Türkiye`de vergi denetiminin mükellefler üzerindeki etkisi (Manisa ili vergi mükelleflerinin denetime bakışı üzerine bir anket çalışması)

Abstract

Vergi, devletin kamu harcamalarının finansmanını karşılamak üzere toplumu meydana getiren kişi ve kurumlardan kazançlarına göre, karşılıksız ve zorunlu olarak aldığı ekonomik değerlerdir. Günümüz vergi sistemleri büyük ölçüde beyan usulüne dayanmaktadır. Bu usulde, mükellefler veya vergi sorumluları vergi matrahını kanunda belirtilen usuller çerçevesinde kendi hesaplayarak vergi dairesine beyanname ile bildirmektedir. Mükellef bu usulde aktif bir rol oynamaktadır. Bu nedenle mükellef tarafından beyan edilen vergi matrahının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı büyük önem taşımakta olup, bu durum ise etkin bir vergi denetimini zorunlu kılmaktadır. Vergi denetimi ise, vergi kanunlarında yer alan hükümlere uyulup uyulmadığını ve ödenecek verginin doğruluğunu araştırmak ve tespit etmek ve sağlamak üzere yapılır. Beyan edilen kazançların gerçeğe uygun olup olmadığı da ancak vergi denetimleri ile ortaya çıkmaktadır.Vergi idaresinin en önemli uygulaması vergi denetimidir. Denetimler, denetim birimlerinin yapısı ve denetmenlerin davranışları doğrudan mükellefin tutum ve davranışları üzerinde etkili olmaktadır. Denetim özellikle mükellefler üzerinde önleyici, düzeltici ve eğitici etkisiyle vergi kayıp ve kaçaklarını azaltmada önemli bir faktördür. Ayrıca denetim, mükelleflerin yasalara uygun davranmasını sağlayarak vergiye uyumun arttırılmasını sağlamaktadır.Bu çalışmada, vergi denetiminin teorik temelleri ele alınmış, vergi denetiminin Türkiye'deki tarihsel gelişiminden bahsedilmiş ve ülkemizde vergi denetiminin istenen düzeyde ve etkinlikte yapılmadığının nedenleri ve vergi denetiminin yeniden yapılandırılması için alınması gereken tedbirler üzerinde durulmuştur. Son olarak da vergi mükelleflerinin denetime bakışını ortaya koymak üzere Manisa Merkez İlçe'de 272 vergi mükellefini kapsayan bir anket çalışması yapılmıştır.

Taxes are economic values which are collected from people and corporations that compose the society in accordance with their incomes through being volunteer or compulsory to meet finances of public expenditure of the country. Systems are mostly based on procedure of declaration in present. In this procedure, taxpayers or people who are responsible for taxes compute the tax base within the framework of manners that are indicated in laws and they declare it to the tax office by return. Taxpayer is active in this procedure. For this reason it is very significant whether the tax base which is declared by the taxpayer reflects the facts or not. And this state necessitate an active tax audit. The tax audit is made to search and fix the accuracy of taxes which are paid and whether people obey the provisions or not and to provide it. Whether the incomes that are declared are right or not come out just tax audits.The most important application of tax administration is tax audit. These tax audits, the structure of control units and inspectors? manners influence the attitudes and manners of taxpayers directly. Tax audit is an important factor especially in reducing the loss of taxes and tax exiles with its effect of preventive , reformative and didactic on the taxpayers. Also the tax audit ensures increase in accommodation to the taxes by providing the taxpayers to act in accordance with the laws.In this study, theoretical bases of tax base is approached, it is mentioned about the historical progress of tax audit in Turkey and the reasons of not auditing the taxes in wanted level and efficiency and the precautions for restructuring the tax audit are emphasized. Finally a search including 272 (two hundred seventy two) taxpayers in Manisa County has been made to put forward the views of the taxpayers on the tax audit.