Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında vergi denetiminin etkinliği

Abstract

Ülkeler arasındaki vergi oranlarının farklılıkları ve vergi cenneti ülkeler tarafından düşük vergi oranları uygulanması, transfer fiyatlandırması yoluyla kârın bu ülkelere aktarılması imkanı sağlamaktadır. İşletmeler transfer fiyatlandırmasını hem işletme yönetimine destek sağlamak hem de vergi planlaması amacıyla kullanabilmektedir. İşletmelerde vergi planlama amacı daha ağır basan ve ?Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı? adı verilen bu vergi kaçırma yöntemi, ilişkili kişi ve kuruma düşük fiyattan mal satma veya söz konusu kişi veya kurumdan yüksek fiyattan mal satın alma yoluyla gerçekleştirilmektedir.Vergi beyan sisteminin geçerli olduğu vergi sistemlerinde beyanların doğruluğu etkin bir vergi denetim fonksiyonu ile sağlanmaktadır. Devletler transfer fiyatlandırmasına yönelik vergilenebilir geliri kavrama için yasal alt yapı oluşturmalarına karşın, etkin vergi denetiminin eksikliği nedeniyle, transfer fiyatlandırmasından dolayı önemli miktarda vergi kayıplarına maruz kalmaktadırlar.Bu çalışmanın amacı, transfer fiyatlandırmasını kavramsal ve teorik olarak incelemek, Türkiye ve bazı ülkelerdeki transfer fiyatlandırması düzenlemelerini ve ilgili vergi denetim uygulamalarını irdelemek ve ülkemizde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında vergi denetiminin etkinliği analiz etmektir. Etkinlik, transfer fiyatlandırması nedeniyle tahmini olarak kurumlar vergisi kayıplarının hesaplanması ile ölçülmeye çalışılmıştır. Tahmini olarak tespit edilen kurumlar vergisi kayıplarının miktarı, transfer fiyatlandırmasında vergi denetiminin etkin olmadığını göstermektedir. Transfer fiyatlandırmasının yol açtığı kurumlar vergisi kayıplarının en aza düşürülmesi için vergi denetiminde etkinliğin arttırılmasına yönelik tedbirlerin alınması gerekmektedir. Transfer fiyatlandırmasında vergi denetiminin etkinliğinin arttırılmasına yönelik olarak çalışmamızda ileri sürülen önerilerin dikkate alınması halinde kurumlar vergisi kayıpları azalacak ve doğrudan vergilerdeki artış vergi adaletinin teminine katkı sağlayacaktır.

The differences in tax rates within the countries and the application of lower tax rates by the tax paradise countries, has created possibilities for transferring profits to these countries by means of transfer pricing. Entities can use transfer pricing with the aim of both supporting company management and tax planning. This tax evasion method whose over-riding aim is tax planning, known as ?Disguised Profit Distribution by means of Transfer Pricing? is realized by selling goods from lower prices to related parties or by purchasing goods from these related parties from higher prices.In tax systems within which tax declaration system is valid, the truth of the tax returns has been provided by an efficient tax audit function. States, though in order to grasp taxable income have created legal infrastructure; with the reason of lack of efficient tax audit, they have been exposed to important tax losses due to transfer pricing.The aim of this study is to examine conceptually and theoretically transfer pricing, to explicate transfer pricing regulations and related tax audit applications in Turkey and some other countries and to analyze efficiency of tax audit in the disguised profit distribution by means of transfer pricing in our country. It has been tried to measure efficiency by calculating estimated tax losses due to transfer pricing. The amount of tax losses that are determined as estimation; has shown that tax audit had not been efficient in transfer pricing. In order to minimize corporate tax losses that occured due to transfer pricing, it is required to take precautionary measures oriented in increasing efficiency in tax audit. If the suggestions offered in our study related to increasing efficiency of tax audit in transfer pricing are applied, corporate tax losses will decrease and the increase in direct taxes will contribute to providing tax equity.