Vâhidî`nin Cinânü`l-cenân`ı (inceleme-metin)

Abstract

Vâhidî'nin Cinânü'l-cenân'ı adlı yüksek lisans tezinde, şair Vâhidî ile ilgili tespitler yapılarak edebî kişiliği ve sanat yönü belirlenmeye çalışılmıştır. Cinânü'l-cenân adlı eserin, tespit edebildiğimiz biri yazma diğeri matbu iki nüshası karşılaştırılarak nüshalar arasındaki farklar belirlenmeye çalışılmıştır. Tez üç bölümden oluşmaktadır.Giriş bölümünde, Vahidi'nin yaşadığı döneme ait kaynaklar taranarak şairin hayatı ve edebî kişiliği tespit edilmeye çalışılmıştır.Birinci bölümde, Cinânü'l-cenân'ın şekil ve muhteva yönünden kısaca incelemesi yapılmıştır.İkinci bölümdeyse, Cinânü'l-cenân'ın iki nüshası karşılaştırılarak mukayeseli bir trankripsiyonlu metni ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu bölümde, trankripsiyonlu metinden önce nüshalar tanıtılmış ve metnin kurulmasında izlenen yol ortaya konmaya çalışılmıştır. Son olarak metnin sonunda kısa bir dizin oluşturulmuştur.Bu tezle, iki nüshası olan ve içerisinde 228 vecizenin açıklaması bulunan eserin metni ortaya konulmuş; eserin ve şairinin Türk edebiyatı tarihi açısından değeri ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu yolla 16.yüzyıla ait eski şiirimizle ilgili yapılacak çalışmalara kaynak sağlanması amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler: 16.Yüzyıl Klâsik Türk Şiiri, Vâhidî, Cinânü'l-cenân, tasavvuf, vecize.

In this graduate degree thesis titled as Vâhidî?s Cinânü?l-cenân (Analysis-Text), some remarks were made about the Poet Vâhidî and his literary personality and artistic aspects were tried to be identified. The work named Cinânü?l-cenân has got two copies we could find. One is a handwritten manuscript and the other is the printed version. In this study, similarities were put forward by way of comparing the two copies mentioned above. The thesis consists of three chapters.In the introductory chapter, the life and literary personality of the poet were tried to be determined by scanning the written sources belonging to his period.In the first chapter, a brief analysis of Cinânü?l-cenân was made in terms of its form and content propertiesIn the second chapter, a comparative transcription text was prepared by comparing the two copies of Cinânü?l-cenân. In addition, the copies were introduced before the transcript text and methods were explained as to how the text was formed. Finally, a short index was placed at the end of the text.In this thesis, the text of the study which has definitions of 228 aphorisms and two copies was written and the value of the poet and his study was examined in the light of the history of Turkish literature. The thesis also aimed to be a written source of information for future studies about 16th Century Old Turkish poetry.Keywords: 16th Century Classic Turkish Poetry, Vâhidî, Cinânü?l-cenân, Islamic mysticism, aphorism.