Türkiye`de enerji üretiminin ekonomik büyümeye etkisi

Abstract

Enerji, üretim sürecinde kullanılması zorunlu bir girdidir ve insanlığın daha yüksek yaşam standardını yakalayabilmesi için ihtiyaç duyulan bir hizmet aracı olup, ekonomik ve sosyal kalkınmanın temeli olarak görülmektedir. Türkiye son yıllarda yeni enerji kaynakları arayışı içerisindedir. Çünkü ekonomik büyüme ile birlikte artan enerji talebi sorununu çözmek zorundadır. Bu sorunların çözümünde başvurulacak politikalar için ortaya çıkarılması gereken enerji ve ekonomik büyüme ilişkisi, çalışmada teorik ve ekonometrik açıdan incelenmiştir. Çalışmada, dünyada ve Türkiye'de yapılmış ampirik çalışmalar olanaklar ölçüsünde araştırıldıktan sonra, 1975-2010 yılları arasında Türkiye'de elektrik enerjisi üretimi, ithalatı ve tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki Vektör Otoregresif (VAR) Model uygulanarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular, elektrik enerjisi üretimi, tüketimi ve ithalatından ekonomik büyümeye; elektrik enerjisi tüketimi ve ithalatından ise elektrik enerjisi üretimine doğru bir nedenselliğin olduğu yönündedir. Ekonomik büyümeyi uzun dönemde kendisinden sonra en çok etkileyen değişkenin elektrik enerjisi tüketimi olduğu ve ekonomik büyümenin, elektrik enerjisi ithalatı ve elektrik enerjisi üretimi şoklarınca da ifade edildiği yönünde sonuçlara ulaşılmıştır.

Energy is an input that must be used in the production process and is a service tool which humanity needs reaching a higher standard of living, seen as the basis for economic and social development. Turkey seeks new energy sources in recent years. Because Turkey has to solve the problem of the increasing demand for energy as a result of economic growth. In this study, the relation which is needed to be revealed between energy and economic growth has been examined theoretically and econometrically for policies applied to solve this problems. In the study, after the emprical researches made both in Turkey and in the world have been studied, the relationship among the production of electric energy, energy consumption, energy import and economic growth in Turkey between 1975-2010 has been examined applying Vector Autoregressive (VAR) Model. According to the findings, there is a tendency of causality from production of electric energy, consumption and imports to economic growth; from consumption of electric energy and imports to production of electric energy. It has been concluded that in the long run the most important variable influencing economic growth, apart from itself, is the consumption of electric energy and economic growth is expressed by the shockings of electric energy imports and production.