İşletmelerde maliyet minimizasyonu açısından kısıtlar teorisi uygulamaları

Abstract

İşletmelerin faaliyetlerini sürdürürken davranışsal, yönetsel, kapasite, pazar ve lojistik alanlarında karşılaştıkları kısıtları vardır. Bu nedenle ki, Kısıtlar Teorisi (Theory of Constraints), işletme performansını etkileyen kısıtları konu edinmiş bir yönetim felsefesidir. İşletmelerin hedeflerine ulaşmasını engelleyen bu kısıtları belirlemek ve ortadan kaldırmak için gerekli değişiklikleri uygulamayı amaçlayan bir yönetsel disiplin olarak ortaya konmuştur. Bu teori, işletmeleri bağımsız süreçler birlikteliği yerine bütün bir sistem olarak ele alır ve arzulanan hedeflere ulaşılması için işletme kısıtlarının belirlenmesi ve bu kısıtların birlikte ele alınarak ortadan kaldırılabilmeleri amacıyla bütünleşik bir çaba sarf edilmesi gerekliliğini savunur.İşletmelerin üretim sürecinde yaşadığı her kısıt, giderilmesi veya işletmeler açısından optimum hale dönüştürülmesi gereken bir darboğaz olarak kabul edilir. Darboğazlar (Bottlenecks), işletmelerin üretim kapasitelerini sınırlayan unsurlardır. Başka bir ifade ile üretim hattında üretime katkıda bulunan birimlerden birinin diğerlerinden farklılık göstererek üretim kapasitesini sınırlandırması sorunudur. Üretim süreçlerini darboğazlar belirler. Bu nedenle kısıtlar teorisi, darboğazları, işletmenin hedeflerine giden yolda önemli bir engel olarak tanımlamıştır.Maliyetlerini düşürmek isteyen yani maliyet minimizasyonu (Cost Minimization) sağlamak isteyen işletmeler öncelikle varolan yapılarını yeniden gözden geçirmeli ve satın alma, üretim, pazarlama, stoklama, yönetim gibi temel birimlerinde maliyetlerini arttıran unsurları tespit etmelidir. Bu maliyet arttırıcı unsurlar işletmenin darboğazlarını oluşturacaktır. İşletmenin darboğazları giderildiğinde ise maliyetler bundan etkilenecek ve değişime uğrayacaktır.Çalışmada bir üretim işletmesinde varolan kısıtların giderilmesinin, o işletmenin maliyet giderlerini ve ürün maliyetlerini nasıl etkilediğinin tespiti yapılmış, bunun yanı sıra kısıtların giderilmesi durumunda üretim verimliliğinin ve işletme karlılığının ne ölçüde değiştiği ortaya koyulmuştur.

While corporates continue their activities, they meet with behaviour, management, capacity, marketing and logistic constraints. That?s why Theory of Constraints is a management philosophy which deals with the constraints that effect corporate performance. It has been brought up as a managment dicipline to reveal and to remove the constraints that prevent the corporate from its targets. Instead of taking corporates as independent process units, theory takes them as united systems and defends that to determine and eliminate corporates? constraints an integrated effort should be taken.Every constraint, struggled by corporate in the production process is evaluated and accepted as a Bottleneck which must get into optimum variation. Bottlenecks are the elements that limit the production capacity. Bottlenecks determine the production process. For this reason, Theory of Constraints define the bottlenecks as an important difficulty on the road to the target.The corporates which want to downsize and minimize its cost, first of all, must scrutinize its ongoing structures and establish the cost inceasing points in the basic units like purchasing, production, marketing, stocking and managment. This cost increasing points will be Bottlenecks. When the Bottlenecks are removed, cost will be effected and get into an optimum level.In the study, it has been ascertained how the product cost and corporate profit have been effected after bottlenecks are removed.