Lise öğrencilerinin madde bağımlılığı profilleri, madde bağımlılığından korunma konusundaki öz yeterlikleri ve önleme konusundaki görüşleri

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de ve dünyada önemli bir sağlık sorunu olan madde bağımlılığının gençler arasında artması, madde kullanım yaşının ilköğretim düzeyine kadar düşmesi nedeniyle, lise öğrencilerinin madde bağımlılığı profilleri, madde bağımlılığından korunma konusundaki öz yeterlikleri ve önleme konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlandı.Araştırmanın evrenini Sivas İli Merkez'de bulunan 37 lisedeki 22623 öğrenci (11210 erkek, 11413 kız), örneklemini ise 911 öğrenci (485 kız, 426 erkek) oluşturdu. Araştırmanın verileri, Bilgi Formu, Ergenler İçin Madde Bağımlılığından Korunma Öz Yeterlik Ölçeği ve Madde Bağımlılığı Konusundaki Görüşleri Belirleme Anketi ile toplandı. Verilerin analizinde Frekans dağılımı, Varyans Analizi, Student's t Testi, Khi Kare testi, Korelasyon Analizi ve Lojistik Regresyon Analizi kullanıldı.Çalışmaya %53.2'si kız, %46.8'i erkek, %58.2'si 14-16 yaş grubunda olmak üzere toplam 911 öğrenci katılmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilerin %38.7'si kendisinde veya çevresinde madde kullanımının olduğunu bildirmiştir. Kullanılan maddeler ise %32.8 sigara, %6.8 alkol, %2.1 bonzai, %1.6 bally %0.7 esrar, %0.4 ecstasy olarak bildirilmiştir. Öğrencilerin kendisinde ve çevresinde madde kullanım öyküsü olanların öz yeterlik ölçeği puan ortalaması 97.77±19.39 iken, kendisinde ve çevresinde madde kullanım öyküsü olmayanların öz yeterlik ölçeği puan ortalaması 102.24±18.51 olup, aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.01). 17+ yaş grubundaki öğrencilerin madde kullanma riski kullanmayanlara göre 1.46 kez, hastalık öyküsü olanlarda olmayanlara göre 0.53 kez fazladır.Çalışmanın sonucunda; madde bağımlılığından korunmada öz yeterliliği düşük, 17+ yaş grubunda, herhangi bir hastalığa sahip, meslek lisesinde okuyan, parçalanmış aile yapısı olan, kendini saldırgan olarak tanımlayan, babasının eğitim düzeyi düşük, aile ilişkisi kötü, okul yaşantısından memnun olmayan ve akademik başarısı düşük olanların maddeye başlama risklerinin daha fazla olduğu saptanmıştır.

In this study, it wasaimed to evaluate the high school students' opinions on the drug abuse profiles, their self-efficacy in terms of prevention from drug abuse and its prevention because of the increase in drug addiction, an important health problem in Turkey and in the World among young people, and the fact that drug abuse is becoming more common among children during primary education.There search included 22623 students (11210 males, 11413 females) in 37 highs chools in Sivas Provincial Center and 911 students (485 females, 426 males) were selected to participate in the study. The data were collected using Personal Information Form, the Questionnaire for Determining the Opinions on the Drug Abuse Prevention Self-Efficacy Scale and Substance Abuse Scale for Adolescents. Frequency distribution, variance analysis, Student's t test, Chisquare test, correlation analysis and logistic regression analysis were used in the analysis of the data.A total of 911 students participated in the study, with 53.2% of them were female, 46.8% were male. 58.2%of them were in the 14-16 age group. 38.7% of the students who participated in the study reported that they them selves were using a drug or substance or knew somepers using them. 15.1% of the students had drug abusing friends and the fathers of 14.6% of the students and 2.6% of the students them selves were abusing the substances. The substances used were cigarettes (32.8%), alcohol (6.8%), bonzai (2.1%), bally (1.6%) and .The means core of self-efficacy scale for students and those around them who had a history of drug abuse was 97.77 ± 19.39, while the score of self-efficacy scale for those with out that was 102.24 ± 18.51. Self-efficacy scale mean score was significantly higher (p <0.05) among those with out a history of drug abuse in them selves and around them. The drug abuse risk of the students in 17+ age group was 1.46 times higher than those who did not use a drug or substance. In terms of the disease history, the risk of participants who used the substance them selves and had pers using them around them selves, was 0.53 times higher than those who did not have such a history.The studys showed that the students whose self-efficacy is low in terms of protection against drug abuse, those in 17+ age group, the presence of anyillness, the males, the students in the vocation al high school, the broken family structure and those who defined them selves as aggressive, the fathers having low education level,poor family relation ships, dissatis faction with the school life and the low academic success had greater risks (p <0.05).