Urban pattern and housing typology of damascus: Postwar projections for social sustainability and residential place-making

Abstract

Suriye'de süren savaş Şam'ın savaş bölgelerinde özellikle Al-Ghouta'da kentin merkezini çevreleyen enformel yerleşim bölgelerinde büyük hasara yol açmıştır. Gelecekte hasar görmüş alanların yeniden inşası ve yeni konut projelerinin gerçekleştirilmesi söz konusudur. Bu süreçte yerel çevre ve kaynaklarla uyumlu, yüksek nüfusu barındıracak ve bölge insanını iyileştirme, savaşın yaralarını sarma potansiyeli taşıyan planlama prensiplerinin ve konut tasarımlarının geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Suriyeliler şüphesiz savaş sona erdikten sonra barınabilecekleri bir 'yuva'ya, güvenli bir limana, bir başka deyişle iyileşmek, yaşama devam etmek, başarmak için sosyal anlamda sürdürülebilir çevrelere ihtiyaç duyacaklardır.Sosyal sürdürülebilirlik şimdi ve gelecekte bireylerin 'yaşam kalitesi' ile ilgilidir ve yer oluşturma (place-making) sosyal sürdürülebilirliğin temininde can alıcı bir unsurdur. Yer oluşturma, kendimizi içinde bulduğumuz mekânları yaşadığımız yerlere dönüştürme pratiğidir. Bu nedenle Şam'ın yer oluşturma pratikleri, kentin hasar gören, yıkılan kısımlarının sosyal açıdan da sürdürülebilir biçimde yeniden inşa edilebilmesi için araştırılmalıdır. Şam'da temel olarak üç farklı kentsel doku ve ilişkili konut stoğu bulunmaktadır: Eski şehir ve geleneksel avlulu evler, modern Şam ve apartman blokları ve enformal konut stoğunu barındıran kentin çeperleri. Her kentsel dokuda yaşayanlar kendine has topluluklar ve 'yer' duygusu, 'yer'e dönüştürme/bağlanma pratikleri ortaya koymuşlardır. Bu araştırma yer oluşturmanın fiziksel ve fiziksel olmayan kriterlerini açığa çıkarmak amacıyla, geliştirilen kavramsal çerçeve üzerinden Şam'ın üç farklı kentsel dokusu ve ilgili konut stoğunu analiz etmeyi amaçlar. Yer oluşturmanın fiziksel kriterleri temelde morfolojik analizlerle çalışılmış, fiziksel olmayan yönü ile ilgili veri toplamak için bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Böylece Şam'ın yer oluşturma pratikleri ve potansiyellerinden öğrenilenlerle kentin zarar gören enformel bölgelerinin kentsel doku ve konut ölçeğinde yeniden inşası için, süreçte zarar gören insanların daha mutlu, eşitlikçi, güvenli yaşamalarına olanak sağlayacak ve daha kaliteli bir yaşamın yolunu açacak bir tasarım rehberi önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sosyal sürdürülebilirlik, yer oluşturma, kentsel doku, konut tasarımı.

The recent Syrian war has caused a major destruction of Damascus, especially in the war zones, mainly informal settlements surrounding the core of the city in Al-Ghouta. Prospectively, these destructed areas need to be reconstructed, and new residential projects might appear. It is really important to develop new urban patterns and housing designs that would be compatible with the local environment and resources; that would accommodate the high population, and perform efficiently for both healing local people and upgrading the urban fabric. The Syrian people will sure need a safe harbor or a `home` to dwell after the war ends, a home which is socially sustainable to heal, live, and prosper.Social sustainability is about individuals' `quality of life`, now and in the future and place-making is a crucial factor to ensure social sustainability. Place-making is the way, all of us change the places in which we find ourselves in, into places in which we live. Hence, place-making features of Damascus need to be studied for a socially sustainable reconstruction of destroyed parts of the city. Damascus has mainly three types of urban fabrics and related housing stock: Old Damascus with traditional courtyard houses, Modern Damascus with block apartment buildings, and outskirts of the city with mostly informal houses. In each urban fabric, people have created special kinds of communities and sense of place. This research aims at analyzing diverse urban features and related housing stock of Damascus through a conceptual framework developed to reveal the physical and non-physical aspects of place-making. Mainly morphological analysis has been carried out to uncover the physical aspects of place-making while a questionnaire has been designed to learn more about its non-physical aspects for Damascene people. Thus, learning from the place-making features and potentials of Damascus, the research intends to propose design guidelines for socially sustainable reconstruction of destructed zones in urban and housing scale that can inspire happiness, equality, safety, and confidence to the people who suffered and paved the way for a better quality life.Keywords: Damascus, social sustainability, place-making, urban fabric, housing design.