1980 sonrası savunma harcamalarının Türkiye ekonomisi üzerine etkileri

Abstract

Savunma bir ihtiyaç, savunma harcamaları bu ihtiyacı karşılamak için yapılan ödemelerdir. Ülkeler tarih boyunca ilk olarak savunma ihtiyaçlarını gidermek için uğraşmışlardır. İlkel toplumlardan modern toplumlara kadar her aşamada imkanlar ölçüsünde savunma her zaman ilk ve vazgeçilemez bir hizmettir. Ülkelerin savunma için yaptıkları harcamaları etkileyen birçok değişken vardır. Bu değişkenler; ülkenin jeopolitik konumu, çevre ülkelerle ve diğer ülkelerle olan siyasi ilişkileri, ülkenin kendi dinamikleri içinde ülke içi tehditleri (PKK terörü gibi), milli geliri, savunmaya verdiği önem vb. gibi sebepler bunlardandır. Türkiye savunmaya Cumhuriyet tarihi boyunca her zaman diğer ülkelerden daha fazla harcama yapmıştır. Bu harcamaların toplam harcanabilen bütçe içindeki oranı sadece son 6 yılda düşmüştür. Savunma harcamalarının içeriği; bütçe, savunma sanayi destekleme fonu harcamaları ve Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı harcamalarıdır. 1980-2006 yılları arasında bütçe kaynaklı savunma harcamalarının Türkiye'de ekonomik büyümeyi ne yönde ve ne derecede etkilediğini araştıran çalışmada, 2000 yılından sonra normal dağılımı bozan uç değerler bulunmuştur. Böyle bir durum ancak trend değişikliği olması durumunda ortaya çıkabilir. Bu da göstermektedir ki hükümet değişikliği ve AB sürecinde yapılanmaların sonucunda askeri harcamalardaki azalma ekonomik büyümeyi sanıldığı gibi olumlu etkilememiştir, 2000 yılından sonra savunma harcamaları ile ekonomik büyüme arasında ilişki negatife dönmüştür.

Defense is a need, spending expenditures for defense is to provide this need. All countries, entire of their history, have given the preference to provide their own defense in the first place. From primitive societies to modern societies, defense has become the most integral issue. All countries have several changes when spending expenditures for defense. All these expenditures depend on; the location of the country, neighborhood, threats from inside (such as P.K.K terrorism), political relationships with other countries, and the importance of defense. Turkish government have invested more money and paid more attention than other countries when it comes to defense entire of its history. However, all these expenditures for defense have been lowered in the last six years. Expenditures for defense is included in the following manner; budget, industrial defense support fund expenditure, and Turkish Army Association expenditures. 0n a research about ?how did the defence expenditures affect (from budget) Turkish economic growth between 1980-2006 years? have gotten some extremity values wihich break regular dispersion after 2000 year values. This kind of difference could only occured with a change of trend. Thus clearly shows that the decrease on defence expenditures which is related to the change of goverment on 2000 year and the European Union Process did not affect the economic growth positively. In fact, the relationship between defence expenditures and the economic growth has been turned negative.