Hekim ve hemşirelerin hasta güvenliği kültürü algılarının değerlendirilmesi: Sivas Numune Hastanesi örneği

Abstract

Sağlık kurumlarında hasta güvenliğinin sağlanması için öncelikle hasta güvenliği kültürünün oluşturulması gerekmektedir. Hasta güvenliği kültürü, hasta güvenliğinin kurumun en öncelikli konusu ve ortak değeri olarak kabul edilmesini ifade etmektedir.Bu çalışma, hekim ve hemşirelerin hasta güvenliği konusundaki algılarının ve hasta güvenliği kültüründe rol oynayan faktörlerin önem düzeylerinin saptanması amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 20 Aralık 2015-20 Şubat 2016 tarihleri arasında Sivas Numune Hastanesi'nde çalışan 288 hekim ve 617 hemşire oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, aynı tarihler arasında hastanede çalışmakta olan ve araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 93 hekim ve 187 hemşire oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` ve AHRQ (Agency for Healthcare Research and Quality) tarafından hazırlanan `Hasta Güvenliği Kültürü Hastane Anketi ` ile toplanmıştır. Bodur ve Filiz (2010) tarafından Türkçe' ye uyarlanan ve geçerlilik güvenilirlik çalışması yapılan ölçek 5'li likert tipindedir ve 10 alt boyuttan oluşmaktadır. Verilerin değerlendirilmesi SPSS 22 programında yapılmış olup Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, Spearman Korelasyon Katsayısı ve Frekans Testleri ile karşılaştırmalar yapılmıştır.Katılımcıların genel olarak hasta güvenliği kültürü algısının (X=3,25) orta düzeyde olduğu saptanmıştır. En olumlu değerlendirilen alan `üniteler arası ekip çalışması` (X=3,89) alt boyutu olmuştur. Hemşirelerin `hataların raporlanma sıklığı` alt boyutuna ilişkin algıları hekimlerden daha yüksektir. Ayrıca kadınlar `güvenliğin kapsamlı algılanması` alt boyutunda erkeklerden daha yüksek bir puan ortalamasına sahiptir.Çalışmaya katılan personellerin hasta güvenliği kültürü algılarının istenilen seviyede olmadığı saptanmıştır. Hasta güvenliğinin kurumun öncelikli konusu olması, hasta güvenliğine ilişkin eğitim programlarıyla hekim ve hemşirelerin hasta güvenliğiyle ilgili farkındalığının arttırılması ve orta düzeyde olan hasta güvenliği kültürü algısının geliştirilerek yüksek düzeylere çıkarılması önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Hasta Güvenliği, Hasta Güvenliği Kültürü, Hastane, Hekim, Hemşire

In order to provide patient safety in health institutions, firstly patient safety culture should be established. The culture of patient safety refers to the acceptance of patient safety as the highest priority and common value of the institution.This study was conducted as a descriptive study to determine the importance levels of physicians and nurses' perceptions of patient safety and the factors that play a role in patient safety culture. The population of the research consists of 288 physicians and 617 nurses working at Sivas Numune Hospital between December 20, 2015 and February 20, 2016. The sample of the study consists of 93 physicians and 187 nurses working at the hospital between the same dates and agreeing to participate in the study. The data were collected through the `Personal Information Form`, prepared by the researchers, and the `Patient Safety Culture Survey` This Survey, which was adapted to Turkish by Bodur and Filiz (2010) and whose validity reliability study was performed, is in the type of 5 point Likert scale and consists of 10 sub-dimensions. The data were evaluated in SPSS 22 program and compared with Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, Spearman Correlation Coefficient and Frequency Tests.Participants were found to have a moderate level of patient safety culture perception (X = 3.25). The most positively evaluated area was the `inter-unit team work` (X = 3.89). Nurses' perceptions of the `reporting frequency of errors` sub-dimension are higher than those of physicians. Furthermore, it was found that women had more positive perceptions about the `comprehensive perception of safety` sub-dimension.Perceptions of patient safety culture of the staff participating in the study were not at the desired level. It has been suggested that patient safety should be a primary issue for the institution, the awareness of employees about patient safetyviishould be enhanced through training programs on patient safety, and patient safety culture perception which is already at medium level should be improved and increased to high levels.Key Words: Patient Safety, Patient Safety Culture, Hospital, Physician, Nurse