BOA. TTD. 48 numaralı Saruhan Sancağı Piyadegân Defteri`nin transkipsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Yaya ve Müsellemler, Osmanlı Devletinin kurulduğu sıralarda artan asker ihtiyacını karşılamak üzere, Orhan Bey döneminde oluşturulmuş ilk düzenli ordudur. Kuruluş yıllarında gönüllülerden ibaret olan Osmanlı askeri kuvveti yerini artık bu birliklere bırakmıştır. Yaya ve müsellem teşkilatının ilk kuruluş yıllarında sefer zamanı devletten ulufe alan askerler, barış zamanlarında ulufeleri verilmediği için, kendi işlerinden sağladıkları ile geçinmekteydiler. Bu devrede devletin hassa askeri olarak hizmet eden yaya ve müsellemler, yeniçeri ocağının kurulması ile bu özelliklerini yitirmişlerdir. Bundan sonra yayalara bir çiftlik yer verilirmiş buna karşılık şer'i ve örfi vergilerden muaf tutularak askerî statüye geçmişlerdir. Bu şekilde Anadolu ve Rumeli'nin pek çok yerinde yaya ve müsellem teşkilatı kurulmuş olup, ocağın insan kaynağı daha ziyade Anadolu ve Rumeli'deki Yörük taifesinden oluşmaktaydı. Nöbetleşe sefere eşen yayaların işlerini takip etmek ve çiftliklerin faaliyetlerini sürdürmek üzere çiftlikte yaşayan yamakları vardır. Yamaklar büyük çoğunlukla aile üyelerinden oluşmakta ve onlar da sıraları gelene kadar seferde olan yayanın ihtiyaçlarını karşılamaktaydı. Yaya ve müsellem olanlara çiftlik verilmesi orduya olan ilgiyi arttırmış çiftlik ile yaya ve yamak sayıları gün geçtikçe çoğalmıştır. Zamanla devlet sınırlarının genişlemesiyle artık eski işlevini yerine getiremeyip, sefere gitmek yerine çiftliğinde kalıp ziraatla uğraşmaları üzerine yeniçeri ocağının da kurulmasını takiben teşkilat eski önemini yitirmiş ve merkezi ordu olmaktan çıkıp eyalet askeri statüsüne geçirilmiştir. Bu dönemden sonra geri hizmete alınarak yol yapımı, köprü inşaatı, suyolu tamiri gibi ordu için çok önemli diğer işlerle uğraşmaya başlamışlardır. İncelenen defter teşkilatın henüz askeri özellikte olduğu yıllara denk geldiğinden önem arz etmektedir.

Yaya and Müsellem wich were consisted first center army of the state Ottoman in the period of Orhan. Yaya and Müsellem were founded in order to meet the needs growing of the state. The Ottoman military force was formed from voluntrees of the first periods. The Ottoman military force has left nolonger these troops of place. Yaya and Müsellem initially received ulufe from treasure. After Janissary emerged forefront in time of war, Yaya and müsellem went to war.Yaya and Müsellem were allocated to themselves farm at peace time when they were engaged in with their farms. Every four to seven people were given of a farm at this second stage whereas the soldires did not exempt from şer?i and örfî taxes. They pass military statüs. Many parts of Anatolia and Rumeli were consisted in this way Yaya and Müsellem quarries source of this military unlon consisted nomad troop. Yaya would go to war as in alternately. There were stooge of Yaya who live on the farm in order to feed them. Stooges consisted farm a thumping majority family members. Yaya and Müsellem whose farm were given hence the army led to an increase. The numbers of farm, yaya and stooge have increased everyday. Janissary quarry was founded when the army of yaya has not fulfilled the task of yhe farmer. Janissary quarry was angaged in with agricultural instead of war. This janissary quarry last its importance janissary quarry military status. After this period the army was started to tussle this jobs comprised construction of bridge, repair of waterway and construction jobs. The document has been investigated during his years of military characteristics of the organization . therefore is to presented important.