Kırım kongo kanamalı ateş hastalığında oksidatif, nitrozatif ve glikozatif stres düzeyleri

Abstract

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) kene üzerinde taşınan bir arbovirüs olan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Virüsünün neden olduğu ve aniden başlayan yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, sırt ve karın ağrısıyla karakterize bir hastalıktır. KKKA patogenezi günümüzde halen tam olarak açığa kavuşturulmamıştır.KKKA birçok yönden Sepsis ile benzerlik gösterir. Endotelyum enfeksiyonu Sepsis' de olduğu gibi, KKKA patogenezinde de önemli bir role sahiptir. Sepsis şiddetli oksidatif stres ve dengesiz oksideredüksiyon reaksiyonları ile karakterizedir.Reaktif oksijen türleri (ROS) ve reaktif nitrojen türleri (RNS) organizmalarda normal metabolik süreçlerin yan ürünleri olarak oluşmaktadır. ROS/RNS'nin aşırı üretimleri ve bunları ortadan kaldırmak için antioksidan savunma sistemlerinin kapasitesini aştığında, böyle bir dengesizlik hücresel bileşenlerin (DNA, proteinler, lipitler ve şeker), oksidatif/nitrosatif/glikosatif hasarına neden olabilir ve bu oksidatif/nitrosatif/glikosatif stres olarak adlandırılır. ROS/RNS kendileri çok reaktif ve çok kısa yarılanma ömrüne sahip olduğundan dolayı, doku ya da vücut sıvılarında bunların doğrudan saptanması genellikle pratik değildir. Bu nedenle oksitlenerek/nitrosatiflenerek değişmiş biyolojik örneklerdeki DNA, proteinler, lipitler ve şekerlerde, ROS/RNS'nin söz konusu olduğu hastalıklarda biyomarkırları tespit etmek gerekmektedir.KKKA de oksidatif/nitrosatif/glikosatif stres biyomarkırlarının düzeylerinin incelenmesi, hastalığın seyir evrelerindeki durumlarının araştırılması, hastalığın patogenezi ve tedavisinde elde edilen sonuçlardan faydalanılması amaçlanmıştır.

Crimean-congo hemorrhagic fever is a tick-borne disease caused by the arbovirus and characterized by a sudden onset of high fever, severe headache, dizziness, back and abdominal pains. The exact pathogenesis of CCHF has not been clarified yet.CCHF shows similarity with sepsis in many aspects. The infection of endotelium plays an important role in the pathogenesis of CCHF and in sepsis. Sepsis is chacterized by severe oxidative stress and imbalance in oxidoreduction reactions. Reactive oxygen species (ROS) and reactive nitrogen species (RNS) occur as side products of normal metabolic processes. When the over produced ROS and RNS exceed the capacity of the defense mechanism which eliminates these metabolits, this can cause oxidative/ nitrosative/ glucosative damage of cell components and is called oxidative/ nitrosative/glucosative stress. Since the high reactivity and short half life of ROS/RNS, it is not practical to quantify these metabolits in tissues or body fluids. Therefore in diseases related with ROS/RNS, it is required to measure the levels of biomarkers of DNA, proteins, lipids and glucoses in altered biological samples with oxidation and nitrosation.In this study we aimed to measure the levels of oxidative, nitrosative, glucosative stress biomarkers in CCHF and to investigate the relationship between these levels and the course of the disease. The results of this study may shed light into understanding of unclear pathogenesis of the disease and developing better treatment strategies.