % 3.57, epipteric tip % 14.28, stellate tip % 3.57 oranında bulunmuştur. Pterion ile belirlenen noktalara ait uzaklık parametrelerinden elde edilen veriler SPSS (Ver:22.0) programında değerlendirilerek, bu konuda farklı popülasyonlarda yapılan çalışmalarla karşılştırılmıştır.

Pterion is an irregular H letter shaped sutural confluence in the temporal fossa formed by frontal, parietal, great wing sphenoid and temporal squama. Pterion classified in 4 types as; sphenoparietal, frontotemporal, epipteric and stellate.The pterion represents; anterior branch of the middle meningeal artery, middle cerebral artery, Broca's motor speech area, insula and stem of the lateral(Slyvian) cerebral sulcus. This pterion junction has been used as a common extra-cranial landmark for surgeons in microsurgical and surgical approaches towards important pathologies of this region. The pterion also commonly used in cranial structure closure methodology as an important guide for age estimation and sex determination in archeologically and forensic specimens.In this study our aim; determine pterion types and estimate distances between pterion and some special landmarks and been contributed to literature as compared this datas with studies in other populations. This study was conducted 75 adult skulls (both sides 150 pterion) which is gathered from Department of Anthropology, Faculty of Letter and Department of Anatomy, Faculty of Medicine, Cumhuriyet University and Department of Anatomy, Faculty of Medicine, Erciyes University in which number of 47 belong men, number of 28 belong the women.Regardless gender, pterion types observed as ; sphenoparietal type % 82, frontotemporal type % 4.66, epipteric type %10.66, stellate type % 2.66. Pterion types observed as; sphenoparietal type % 84.04, frontotemporal type % 5.31, epipteric type % 8.51, stellate type %2.12 in men skulls. Pterion types observed as; sphenoparietal type % 78.57, frontotemporal type %3.57, epipteric type % 14.28, stellate type % 3.57 in women skulls.The data obtained from distances between pterion and some special structures analyzed with SPSS (Ver:22.0) and compared with studies in different populations.