Süt işletmelerinde maliyet sistemi seçimi ve birleşik maliyet sistemi uygulaması

Abstract

İşletmeler, kendilerini bulundukları sektördeki rakiplerinden ayıran olumlu veya olumsuz özel nitelikleri ve farklılıkları göz önünde bulundurarak verimlilik elde etmeye çalışırlar.Bu durum işletmelere rasyonel karar alma zorunluluğunu getirmektedir. Bir işletme açısından karar süreçlerindeki rasyonelliğin ilk şartı girdi maliyetindeki bilginin sağlıklı ve gerçekçi olmasıdır. Sağlıklı ve gerçekçi bilgiye ulaşma zorunluluğu işletmeleri kendi özel niteliklerine uygun bir maliyet sistemi belirlemeye itmektedir.İşletmeler tarafından, kullanılan maliyet sistemleri, işletmenin, hedeflediği bir sonuca ulaşmak için ödediği bedelleri parayla ölçmesini sağlamasının yanında, işletme sahiplerine ve yöneticilerine işletme ile ilgili alınacak her türlü kararda ışık tutarak yardımcı olmaktadır.İşletmeler, maliyet sistemini belirlerken içinde bulundukları sektörün gerçeklerini, faaliyet alanlarını, üretim araçlarının kapasite ve verimliliğini, üretim biçimlerini, istihdam kabiliyetlerini ve çalışan performanslarını, tedarik yöntemlerini, yönetim gerçeklerini, pazar verilerini ve tabi olduğu hukuki kuralları dikkate alırlar. Maliyetlerin yönetim kararlarını nasıl etkilediklerini belirleyen araç ve tekniklerin toplamı olan maliyetleme sistemleri de ?mamullere, hangi giderler, ne zaman, nasıl yüklenecektir?? sorularının cevabını verir.İşletmeler de, geleceğe dönük sağlıklı kararlar verebilmek, verimli üretim ve pazarlama stratejileri ve politikaları belirleyebilmek, sağlıklı ve ölçülebilir planlamalar yapabilmek, mevcut durumunu finansal açıdan görünebilir kılabilmek, karlılığını artırarak devamlılığını sağlayabilmek için kendi özel yapısına uygun bir maliyet sistemi belirler.Yaptığımız bu çalışmada da süt sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin, kendi özel yapısı içerisinde nasıl bir maliyet sistemi uyguladığı ve nasıl bir maliyet sistemi kurması gerektiğine karar vermesi konusunu ele alınıp; işletmenin sağladığı verilerine dayanarak sipariş ve birleşik maliyet yöntemlerinin uygulaması yapılmıştır.Anahtar Sözcükler: Maliyet Muhasebesi, Süt ve Süt Ürünleri, Geleneksel Maliyet Sistemleri, Sipariş Maliyet Sistemi, Maliyet Dağıtımı: Birleşik ve Yan Ürünler

The business enterprises try to gain productivity considering the positive and negative special features that distinguishes them from their competitors in the sector.That condition imposes obligation for the business enterprises to give a rational decision. In terms of a business enterprise, the first condition of the rationality of the decision periods, the input cost should be right and realistic. The obligation to reach the right and realistic information forces the business enterprises to determine a cost system which is convenient with their special features. The cost systems which are used by the business enterprises not only provides the enterprise to measure the values paid to reach the target by money, but also sheds light on the business enterprises and assists to the owners and the managers in every decision to be taken.The business enterprises take into consideration the reality of the sector, facility areas, the capacity and the productivity of the product vehicles, production type, employment ability, employees? performances, supply method, management reality, market data and the legal rules that are bound by. The cost system which is the total of the vehicles and the techniques that determine the management decisions, gives the reply of ?which costs, when, how will be loaded? questions.The enterprises determines a cost system which is convenient for the special features, to give the right decisions, to determine productive production and marketing strategies, to make right and measurable plans, to appear the existing state financially, to increase the profit and provide persistance.In that study that we made, what kind of a cost system does a business enterprise which displays activity in dairy products- apply and what kind of a cost system should be set, are considered; based on the information that is provided by the enterprise, order and joint cost methods are applied.Key words:Cost accounting, Dairy Products, Traditional Cost Systems, Job Order Costing, Cost Allocation:Joint Products and Byproducts